ΣΛΟΤ Αριθμ. Πρωτ.: 2706 ΕΞ / 11.12.2018
Αθήνα, 11.12.2018

Αριθμ. Πρωτ.: 2706 ΕΞ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΩΝ Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ)

ΣΛΟΤ 2706/2018

ΘΕΜΑ : Λογιστική αντιμετώπιση διαγραφής υποχρεώσεων Α.Ε., λόγω πλειστηριασμού ακινήτου μετόχου της

ΕΡΩΤΗΜΑ

Η Τράπεζα ΧΧΧ προέβη σε πλειστηριασμό προσωπικών ακινήτων μετόχου ανώνυμης εταιρείας, τα οποία είχε προσημειώσει ως εξασφάλιση δανείων του νομικού προσώπου.
Σύμφωνα με τον πίνακα κατάταξης της συμβολαιογράφου το εκπλειστηρίασμα μοιράσθηκε μεταξύ :

της τράπεζας
της ΔΟΥ και
του ΕΦΚΑ
Μπορείτε παρακαλώ να μου πείτε ποιες λογιστικές εγγραφές πρέπει να γίνουν στα βιβλία της ανώνυμης εταιρείας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Από τα αναφερόμενα στο ερώτημά σας, προκύπτει ότι η προσημείωση υποθήκης σε ακίνητα τρίτου (εν προκειμένω, του μετόχου της ανώνυμης εταιρείας), αφορά την εξασφάλιση δανείου που έλαβε το νομικό πρόσωπο από το συγκεκριμένο τραπεζικό ίδρυμα.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον εκ του προϊόντος του εκπλειστηριάσματος επέρχεται ολοσχερής διαγραφή του δανείου, ή μέρος αυτού, καθώς και λοιπών υποχρεώσεων προς ΔΟΥ, ΕΦΚΑ, το αποτέλεσμα της πράξεως αυτής ωφελεί ευθέως το νομικό πρόσωπο, υπό την έννοια, ότι δεν θα εμφανίζονται εφεξής στα βιβλία του τα ποσά που αντιπροσωπεύουν τις ληξιπρόθεσμες αυτές οφειλές, ενώ δεν καταγράφεται, εξ αυτού του λόγου, οποιαδήποτε μείωση αξίας περιουσιακών του στοιχείων, αφού δεν διενεργούνται καταβολές, κατασχέσεις, ή άλλοι διακανονισμοί.

Συνεπώς, η απάλειψη της δανειακής υποχρέωσης της ανώνυμης εταιρείας, οφείλεται σε κατάσχεση της περιουσίας τρίτου και όχι σε μείωση των ενεργητικών της στοιχείων.

Το ληφθέν δάνειο της ανώνυμης εταιρείας, από τραπεζικό ίδρυμα, με εξασφάλιση την προσημείωση ακινήτων τρίτου, χαρακτηρίζεται ως χρηματοοικονομική υποχρέωση αυτής (άρθρο 23 Ν 4308/2014), οπότε καταχωρίζεται στα βιβλία, βάσει του αρχικώς οφειλόμενου ποσού του. Μεταγενέστερα της ως άνω αρχικής καταχώρισης, το τραπεζικό δάνειο θα αποτιμάται (επιμέτρηση) στο τρέχον, κάθε φορά, οφειλόμενο υπόλοιπό του.

Ακολούθως, σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, «η οντότητα παύει να αναγνωρίζει μια χρηματοοικονομική υποχρέωση όταν, και μόνον όταν, η συμβατική δέσμευση εκπληρώνεται, ακυρώνεται ή εκπνέει». Κατά ρητή διατύπωση στον νόμο (παρ. 9, άρθρο 22, Ν 4308/2014, βλέπε και την Λογιστική Οδηγία ΕΛΤΕ, παρ. 22.9.1), αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα η διαφορά μεταξύ:
α) της λογιστικής αξίας μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης που παύει να υφίσταται και

β) του ανταλλάγματος που καταβάλλεται, συμπεριλαμβανομένης της λογιστικής αξίας τυχόν άλλων, εκτός μετρητών, μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων, ή ενδεχομένως, νέων υποχρεώσεων που αναλαμβάνονται.

Τα παραπάνω ισχύουν αναλόγως και για την περίπτωση της απάλειψης λοιπών υποχρεώσεων προς άλλους Φορείς (ΔΟΥ, ΕΦΚΑ κ.λπ.). Ωστόσο, οι υποχρεώσεις αυτές είναι μη χρηματοοικονομικές, αφού δεν προκύπτουν από συμβατική δέσμευση της οντότητας, αλλά αντιθέτως προβλέπονται από διατάξεις νόμων. Πάντως και για τις μη χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις οι διαφορές που προκύπτουν είτε κατά την επανεκτίμησή τους είτε κατά τον διακανονισμό τους, καταχωρίζονται ως κέρδη ή ζημιές της περιόδου, κατά την οποία οριστικοποιούνται (άρθρο 22, παρ. 14, Ν 4308/2014) .

Κατά συνέπεια, η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης και του ποσού που καταβάλλεται για την εξόφλησή της, μεταφέρεται στα αποτελέσματα της περιόδου αναφοράς.

Στην προκειμένη περίπτωση των ως άνω υποχρεώσεων, η διαφορά αυτή ισούται με το συνολικό τρέχον υπόλοιπο του δανείου και των λοιπών υποχρεώσεων που απαλείφονται, λόγω μη καταβολής ανταλλάγματος από την ανώνυμη εταιρεία, αφού η κάλυψή τους συντελείται από το προϊόν του εκπλειστηριάσματος, το οποίο ωστόσο, προέρχεται από κατάσχεση ακινήτων τρίτου (μετόχου).

Με την διαγραφή (χρέωση) των ως άνω υποχρεώσεων πρέπει να πιστωθούν κατά περίπτωση οι ακόλουθοι λογαριασμοί:
Στην περίπτωση που ο μέτοχος διατηρεί δικαίωμα αποζημιώσεως από την εταιρεία και η σχετική υποχρέωση θα διακανονιστεί με μετρητά, πρέπει να πιστωθεί ιδιαίτερος λογαριασμός χρηματοοικονομικής υποχρέωσης προς τον μέτοχο.
Στην περίπτωση που ο μέτοχος, ομοίως, διατηρεί δικαίωμα αποζημιώσεως από την εταιρεία και η σχετική υποχρέωση θα διακανονιστεί με συμμετοχικούς τίτλους, πρέπει να πιστωθεί ο λογαριασμός καθαρής θέσης: «Ποσά προοριζόμενα για αύξηση κεφαλαίου».
Τέλος, στην περίπτωση που ο μέτοχος δεν διατηρεί οποιοδήποτε δικαίωμα αποζημιώσεως από την εταιρεία, πρέπει να πιστωθεί ιδιαίτερος υπολογαριασμός του λογαριασμού «Αποτελέσματα εις νέον», με κατάλληλη ονομασία, δηλωτική του αντικειμένου της συναλλαγής, όπως για παράδειγμα: «Καταπτώσεις εγγυήσεων ιδιοκτητών».

Σκόπιμη θεωρείται, σε κάθε περίπτωση, η αναφορά του συγκεκριμένου γεγονότος στο Προσάρτημα (σημειώσεις), των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

ΤΑ ΜΕΛΗ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ
Ελένη Ρογδάκη – Χαραμή
Χαράλαμπος Ξένος
Δημήτριος Κακούρας

Χαράλαμπος Συρούνης

Νικόλαος Σγουρινάκης