ΣΛΟΤ 2693/2020
Αναγνώριση περιουσιακών στοιχείων κοινωφελούς ιδρύματος (Ν.Π.Ι.Δ. υπαγόμενο στον έλεγχο και την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών)

Αθήνα, 22.12.2020
Αριθμ. Πρωτ.: 2693 ΕΞ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ)

ΣΛΟΤ 2693/2020

ΘΕΜΑ: Αναγνώριση περιουσιακών στοιχείων κοινωφελούς ιδρύματος (Ν.Π.Ι.Δ. υπαγόμενο στον έλεγχο και την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών)

ΕΡΩΤΗΜΑ

Εντός του 2019 χορηγήθηκε έγκριση σύστασης κοινωφελούς ιδρύματος, η οποία σύσταση έλαβε χώρα το 2008 με διαθήκη ενώ ο διαθέτης απεβίωσε το 2012.

Τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος κατά τα οριζόμενα στην ιδρυτική πράξη (διαθήκη) αποτελούνται από ακίνητα, στα οποία κατέχει την ψιλή κυριότητα, από κινητές αξίες (μετοχές εταιρειών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών) καθώς και από καταθέσεις μετρητών.

Τα προαναφερόμενα περιουσιακά στοιχεία περιήλθαν στην κυριότητα του ιδρύματος το Β’ εξάμηνο του 2020 όπως προκύπτει από τους τίτλους μεταβίβασης ακινήτων, αποθετήριο αξιών και τραπεζικοί λογαριασμοί.

Τα έσοδα από την κινητή περιουσία, χρεόγραφα και καταθέσεις, έχουν κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στο όνομα του Ιδρύματος από την ημερομηνία θανάτου του διαθέτει και εντεύθεν.

Ερώτημα : Τα ανωτέρω περιουσιακά στοιχεία θα αναγνωρισθούν στις οικονομικές καταστάσεις με 31.12.2019 ή στο 2020 όπου περιήλθαν και επισήμως στην κυριότητα του ιδρύματος; Με ποιές αξίες θα πρέπει να αναγνωρισθούν στις οικονομικές καταστάσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Στο Παράρτημα Α του ν.4308/2014 αναφέρεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία (ενεργητικό) είναι πόροι επί των οποίων η επιχείρηση ασκεί έλεγχο, ως αποτέλεσμα γεγονότων του παρελθόντος και από τους οποίους αναμένει μελλοντικά οικονομικά οφέλη.

Επειδή στα Ε.Λ.Π. δεν αναλύεται περαιτέρω η έννοια του ελέγχου, αναζητήσαμε καθοδήγηση στο «Εννοιολογικό Πλαίσιο για τη Χρηματοοικονομική Αναφορά» των Δ.Π.Χ.Α.1, στο οποίο αναφέρεται ότι μια οικονομική οντότητα ελέγχει έναν οικονομικό πόρο εάν έχει την παρούσα ικανότητα να κατευθύνει την χρήση του οικονομικού πόρου και την λήψη των οικονομικών ωφελειών που μπορεί να απορρέουν από αυτόν. Ο έλεγχος περιλαμβάνει την παρούσα ικανότητα αποτροπής άλλων μερών από την κατεύθυνση της χρήσης του πόρου και την απόκτηση των οικονομικών ωφελειών που μπορεί να απορρέουν από αυτόν. Επομένως, συνεπάγεται ότι εάν ένα μέρος ελέγχει έναν οικονομικό πόρο, κανένα άλλο μέρος δεν ελέγχει αυτόν τον πόρο. Μια οικονομική οντότητα έχει την παρούσα ικανότητα να κατευθύνει την χρήση ενός οικονομικού πόρου εάν έχει το δικαίωμα να τον αξιοποιήσει και να τον εκμεταλλευτεί, στο πλαίσιο άσκησης της οικονομικής της δραστηριότητας ή, εάν δύναται, να επιτρέψει σε ένα άλλο μέρος να εκμεταλλευτεί τον οικονομικό πόρο στις δραστηριότητές του2.

Το κρίσιμο σημείο για την απάντηση στο ερώτημά σας, είναι ο προσδιορισμός του χρονικού σημείου κατά το οποίο το Ίδρυμα ασκεί έλεγχο επί των περιουσιακών στοιχείων, καθώς τα περιουσιακά στοιχεία, στα οποία αναφέρεστε είναι πόροι που έχουν την δυναμική να αποκομίσουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη.

Στην ιδρυτική πράξη (διαθήκη) ορίζονται ρητώς τα στοιχεία του ιδρύματος (δικαιώματα ακινήτων, μετοχές και μετρητά) και, κατά συνέπεια, κανένα άλλο μέρος δεν ελέγχει τους πόρους. Παρά ταύτα, όπως μας αναφέρετε, η κυριότητα των στοιχείων περιήλθε στο ίδρυμα εντός της χρήσεως 2020 και μόνο μέσω αυτής αποκτήθηκε το δικαίωμα να αξιοποιηθούν οι πόροι, στο πλαίσιο της άσκησης της οικονομικής δραστηριότητας του ιδρύματος. Επομένως, με την πλήρη μεταβίβαση της κυριότητας αποκτάται ο έλεγχος επί των στοιχείων και, άρα, πληρούν τον ορισμό του περιουσιακού στοιχείου. Στην χρήση 2019 το ίδρυμα θα πρέπει να γνωστοποιήσει τους τίτλους ψιλής κυριότητας, τα χρεόγραφα και τα ταμειακά διαθέσιμα όπως αυτά ορίζονται στην ιδρυτική πράξη.

Η απουσία κόστους κτήσης για τα στοιχεία του ερωτήματος, καθώς αυτά αποκτήθηκαν χωρίς αντάλλαγμα (με διαθήκη), φυσικά δεν αποκλείει την πιθανότητα καταχώρισης αυτών ως περιουσιακών στοιχείων στον ισολογισμό εάν πληρούν τα κριτήρια του ανωτέρω ορισμού.

Αναφορικά με τις αξίες, στις οποίες θα καταχωριστούν τα περιουσιακά στοιχεία στις οικονομικές καταστάσεις, σας γνωρίζουμε ότι, υπό το πρίσμα των απαιτήσεων των Ε.Λ.Π., τα αποκτηθέντα με διαθήκη πάγια περιουσιακά στοιχεία πρέπει να καταχωρίζονται στην εύλογη αξία τους, η οποία θα προσδιορίζεται με βάση την εκτίμηση επαγγελματιών εκτιμητών. Είναι δυνατόν να μην ορίζεται επαγγελματίας εκτιμητής, όταν οι συνθήκες της αγοράς και η προσέγγιση διασφαλίζουν την αξιοπιστία της εκτίμησης. Σημειώνεται ότι, η αντικειμενική αξία, παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν και για σκοπούς λογιστικής (βλέπε Γνωμ. 292/2355/1997 Ε.ΣΥ.Λ.), είναι πολύ πιθανό να μην αποτελεί την τιμή ανταλλαγής των περιουσιακών στοιχείων, μεταξύ πρόθυμων και ενήμερων μερών που ενεργούν υπό κανονικές, στην αγορά συνθήκες, κατά την ημερομηνία της μέτρησης.

ΤΑ ΜΕΛΗ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ