Π.Δ. 134/1.1.1996
Άρθρο 1
Οι διατάξεις του Π.Δ/τος 186/1992 «Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων» (Φ.Ε.Κ. Α΄ 84), όπως ισχύει, τροποποιούνται αντικαθίστανται και συμπληρώνονται, όπως ειδικότερα ορίζεται με τα επόμενα άρθρα.
Άρθρο 2
Υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων
1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 2 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του Αστικού Κώδικα, που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες, αναφερόμενοι στο εξής με τον όρο «επιτηδευματίας», τηρεί, ζητά, εκδίδει, παρέχει, λαμβάνει, υποβάλλει, διαφυλάσσει τα βιβλία, τα στοιχεία, τις καταστάσεις και κάθε άλλο μέσο σχετικό με την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό, κατά περίπτωση».
2. Στο τέλος της παραγράφου 2 του άρθρου 2 η τελεία γίνεται κόμμα και προστίθεται νέα πρόταση ως εξής: «καθώς και την εκμετάλλευση συγκοινωνιακών γραμμών πλοίων».
3. Η παράγραφος 5 του άρθρου 2 αντικαθίσταται ως εξής: «Απαλλάσσονται από την υποχρέωση της τήρησης των βιβλίων του Κώδικα αυτού και της έκδοσης των αποδείξεων λιανικής πώλησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών οι επιτηδευματίες φυσικά πρόσωπα, που πραγματοποίησαν κατά την προηγούμενη ετήσια διαχειριστική περίοδο ακαθάριστα έσοδα μέχρι ένα εκατομμύριο οκτακόσιες χιλιάδες (1.800.000) δραχμές από την πώληση αγαθών ή μέχρι το αυτό ποσό από την πώληση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών, εφόσον στην περίπτωση αυτή τα ακαθάριστα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών δεν υπερβαίνουν τις εξακόσιες χιλιάδες (600.000) δραχμές, ή μέχρι εξακόσιες χιλιάδες (600.000) δραχμές από την παροχή υπηρεσιών, καθώς και τα φυσικά πρόσωπα που εκμεταλλεύονται φορτηγά πλοία του Ν. 27/75 (ΦΕΚ Α΄ 77), των οποίων η συνολική χωρητικότητα δεν υπερβαίνει τους 500 (πεντακόσιους) κόρους.
Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου της παραγράφου αυτής δεν εφαρμόζονται επί ελευθέρων επαγγελματιών, επί επιτηδευματιών που πραγματοποιούν ακαθάριστα έσοδα από χονδρικές πωλήσεις κατά ποσοστό τουλάχιστον εξήντα τοις εκατό (60 %) ή εξαγωγές ανεξάρτητα από ποσοστό, ως και επί επιτηδευματιών που υποχρεούνται στην τήρηση πρόσθετων βιβλίων της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του παρόντος Κώδικα.
Ειδικά, ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων απαλλάσσονται:
α) Από την τήρηση βιβλίων, οι πράκτορες κρατικών λαχείων και παιγνίων (ΠΡΟ-ΠΟ, ΛΟΤΤΟ και συναφή), μόνο για τη δραστηριότητα αυτή, επιφυλασσομένων των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 4 και της περίπτωσης ιβ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 10 , του παρόντος Κώδικα καθώς και οι εφημεριδοπώλες (υποπράκτορες εφημερίδων και περιοδικών).
β) Από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, τα φυσικά πρόσωπα που δεν θεωρείται ότι ασκούν δραστηριότητα υπαγόμενη στο Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 του Ν. 1642/1986 (ΦΕΚ Α΄ 125) «με την προϋπόθεση ότι τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν την ιδιότητα του επιτηδευματία από άλλη αιτία και παρέχουν υπηρεσίες προς τα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού».
Άρθρο 3
Ένταξη επιτηδευματιών σε κατηγορία βιβλίων.
1. Η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 4 καταργείται και οι περιπτώσεις δ΄, ε΄, στ, ζ΄, η, θ΄, ι΄, ια΄, ιβ΄, ιγ΄, ιδ΄, ιε΄, ιστ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 4 αναριθμούνται σε γ΄, δ΄, ε΄, στ΄, ζ΄, η, θ΄, ι΄, ία , ιβ΄, ιγ΄, ιδ΄, ιε΄.
2. Στο τέλος της παραγράφου 5 του άρθρου 4 προστίθεται νέο εδάφιο, ως εξής:
«Κατ΄ εξαίρεση τα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 2, σε περίπτωση υποχρέωσης τήρησης βιβλίων τρίτης κατηγορίας, μπορεί να τηρήσουν βιβλία δεύτερης κατηγορίας».
3. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 4, μετά του πίνακα ορίων, αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Για την εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων 3 έως και 6 τα όρια για την κατηγορία τήρησης βιβλίων, ορίζονται με βάση το ύψος των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, ως ακολούθως:
Κατηγορίες Βιβλίων | όρια ακαθαρίστων εσόδων |
Πρώτη μέχρι και | δρχ. 18.000.000 |
Δεύτερη μέχρι και | δρχ. 180.000.000 |
Τρίτη άνω των | δρχ. 180.000.000 |
Άρθρο 4
Καταχώρηση απογραφής
Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 6 αντικαθίσταται ως εξής:
«Ο επιτηδευματίας της δεύτερης κατηγορίας τηρεί και βιβλίο απογραφών εμπορευσίμων περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρ. 27 και 28 του παρόντος Κώδικα, στο οποίο η καταγραφή της απογραφής γίνεται κατά ποσότητα και αξία μέχρι την 20η Φεβρουαρίου εκάστου έτους και όχι αργότερα από την ημερομηνία υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ ή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Άρθρο 5
Βιβλία τρίτης κατηγορίας
Η παράγραφος 2 του άρθρου 7 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Ο επιτηδευματίας της τρίτης κατηγορίας βιβλίων εφαρμόζει υποχρεωτικά το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Π.Δ. 123/1980, ΦΕΚ Α΄ 283), μόνο ως προς την δομή, την ονοματολογία και το περιεχόμενο των πρωτοβαθμίων, δευτεροβαθμίων και των υπογραμμισμένων τριτοβαθμίων λογαριασμών, με εξαίρεση τους λογαριασμούς της ομάδας 9 (εννέα), οι οποίοι δεν τηρούνται. Η ανάπτυξη των δευτεροβαθμίων λογαριασμών, σε μη θεσμοθετημένους από τις διατάξεις του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου τριτοβάθμιους λογαριασμούς, καθώς και η ανάπτυξη των τριτοβαθμίων λογαριασμών σε επίπεδο τεταρτοβαθμίων, γίνεται σύμφωνα με τις αρχές της λογιστικής και τις ανάγκες του επιτηδευματία.
Ειδικές διατάξεις που αναφέρονται στην εφαρμογή του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου, με τις οποίες επιβάλλονται πρόσθετες υποχρεώσεις σε κατηγορίες επιτηδευματιών καθώς και οι διατάξεις που επιβάλουν την τήρηση κλαδικών λογιστικών σχεδίων, κατισχύουν των διατάξεων της παραγράφου αυτής. Η παράβαση των ειδικών αυτών διατάξεων συνιστά και παράβαση των διατάξεων του παρόντος και επισύρει τις συνέπειες και τις κυρώσεις που προβλέπονται από τον Κώδικα αυτό».
Άρθρο 6
Βιβλίο αποθήκης, παραγωγής – κοστολογίου.
1. Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 8 αντικαθίστανται ως εξής:
«1. Ο επιτηδευματίας που πωλεί αγαθά για δικό του λογαριασμό χονδρικώς ή κατά κύριο λόγο χονδρικώς, εφόσον κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα του από χονδρικές πωλήσεις υπερέβησαν το ποσό των τριακοσίων εβδομήντα εκατομμυρίων (370.000.000) δρχ. τηρεί βιβλίο αποθήκης κατ΄ είδος, ποσότητα και αξία, κατά την εισαγωγή και εξαγωγή.
2. Ο επιτηδευματίας που πωλεί αγαθά για δικό του λογαριασμό λιανικώς ή κατά κύριο λόγο λιανικώς, αν κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα του υπερέβησαν το ποσό των πεντακοσίων πενήντα εκατομμυρίων (550.000.000) δραχμών, τηρεί βιβλίο αποθήκης κατ΄ είδος, ποσότητα και αξία κατά την εισαγωγή, της εξαγωγής προσδιοριζόμενης με την απογραφή. Αν όμως τα έσοδα αυτά υπερέβησαν το ποσό των εξακοσίων πενήντα εκατομμυρίων (650.000.000) δραχμών, τηρεί βιβλίο αποθήκης κατ΄ είδος, ποσότητα και αξία κατά την εισαγωγή και εξαγωγή».
2. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 8 αντικαθίσταται ως εξής:
«4. Ο επιτηδευματίας που πωλεί αγαθά μετά από προηγούμενη επεξεργασία, εφόσον κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο το σύνολο των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του υπερέβει το ποσό των τριακοσίων εβδομήντα εκατομμυρίων (370.000.000) δρχ. τηρεί βιβλίο αποθήκης πρώτων υλών, βοηθητικών υλών, υλικών συσκευασίας, ετοίμων προϊόντων και υποπροϊόντων, στο οποίο καταχωρούνται, για κάθε αγαθό, οι αγορές και πωλήσεις κατ΄ είδος, ποσότητα και αξία και η εντός και εκτός της επιχείρησης ποσοτική διακίνηση κατ΄ είδος και ποσότητα».
3. Οι παράγραφοι 5 και 6 του άρθρου 8 αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Βιβλίο αποθήκης, σύμφωνα με όσα ορίζονται από την προηγούμενη παράγραφο 4, τηρεί επίσης ο επιτηδευματίας , που ενεργεί επεξεργασία για λογαριασμό τρίτων ή για δικό του λογαριασμό και για λογαριασμό τρίτων, εφόσον κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο το σύνολο των ετήσιων ακαθαρίστων εσόδων του υπερέβει το ποσό των τριακοσίων εβδομήντα εκατομμυρίων (370.000.000) δραχμών. Οι πρώτες ύλες και τα έτοιμα προϊόντα των τρίτων παρακολουθούνται ξεχωριστά κατ΄ είδος και ποσότητα».
6. Ο επιτηδευματίας που πωλεί αγαθά εκτός της χώρας ή ενεργεί επεξεργασία για λογαριασμό κατοίκου άλλης χώρας τηρεί βιβλίο αποθήκης σύμφωνα με όσα ορίζονται αντίστοιχα στις παραπάνω παραγράφους, εφόσον τα ακαθάριστα του έσοδα κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο από τη δραστηριότητα αυτή, όπως προκύπτουν από τα παραστατικά αποστολής ή εξαγωγής, υπερέβησαν το 80% (ογδόντα στα εκατό) του συνόλου των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του και τα ετήσια αυτά έσοδα υπερέβησαν το ποσό των εξακοσίων πενήντα εκατομμυρίων (650.000. 000) δραχμών».
4. Στην παράγραφο 10 του άρθρου 8, προστίθεται νέα περίπτωση ιβ΄ ως εξής:
«ιβ) Πράκτορας εφημερίδων και περιοδικών».
Άρθρο 7
Πρόσθετα βιβλία
Στην παράγραφο 5 του άρθρου 10, οι περιπτώσεις θ΄, ιε΄ και ιστ΄ αντικαθίστανται και προστίθεται νέα περίπτωση ιζ΄ ως εξής:-
«θ) Ο εκμεταλλευτής χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων τηρεί βιβλίο στάθμευσης, στο οποίο καταχωρεί για κάθε όχημα, τη χρονολογία και την ώρα της εισόδου και εξόδου, καθώς και τον αριθμό κυκλοφορίας. Επί μηνιαίας ή διαρκούς μίσθωσης καταχωρείται ο αριθμός κυκλοφορίας, η χρονολογία έναρξης και λήξης της μίσθωσης και το ποσό πού συμφωνείται».
«ι) Ο επιτηδευματίας που διατηρεί επιχείρηση πώλησης μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων για λογαριασμό του ή για λογαριασμό τρίτου, ως και ο επιτηδευματίας που διατηρεί συνεργείο επισκευής και συντήρησης αυτοκινήτων, μοτοσικλετών, μοτοποδηλάτων, γεωργικών και λοιπών αυτοκινούμενων μηχανημάτων, τηρεί βιβλίο εισερχομένων στο οποίο καταχωρεί για κάθε όχημα τη χρονολογία εισόδου και εξόδου, το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία και τη διεύθυνση του κατόχου καθώς και τον αριθμό κυκλοφορίας του οχήματος και εφόσον δεν υπάρχει τέτοιος αριθμός, το είδος του οχήματος. Κατ΄ εξαίρεση, ο εκμεταλλευτής πλυντηρίου αυτοκινήτων μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων δεν αναγράφει το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του κατόχου.
Η καταχώρηση στο βιβλίο εισερχομένων των επιχειρήσεων επισκευής και συντήρησης γίνεται όταν το όχημα εισέλθει και σταθμεύσει στον κύριο χώρο του συνεργείου και αποχωρήσει ο οδηγός του, ή αρχίσει η εργασία επισκευής.
Στην περίπτωση επισκευής για την οποία δε λαμβάνεται αμοιβή αναγράφεται, σε ειδική στήλη του βιβλίου αυτού, η ένδειξη «δωρεάν» και υπογράφει παραπλεύρως ο πελάτης».
«ιέ) Ο κατασκευαστής προκατασκευασμένων οικιών ή άλλων προκατασκευασμένων κτισμάτων τηρεί βιβλίο παραγγελιών στο οποίο για κάθε παραγγελία καταχωρεί το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία και τη διεύθυνση του πελάτη, το παραγγελμένο είδος, την αξία που συμφωνείται και τον αριθμό του τιμολογίου ή της απόδειξης λιανικής πώλησης, κατά περίπτωση».
«ιστ) Ο εκμεταλλευτής χώρου στάθμευσης ή φύλαξης σκαφών θαλάσσης τηρεί βιβλίο στάθμευσης στο οποίο καταχωρεί για κάθε σκάφος την ημερομηνία εισόδου και εξόδου του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του κατόχου του, τον αριθμό νηολόγησης του σκάφους, και όταν δεν υπάρχει τέτοιος αριθμός το όνομα του σκάφους.
Επί μηνιαίας η διαρκούς μίσθωσης καταχωρείται ο αριθμός νηολόγησης του σκάφους, η χρονολογία έναρξης και λήξης της μίσθωσης και το ποσό που συμφωνείται».
«ιζ) Ο εκμεταλλευτής αυτοκινούμενων μηχανημάτων έργων, τηρεί για κάθε μηχάνημα βιβλίο έργων, στο οποίο καταχωρεί το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία και τη διεύθυνση του εργοδότη, τη διεύθυνση ή τη θέση του έργου, το είδος του έργου, το ποσό της αμοιβής που συμφωνείται, τη χρονολογία έναρξης και λήξης του έργου.
Επί ωριαίας αμοιβής αναγράφεται κάθε φορά η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας».
Άρθρο 8
Χρόνος έκδοσης τιμολογίων για αγορά αγροτικών προϊόντων
Τα εδάφια, πρώτο και δεύτερο της παραγράφου 6 του άρθρου 12 αντικαθίστανται ως εξής:
«6. Όταν ο επιτηδευματίας και τα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του Κώδικα αυτού αγοράζουν αγαθά από πρόσωπα της παρ. 4 του άρθρου 2 και δεν είναι δυνατή η άμεση έκδοση τιμολογίου. εκδίδεται από τον αγοραστή απόδειξη ποσοτικής παραλαβής, εφόσον τα αγαθά δεν συνοδεύονται από δελτίο αποστολής, στην οποία αναγράφονται το είδος και η ποσότητα του προϊόντος.
Στην περίπτωση αυτή εκδίδεται από τον αγοραστή τιμολόγιο, κατά πωλητή, το αργότερο σ΄ ένα μήνα από την αποστολή ή παραλαβή των αγαθών και πάντως μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο του αγοραστή, στο οποίο καταχωρούνται αθροιστικά, κατ΄ είδος, το περιεχόμενο των αποδείξεων ποσοτικής παραλαβής ή των δελτίων αποστολής, κατά περίπτωση και οι αριθμοί τους».
Άρθρο 9
Χρόνος ενημέρωσης των βιβλίων
1. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 17 προστίθεται νέα περίπτωση δ΄ ως εξής:
«δ) Του ημερολογίου που περιέχει τις εγγραφές της αναλυτικής λογιστικής (ομάδα 9), του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου (Π.Δ. 1123/1980), εντός του επόμενου μήνα.
2. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 17 αντικαθίσταται ως εξής:
«α) Το αργότερο εντός της προθεσμίας υποβολής των κατά περίπτωση φορολογικών δηλώσεων όταν σ΄ αυτό τηρούνται βιβλία πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, επιφυλασσομένων των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 17».
3. Στην παράγραφο 10 του άρθρου 17 οι περιπτώσεις ιβ΄ ιγ΄ και ιθ΄ αντικαθίστανται και προστίθεται νέα περίπτωση κ΄ ως εξής:
«ιβ) Του βιβλίου στάθμευσης με την είσοδο και έξοδο του οχήματος.
ιγ) Του βιβλίου εισερχομένων, μετην είσοδο ή έξοδο του οχήματος.
ιθ) Του βιβλίου στάθμευσης ή φύλαξης σκαφών, της περίπτωσης ιστ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 10, με την είσοδο και έξοδο του σκάφους».
«κ) Του βιβλίου έργων, των εκμεταλλευτών αυτοκινούμενων μηχανημάτων έργων της περίπτωσης ιζ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 10, με την έναρξη του έργου και σε περίπτωση ωριαίας αμοιβής με την έναρξη και λήξη της εργασίας».
Άρθρο 10
Βάρος απόδειξης συναλλαγής
Η παράγραφος 9 του άρθρου 18 αντικαθίσταται ως εξής:
«9. Το βάρος της απόδειξης της συναλλαγής φέρει τόσον ο εκδότης, όσον και ο λήπτης του στοιχείου, οι οποίοι δικαιούνται να επιβεβαιώνουν τα αναγκαία στοιχεία του αντισυμβαλλόμενου από τη δήλωση έναρξης εργασιών ή από άλλο πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο, επιφυλασσομένων των διατάξεων περί φορολογικού απορρήτου, τα οποία οι συμβαλλόμενοι υποχρεούνται εκατέρωθεν να παρέχουν, φέροντας ο καθένας και την ευθύνη για την ακρίβεια των στοιχείων που παρέχει».
Άρθρο 11
θεώρηση βιβλίων και στοιχείων
Η υποπερίπτωση ι΄ της περίπτωσης Α΄ της παρ. 1 του άρθρου 19 αντικαθίσταται ως εξής:
«ι) Τα βιβλία, πρακτικών γενικών συνελεύσεων των μετόχων, πρακτικών διοικητικού συμβουλίου, και βιβλίου μετόχων των ανωνύμων εταιρειών, ως και τα βιβλία των συνελεύσεων και της διαχείρισης των εταιρειών περιορισμένης ευθύνης».
Άρθρο 12
Τόπος τήρησης, ενημέρωσης βιβλίων
Τα τέσσερα πρώτα εδάφια της παραγράφου 1 του άρθρου 21, αντικαθίστανται ως εξής:
«1. Τα βιβλία, τα στοιχεία και τα λοιπά δικαιολογητικά των εγγραφών τηρούνται στην έδρα του επιτηδευματία, με εξαίρεση τα βιβλία, τα στοιχεία και τα λοιπά δικαιολογητικά του υποκαταστήματος που τηρούνται σ΄ αυτό. Με γνωστοποίηση στον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., μπορεί να τηρούνται αυτά σε διαφορετικό τόπο, όταν ο τόπος αυτός βρίσκεται μέσα στη χωρική αρμοδιότητα της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.. Για την τήρηση αυτών σε τόπο που βρίσκεται εκτός της χωρικής αρμοδιότητας, καθώς και για την τήρηση των βιβλίων και στοιχείων των ανωνύμων εταιρειών του νομού Αττικής και Θεσσαλονίκης, εκτός έδρας, απαιτείται έγκριση του αρμόδιου προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.. Τα τηρούμενα με μηχανογραφικό τρόπο βιβλία, με γνωστοποίηση στον αρμόδιο προϊστάμενο ΔΟΥ, μπορεί να ενημερώνονται σε άλλο τόπο, με την προϋπόθεση ότι δεν θα απομακρύνονται τα πρωτογενή φορολογικά στοιχεία και λοιπά δικαιολογητικά των εγγραφών και τα εκτυπωμένα βιβλία θα επιστρέφονται άμεσα μετά την εκτύπωση τους στην επαγγελματική εγκατάσταση που αφορούν. Ειδικά τα πρόσθετα βιβλία των παραγράφων 1 και 5 του άρθρου 10 του Κώδικα αυτού, της παραγράφου 11 του άρθρου 64 του Ν. 2065/1992 (ΦΕΚ Α΄ 113) και της Α.Υ.0.1041614/324/ΠΟΛ. 1100/4.4.1995 (ΦΕΚ Β΄ 305), τηρούνται στην επαγγελματική εγκατάσταση που ασκείται η σχετική δραστηριότητα».
Άρθρο 13
Υποχρεώσεις χρηστών
Η περίπτωση β (πρόταση) της παρ. 1 του άρθρ. 23 αντικαθίσταται ως εξής:
«β. Να θέτει στη διάθεση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., το κατάλληλο προσωπικό για τη χρήση του λογισμικού της επιχείρησης, για όσο χρόνο απαιτηθεί, κατά τη διάρκεια του ελέγχου και να επιτρέπει, σε συνεργείο ελέγχου που συμμετέχει και υπάλληλος με ειδικότητα πληροφορικής, την απευθείας λήψη οποιουδήποτε στοιχείου ή πληροφορίας από τα αρχεία του ηλεκτρονικού υπολογιστή(Η/Υ)».
Άρθρο 14
Χρόνος και τρόπος μηχανογραφικής ενημέρωσης των βιβλίων
1. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 24 προστίθεται εδάφιο που έχει ως εξής:
«Εφόσον είναι αντικειμενικά αδύνατη η εκτύπωση αυτή, μέσα στην παραπάνω προθεσμία, για λόγους που σχετίζονται με τον απαιτούμενο χρόνο ή την ποσότητα των εντύπων, ο προϊστάμενος της ΔΟΥ μπορεί, μετά από αίτηση του επιτηδευματία, να την παρατείνει μέχρι 15 (δεκαπέντε) ημέρες».
2. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 24 αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Οι προθεσμίες που ορίζονται για την εκτύπωση των βιβλίων που προβλέπονται από τις παραγράφους 1 έως και 5 του άρθρου αυτού, τελούν υπό την προϋπόθεση ότι όταν ζητηθεί εγγράφως από τον προϊστάμενο της ΔΟΥ ή από τον εξουσιοδοτημένο από αυτόν υπάλληλο, είναι δυνατή η εκτύπωση σε αθεώρητο μηχανογραφικό χαρτί αμέσως των υπολοίπων όλων ή μερικών λογαριασμών του γενικού καθολικού, του βιβλίου αποθήκης καθώς και του υπολοίπου ταμείου και εντός δύο ημερών όλων ή μερικών των βιβλίων που τηρούνται μέχρι την ημέρα, που σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγραφών 1 και 2 του άρθρου 17 του Κώδικα αυτού, έπρεπε να έχει γίνει εισαγωγή των στοιχείων στον Η/Υ».
Άρθρο 15
Ειδικές διατάξεις για την τήρηση μηχανογραφικών βιβλίων
Η παράγραφος 3 του άρθρου 25, αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Εφόσον από το υποκατάστημα του επιτηδευματία μεταβιβάζονται οι λογιστικές εγγραφές ή καταχωρήσεις με απευθείας σύνδεση στην κεντρική μονάδα Η/Υ, μπορεί μετά από προηγούμενη γνωστοποίηση στον προϊστάμενο ΔΟΥ της έδρας, να μη τηρεί βιβλία στην εγκατάσταση αυτή, με εξαίρεση το βιβλίο αποθήκης, τα πρόσθετα βιβλία του άρθρου 10 και την κατάσταση απογραφής υποκαταστήματος. Στην περίπτωση αυτή οι αγορές, τα έσοδα και το ταμείο, του κάθε υποκαταστήματος, παρακολουθούνται χωριστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή(Η/Υ)».
Άρθρο 16
Ισολογισμός – Αποτελέσματα χρήσης
Η παράγραφος 1 του άρθρου 29 αντικαθίσταται ως εξής:
«Ο επιτηδευματίας που τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας συντάσσει, για κάθε χρήση και καταχωρεί στο βιβλίο απογραφών, τον ισολογισμό της επιχείρησης του, λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσης, πίνακα διάθεσης αποτελεσμάτων και κατάσταση του λογαριασμού γενικής εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τα υποδείγματα των παραγράφων 4.1.103, 4.1.202, 4.1.302 και 4.1.402 του άρθρου 1 του Π.Δ. 1123/1980».
Άρθρο 17
Κύρος Βιβλίων και Στοιχείων
1. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 30, αντικαθίσταται ως εξής:
«Δεν τηρεί το ή τα ημερολόγια, όπου καταχωρούνται πρωτογενώς οι συναλλαγές, ή δεν τηρεί ή δεν διαφυλάσσει το γενικό καθολικό, το βιβλίο αποθήκης, το βιβλίο παραγωγής – κοστολογίου, το βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών, το βιβλίο απογραφών, καθώς και τα πρόσθετα βιβλία που ορίζονται από την παρ. 1 του άρθρ. 10 του Κώδικα αυτού».
2. Η περίπτωση β΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 30 καταργείται και οι περιπτώσεις γ΄ και δ΄ αναριθμούνται σε β΄ και γ΄.
3. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 30, προστίθεται νέα περίπτωση στ΄ ως εξής:
«στ΄ δεν διαφυλάσσει ή δεν επιδεικνύει στον τακτικό φορολογικό έλεγχο, εντός τακτού ευλόγου χρόνου, που ορίζεται με σημείωμα της αρμόδιας ΔΟΥ, τα ημερολόγια όπου καταχωρούνται πρωτογενώς οι συναλλαγές, τα συνοδευτικά στοιχεία των αγαθών, καθώς και τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα αυτό παραστατικά, με τα οποία ενεργούνται οι πρωτογενείς εγγραφές στα ημερολόγια. Δεν εμπίπτει στην περίπτωση αυτή η μη διαφύλαξη και επίδειξη, η οποία οφείλεται σε λόγους αποδεδειγμένης ανωτέρας βίας, εφαρμοζομένων αναλόγως των οριζομένων στις διατάξεις της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου».
4. Μετά το έκτο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 30 του Κ.Β.Σ., προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής:
«Στις περιπτώσεις α΄ και β΄, όταν υπάρχει αδυναμία συγκρότησης της Επιτροπής λόγω έλλειψης Επιθεωρητών της οικείας Διεύθυνσης Επιθεώρησης και Συντονισμού Δ.Ο.Υ., μπορεί με απόφαση του Υπ. Οικονομικών; να ορίζεται Πρόεδρος και μέλος της Επιτροπής με τους αναπληρωτές αυτών, επιθεωρητής από όμορη ή άλλη Νομαρχία».
5. Στο τέλος της παραγράφου 6 του άρθρου 30, προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής:
«Οι διατάξεις της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 4, ισχύουν αναλόγως και για τους υπόχρεους τήρησης βιβλίων πρώτης κατηγορίας».
6. Μετά το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 30, προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής:
«Οι διατάξεις της περίπτωσης ΟΤ΄ της παραγράφου 4, ισχύουν αναλόγως και για τους υπόχρεους τήρησης βιβλίων δεύτερης κατηγορίας».
Άρθρο 18
Πρόστιμο ισόποσο της συναλλαγής και πολλαπλάσια
1. Στο τέλος της παραγράφου 2 του άρθρου 32 προστίθεται νέο εδάφιο, ως εξής:
«Ειδικά, στις περιπτώσεις που προκύπτει το ύφος της συνολικής αποκρυβείσας αξίας, χωρίς να προσδιορίζεται το πλήθος των συναλλαγών, ως και η αξία μιας εκάστης ξεχωριστά, επιβάλλεται το πρόστιμο του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής».
2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 32 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Στις παρακάτω περιπτώσεις τα ανώτατα όρια προστίμων της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού καθορίζονται ως εξής:
α) Σε μη τήρηση βιβλίων της προσήκουσας κατηγορίας, διπλασιάζονται.
β) Σε μη υποβολή στοιχείων του άρθρου 20 ή εκπρόθεσμη υποβολή τους μετά την παρέλευση τριών μηνών από την οριζόμενη προθεσμία, καθώς και στις περιπτώσεις παράλειψης καταχώρησης αντισυμβαλλομένων ή ανακριβούς καταχώρησης της αξίας, εφόσον οι παραλείψεις ή ανακρίβειες αυτές, αναφέρονται σε συναλλαγές συνολικής αξίας άνω των 5.000.000 (πέντε εκατομμυρίων) δρχ., τριπλασιάζονται».
Άρθρο 19
Αυτοτελείς παραβάσεις
1. Η περίπτωση ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 33 αντικαθίσταται ως εξής:
«ε) Η μη καταχώρηση κάθε στοιχείου ή εγγράφου αγοράς, πώλησης, εσόδου, εξόδου, στοιχείου απογραφής, ως και κάθε μια μη καταχώρηση στα πρόσθετα βιβλία που ορίζονται από τις διατάξεις, των παραγράφων 1 και 5 του άρθρου 10 του Κώδικα αυτού, της παραγράφου 11 του άρθρου 64 του Ν. 2065/1992 (ΦΕΚ Α΄ 113), και τις αποφάσεις του Υπ. Οικονομικών που εκδίδονται κατ΄ εξουσιοδότηση του άρθρου 38 περίπτωση γ΄ υποπερίπτωση γη΄ του Κώδικα αυτού ή άλλων αποφάσεων που εκδίδονται κατ΄ εξουσιοδότηση νόμου και καθιερώνουν την υποχρέωση τήρησης πρόσθετων βιβλίων».
2. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 και η παράγραφος 4 του άρθρου 33 αντικαθίστανται ως εξής:
«α) Η μη εμπρόθεσμη εκτύπωση κάθε βιβλίου, του μηνιαίου ισοζυγίου γενικού καθολικού και της μηνιαίας κατάστασης του βιβλίου αποθήκης».
«4. Η έκδοση πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων και η λήψη εικονικών θεωρείται ιδιάζουσα φορολογική παράβαση και επιβάλλεται πρόστιμο μέχρι το πενταπλάσιο της συνολικής αξίας κάθε στοιχείου, το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο, κατά περίπτωση, του ισόποσου αυτής, εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) δραχμών ή του ανωτάτου ορίου προστίμου, που ορίζεται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 32, στην αντίθετη περίπτωση.
Για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής και των περιπτώσεων α΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου, εφόσον καταλογίζονται αυτοτελείς παραβάσεις για τα φορολογικά στοιχεία αξίας, δεν καταλογίζονται, για την ίδια αιτία, όμοιες παραβάσεις και για τα αντίστοιχα δελτία αποστολής.
Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζονται και για παραβάσεις που διαπράχθηκαν από την 1 Ιουλίου 1992 μέχρι του χρόνου δημοσίευσης του παρόντος προεδρικού διατάγματος, ανεξάρτητα από το χρόνο διαπίστωσης τους από τις φορολογικές αρχές, για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί από τους Προϊσταμένους των Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών οι σχετικές αποφάσεις επιβολής προστίμου ή έχουν εκδοθεί οι αποφάσεις αυτές και κατά το χρόνο δημοσίευσης του δεν έχουν περαιωθεί οριστικά με διοικητική επίλυση της διαφοράς ή εκκρεμεί η συζήτηση προσφυγής κατ΄ αυτών ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου.
Για τις υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον των Διοικητικών Πρωτοδικείων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν με αίτηση τους που υποβάλλεται στον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας εντός ανατρεπτικής προθεσμίας 30 (τριάντα) ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος προεδρικού διατάγματος να ζητήσουν τη διοικητική επίλυση της διαφοράς με βάση τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, οπότε καταργείται η σχετική φορολογική δίκη, ακολουθούμενης της διαδικασίας του Ν.Δ. 4600/1966 (ΦΕΚ 242Α΄).
Στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί η διοικητική επίλυση της διαφοράς, οι υποθέσεις αυτές κρίνονται με βάση τις διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο διάπραξης της παράβασης».
Άρθρο 20
Διοικητική επίλυση της διαφοράς
1. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 34 αντικαθίσταται ως εξής:
«Επί κοινοπραξίας επιτηδευματιών, κοινωνίας αστικού δικαίου και αστικής εταιρίας το πρόστιμο επιβάλλεται σε βάρος αυτών και κοινοποιείται στα μέλη τους, το καθένα από τα οποία ευθύνεται απεριόριστα και στο σύνολο».
2. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 34 αντικαθίσταται ως εξής:
«Σε περίπτωση διοικητικής επίλυσης της διαφοράς το πρόστιμο περιορίζεται ή διαγράφεται, κατά περίπτωση, εκτός από τα πρόστιμα της παρ. 2 του άρθρου 32 και τα κατώτερα όρια των προστίμων της παρ. 4 του άρθρου 33 του Κώδικα αυτού, τα οποία μπορούν μόνο να διαγραφούν στο σύνολο τους ή μερικώς σε περίπτωση ολικής ή μερικής ανυπαρξίας της παράβασης».
Άρθρο 21
Δικαιώματα του προϊσταμένου της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας
1. Η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 36 αντικαθίσταται ως εξής:
«γ. Να ορίζει κατά τρόπο διάφορο τη θεώρηση κάθε βιβλίου ή στοιχείου ή και να επιτρέπει τη μη θεώρηση τους, στις περιπτώσεις που για την τήρηση ή την έκδοση τους χρησιμοποιούνται ειδικά έντυπα μηχανογράφησης, μετά σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Επιθεωρητή».
2. Μετά το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 8 του άρθρου 36 προστίθεται τρίτο εδάφιο που έχει ως εξής:
«Ομοίως, κατ΄ εξαίρεση, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ μπορεί, να θεωρούνται βιβλία και περιορισμένος αριθμός στοιχείων σε επιτηδευματίες, που οφείλουν ληξιπρόθεσμα και απαιτητά χρέη μη φορολογικά και έχουν κώλυμα θεώρησης από άλλες μη φορολογικές διατάξεις. Κάθε σχετική περίπτωση θα αναγγέλλεται εγγράφως στα αρμόδια κατά-περίπτωση, για τα χρέη αυτά, πρόσωπα.
3. Στο τέλος της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 8 του άρθρου 36, προστίθεται εδάφιο που έχει ως εξής:
«Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί με απόφαση του να επιτρέπει την θεώρηση βιβλίων και στοιχείων σε συστεγαζόμενες επιχειρήσεις, στις περιπτώσεις που κρίνει ότι δεν παρακωλύεται ο φορολογικός έλεγχος, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Επιθεωρητή».
Άρθρο 22
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος Π.Δ. αρχίζει:
1. Των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 2 και του άρθρου 3 από την 1η Ιανουαρίου 1996.
2. Των διατάξεων του άρθρου 5, της παραγράφου 1 του άρθρου 9 και του άρθρου 16, από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου που αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά.
3. Των διατάξεων του άρθρου 6 από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου που αρχίζει μετά την 30η Ιουνίου 1995.
4. Των διατάξεων των άρθρων 17, 18, 19 και 21 από τη δημοσίευση τους στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
5. Των λοιπών διατάξεων από την 1η του μεθεπόμενου μήνα από τη δημοσίευση του στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως.