Νόμος 1387 ΦΕΚ Α΄ 110/19.8.1983
Έλεγχος Ομαδικών απολύσεων και άλλες διατάξεις.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Κυρούμεν και εκδίδομεν τον κατωτέρω υπό της Βουλής ψηφισθέντα νόμον

Άρθρο 1
Έννοια

1. Ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται από επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν περισσότερους από είκοσι εργαζόμενους για λόγους που δεν αφορούν το πρόσωπο των απολυομένων και υπερβαίνουν κάθε ημερολογιακό μήνα τα όρια της επόμενης παραγράφου.

2. Τα όρια πέρα από τα οποία οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές καθορίζονται από τον αριθμό του προσωπικού που απασχολείται στην αρχή του μήνα και είναι τα εξής:
α) Μέχρι έξι (6) εργαζόμενους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν είκοσι (20) έως εκατόν πενήντα (150) εργαζόμενους.
β) Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) του προσωπικού και μέχρι τριάντα (30) εργαζόμενους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, που απασχολούν πάνω από εκατόν πενήντα (150) εργαζόμενους. Το ποσοστό αυτό καθορίζεται για κάθε ημερολογιακό εξάμηνο και ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς εργασίας με απόφαση του Υπουργού Εργασίας η οποία εκδίδεται μετά από γνώμη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Σχετικό: Τα όρια των εδαφίων α`και β` της παραγράφου 2, πέρα από τα οποία οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές, καθορίσθηκαν ως άνω με την παρ.1 άρθρου 74 Ν.3863/2010,ΦΕΚ Α 115/15.7.2010.

3. Για τον υπολογισμό του αριθμού των απολύσεων που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, όλοι οι τρόποι λήξης της σύμβασης εργασίας που γίνονται με πρωτοβουλία του εργοδότη για έναν ή περισσότερους λόγους, οι οποίοι δεν έχουν σχέση με το πρόσωπο των εργαζομένων, εξομοιώνονται με τις απολύσεις, υπό τον όρο ότι οι απολύσεις είναι τουλάχιστον πέντε.
Σημ.: όπως η παρ.3 προστέθηκε με το άρθρο 21 Ν.3488/2006,ΦΕΚ Α 191/11.9.2006.

Άρθρο 2

1. Οι διατάξεις του νόμου αυτού εφαρμόζονται στο προσωπικό που απασχολείται με σχέση εργασίας σε όλες τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα καθώς και του Δημοσίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που ασκούνται σύμφωνα με τις αρχές της ιδιωτικής οικονομίας. Ως σχέση εργασίας νοείται εκείνη που δημιουργείται από την πραγματική απασχόληση του εργαζόμενου ανεξάρτητα από το κύρος της σύμβασης εργασίας.

2. Οι διατάξεις του νόμου αυτού δεν εφαρμόζονται: α) στους εργαζόμενους με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου ή με σύμβαση εργασίας που συνδέεται με την εκτέλεση ορισμένου έργου ή συγκεκριμένων εργασιών αυτού εκτός αν οι απολύσεις γίνουν πριν από τη λήξη της σύμβασης εργασίας ή την αποπεράτωση του έργου ή συγκεκριμένων εργασιών αυτού β) στο προσωπικό του Δημοσίου των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που απασχολείται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (γ) στους εργαζόμενους που απολύονται λόγω διακοπής των εργασιών της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης κατόπιν πρωτόδικης δικαστικής απόφασης) δ) (ε) στα πληρώματα των πλοίων.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.2 άρθρου 38 Ν.1568/1985 (ΦΕΚ Α 177), η παρ.γ` ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με το άρθρο 16 Ν.2736/1999, ΦΕΚ Α 172/26.8.1999 ενώ η παλαιά περίπτωση ε` αριθμήθηκε σαν δ`.

3. Για τους εργαζομένους που απολύονται από εργοληπτικές επιχειρήσεις λόγω διακοπής ή αναστολής των εργασιών από αιτίες που οφείλονται αποδεδειγμένα στον κύριο του έργου, όταν αυτός είναι το Δημόσιο ή ν.π.δ.δ., εφαρμόζονται οι διαδικασίες που ορίζονται από τα άρθρα 3, 4 και 5 παρ. 1 και 2 του παρόντος νόμου.

Σημ.: όπως η παρ.3 προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 38 του Ν. 1568/1985 (ΦΕΚ Α 177)

Άρθρο 3
Υποχρέωση εργοδότη για πληροφόρηση και διαβούλευση

1. Ο εργοδότης πριν προχωρήσει σε ομαδικές απολύσεις οφείλει να προέλθει σε διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των εργαζομένων με σκοπό να ερευνηθεί η δυνατότητα αποφυγής ή μείωσης των απολύσεων και των δυσμενών συνεπειών τους.

2. Ο εργοδότης οφείλει: α) να παρέχει στους εκπροσώπους των εργαζομένων όλες τις χρήσιμες πληροφορίες και β) να τους ανακοινώνει εγγράφως :
αα) τους λόγους του σχεδίου απολύσεων,
ββ) τον αριθμό και τις κατηγορίες των υπό απόλυση εργαζομένων,
γγ) τον αριθμό και τις κατηγορίες των συνήθως απασχολούμενων εργαζομένων,
δδ) το χρονικό διάστημα στο οποίο πρόκειται να γίνουν απολύσεις,
εε) τα κριτήρια για την επιλογή των εργαζομένων που θα απολυθούν”. Οι παραπάνω υποχρεώσεις εφαρμόζονται ανεξάρτητα αν η απόφαση για τις ομαδικές απολύσεις λαμβάνεται από τον εργοδότη ή από επιχείρηση που ελέγχει τον εργοδότη.
Για παραβάσεις των υποχρεώσεων της ενημέρωσης, διαβούλευσης και κοινοποίησης δεν λαμβάνεται υπόψη, ως δικαιολογία, το επιχείρημα του εργοδότη ότι η επιχείρηση που έλαβε την απόφαση για ομαδικές απολύσεις δεν του παρέσχε τις αναγκαίες πληροφορίες. Η έλλειψη ενημέρωσης του εργοδότη από την επιχείρηση, που έλαβε την παραπάνω απόφαση, δεν αίρει την υποχρέωσή του.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 15 Ν.2736/1999, ΦΕΚ Α 172/26.8.1999.

3. Αντίγραφα των εγγράφων αυτών υποβάλλονται από τον εργοδότη στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (Α.Σ.Ε.).

Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.2 του άρθρου 17 του ν.4472/2017

4. Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, ο εργοδότης μπορεί να θέσει υπ’ όψιν των εργαζομένων κοινωνικό πλάνο για τους υπό απόλυση εργαζόμενους, δηλαδή μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων της απόλυσης, όπως ποσά για κάλυψη αυτασφάλισης, διαθέσιμα ποσά μέσω εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για κατάρτιση και συμβουλευτική για επανένταξη στην αγορά εργασίας, ενέργειες για την αξιοποίηση ειδικών προγραμμάτων από τον Ο.Α.Ε.Δ. αντιμετώπισης της επαπειλούμενης ανεργίας των υπό απόλυση εργαζομένων, καθώς και δυνατότητες, μεθόδους και κριτήρια για την κατά προτεραιότητα επαναπρόσληψή τους.

Σημ.: όπως προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 17 του ν.4472/2017

Άρθρο 4
Εκπρόσωποι των εργαζομένων

1. Για τη διεξαγωγή των διαβουλεύσεων κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 3, ως Εκπρόσωποι των εργαζομένων θεωρούνται οι νόμιμοι εκπρόσωποι του σωματείου των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση που έχει μέλη τουλάχιστο το 70 % των εργαζομένων, καθώς και την πλειοψηφία αυτών που απολύονται.

2. Εάν υπάρχουν περισσότερα από ένα σωματεία στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση χωρίς κανένα να καλύπτει το 70 % των εργαζομένων και την πλειοψηφία αυτών που απολύονται, ως Εκπρόσωποι των εργαζομένων θεωρούνται οι υποδεικνυόμενοι από τις διοικήσεις των σωματείων με κοινή δήλωσή τους προς τον εργοδότη. Οι εκπρόσωποι αυτοί υποδεικνύονται αναλογικά με τη δύναμη των σωματείων, εφόσον σύ αυτή συνολικά ανήκε το 70 % των εργαζομένων και η πλειοψηφία εκείνων τους οποίους αφορούν οι απολύσεις.
Η υπόδειξη των εκπροσώπων αυτών πρέπει να γίνει μέσα σε τρείς ημέρες από τη γνωστοποίηση του εργοδότη που προβλέπει η παράγραφος 2 του άρθρου 3.

3. Εάν δεν υπάρχει σωματείο ή σωματεία, που να καλύπτουν τις προϋποθέσεις των προηγούμενων παραγράφων, οι εργαζόμενοι εκπροσωπούνται από επιτροπή τριμελή για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν από είκοσι έως πενήντα εργαζόμενους και πενταμελή για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν περισσότερους από πενήντα εργαζόμενους.
Τα μέλη της παραπάνω επιτροπής εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία από τη συνέλευση των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση. Η συνέλευση συνέρχεται μέσα σε επτά ημέρες από την ημέρα που θα αναρτηθεί στους χώρους εργασίας σχετική πρόσκληση του εργοδότη. Η πρόσκληση ορίζει το θέμα την ημέρα την ώρα και τον τόπο της συνέλευσης και κοινοποιείται στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας. Για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, απαιτείται η παρουσία τουλάχιστον του 51 % των εργαζόμενων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση και για την εκλογή των εκπροσώπων η σχετική πλειοψηφία των παρόντων. Εάν δεν επιτευχθεί η εκλογή οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων ορίζονται την επομένη της σύγκλησης της συνέλευσης από το πλέον αντιπροσωπευτικό Εργατικό Κέντρο μεταξύ των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση.

4. Εάν δεν αναδειχθούν οι Εκπρόσωποι των εργαζομένων κατά την παραπάνω διαδικασία, οι εργαζόμενοι εκπροσωπούνται από τριμελή ή πενταμελή επιτροπή αποτελούμενη από τους εργαζόμενους που έχουν τον περισσότερο χρόνο υπηρεσίας στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση.

Άρθρο 5
Διαδικασία ομαδικών απολύσεων
Σημ.: όπως το άρθρο 5 τροποποιήθηκε με την παρ.3 του άρθρου 17 του ν.4472/2017

1. Η προθεσμία των διαβουλεύσεων μεταξύ των εργαζομένων και του εργοδότη είναι τριάντα (30) ημέρες και αρχίζει από την πρόσκληση του εργοδότη για διαβουλεύσεις στους κατά το προηγούμενο άρθρο εκπροσώπους των εργαζομένων. Το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων διατυπώνεται σε πρακτικό που υποβάλλεται από τον εργοδότη στο Α.Σ.Ε.. Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων μπορούν να καταθέτουν στο Α.Σ.Ε. υπόμνημα επί των διαβουλεύσεων.

2. Αν υπάρξει συμφωνία των μερών, οι ομαδικές απολύσεις πραγματοποιούνται σύμφωνα με το περιεχόμενο της συμφωνίας και ισχύουν δέκα (10) ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του πρακτικού διαβούλευσης στο Α.Σ.Ε..

3. Αν δεν υπάρξει συμφωνία των μερών, το Α.Σ.Ε., με αιτιολογημένη απόφαση που εκδίδει εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την ημερομηνία υποβολής του πρακτικού διαβούλευσης, διαπιστώνει αν τηρήθηκαν οι υποχρεώσεις του εργοδότη προς ενημέρωση και διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, καθώς και η υποχρέωση κοινοποίησης των σχετικών εγγράφων, σύμφωνα με το άρθρο 3. Για το σκοπό αυτόν, το Α.Σ.Ε. μπορεί να καλεί και να ακούει τόσο τους κατά το άρθρο 4 εκπροσώπους των εργαζομένων και τον ενδιαφερόμενο εργοδότη όσο και πρόσωπα που διαθέτουν ειδικές γνώσεις πάνω σε επιμέρους τεχνικά θέματα. Αν το Α.Σ.Ε. κρίνει πως οι ανωτέρω υποχρεώσεις του εργοδότη τηρήθηκαν, οι απολύσεις ισχύουν είκοσι (20) ημέρες από την έκδοση της απόφασης. Σε αντίθετη περίπτωση, το Α.Σ.Ε. παρατείνει τις διαβουλεύσεις των μερών ή τάσσει προθεσμία στον εργοδότη, ώστε εκείνος να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προς εκπλήρωση των ανωτέρω υποχρεώσεων. Αν το Α.Σ.Ε., με νέα απόφαση, διαπιστώσει πως τηρήθηκαν οι υποχρεώσεις του εργοδότη, οι απολύσεις ισχύουν είκοσι (20) ημέρες από την έκδοση της απόφασης. Σε κάθε περίπτωση, οι απολύσεις ισχύουν εξήντα (60) ημέρες από την κοινοποίηση του πρακτικού διαβούλευσης της παραγράφου 1.

4. Σε ομαδικές απολύσεις που προκαλούνται από τη διακοπή της δραστηριότητας της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης, κατόπιν δικαστικής απόφασης, δεν εφαρμόζονται οι παράγραφοι 2 και 3.

Άρθρο 6
Γενικές διατάξεις

1. Ομαδικές απολύσεις που γίνονται κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου αυτού είναι άκυρες.

2. Στις ομαδικές απολύσεις εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις, οι σχετικές με την έγκυρη λύση της εργασιακής σχέσης και την καταβλητέα αποζημίωση.

Άρθρο 7
Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας
Ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του, που εγκρίνει ο Υπουργός Εργασίας, μπορεί να μεταβιβάσει στην Α.Ε. που προβλέπει το άρθρο 4 της Ελληνογερμανικής συμφωνίας της 31. 7. 1981 που κυρώθηκε με το νόμο 1310/1982, τις αρμοδιότητές του που αφορούν τη σύναψη της γενικής εργολαβίας, τη διοίκηση και τη διαχείριση των δαπανών και την ανοικοδόμηση εν γένει του ηλιακού χωριού στην περιοχή Λυκόβρυσης Αττικής.

Άρθρο 8
Σύνθεση Διοικητικού Συμβουλίου ΟΑΕΔ
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 12 Ν.2434/1996 (Α 188) ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με το άρθρο 46 Ν.2956/2001,ΦΕΚ Α 258/6.11.2001.

1. Η σύνθεση του Δ.Σ. του Ο.Α.Ε.Δ. καθορίζεται ως εξής:
α. Ο Διοικητής του Οργανισμού. ως Πρόεδρος. ο οποίος ορίζεται από τον Υπουργό Εργασίας και κοινωνικών Ασφαλίσεων.
β. Ένας (1) εκπρόσωπος του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, που υποδεικνύεται από τον οικείο Υπουργό με τον αναπληρωτή του.
γ. Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. που υποδεικνύεται από τον οικείο Υπουργό με τον αναπληρωτή του.
δ. Δύο (2) εκπρόσωποι του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που υποδεικνύονται από τον οικείο Υπουργό με τους αναπληρωτές τους.
ε. Ένας (1) εκπρόσωπος του Υπουργείου Ανάπτυξης, που υποδεικνύεται από τον οικείο Υπουργό με τον αναπληρωτή του.
στ. Τέσσερις (4) εκπρόσωποι των μισθωτών, που υποδεικνύονται από τη Γ.Σ.Ε.Ε. με τους αναπληρωτές τους, από τους οποίους ο ένας για αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ο.A.Ε.Δ.
ζ. Δύο (2) εκπρόσωποι των υπαλλήλων του Ο.Α.Ε.Δ.. που εκλέγονται σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του άρθρου 30 του ν. 1836/1989.
η. Πέντε (5) εκπρόσωποι των εργοδοτών με τους αναπληρωτές τους, που υποδεικνύονται ως εξής: Τρεις από το Σ.Ε.Β., ένας από τη Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., ένας από την Ε.Σ.Ε.Ε.. Ένας από αυτούς υποδεικνύεται από κοινού και ως αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ο.A.Ε.Δ..
Σε περίπτωση ασυμφωνίας ο αντιπρόεδρος αυτός προτείνεται από το Σ.Ε.Β.

2. Με την απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τη συγκρότηση του Δ.Σ. του Ο.Α.Ε.Δ.. μεταξύ των δύο κατά τα άνω υποδεικνυομένων. ορίζεται ο Α και ο Β: Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ο.Α.Ε.Δ..
Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του Προέδρου, προεδρεύει στο Δ.Σ. ο πρώτος κατά τη σειρά ορισμού των Αντιπροέδρων και αν και αυτός απουσιάζει ή κωλύεται, ο δεύτερος Αντιπρόεδρος.

3. Ο διοικητής του Ο.Α.Ε.Δ. μπορεί με απόφασή του, ύστερα από έγκριση του Υπουργού Εργασίας και κοινωνικών Ασφαλίσεων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, να εκχωρεί ορισμένες από τις αρμοδιότητές του στους αντιπροέδρους του Οργανισμού.

4. Στους αντιπροέδρους στους οποίους εκχωρούνται αρμοδιότητες κατά την προηγούμενη παράγραφο καταβάλλεται, ανάλογα με την απασχόλησή τους, πρόσθετη μηνιαία αποζημίωση. Η αποζημίωση αυτή, που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από τα τρία πέμπτα (3/5) των τακτικών αποδοχών του Διοικητή του Ο.A.Ε.Δ., καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μετά από γνώμη του Δ.Σ. του Οργανισμού.

5. Στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. συμμετέχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου, οι γενικοί διευθυντές του Ο.Α.Ε.Δ..

6. Για τη θητεία των μελών, τη λειτουργία του Δ.Σ., τη συμμετοχή στις συνεδριάσεις κυβερνητικού επιτρόπου, νομικού συμβούλου και γραμματέα και τον καθορισμό της αποζημίωσης των συμμετεχόντων ισχύουν οι κείμενες διατάξεις.

Άρθρο 9
Καταργούμενες διατάξεις
Από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη προς αυτόν

Άρθρο 10
Η ισχύς του νόμου αυτού αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Παραγγέλλομεν να δημοσιευθή στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το κείμενο του παρόντος και να εκτελεσθή ως νόμος του Κράτους.

Αθήνα, 18 Αυγούστου 1983

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ