Νόμος 1285 ΦΕΚ Α΄115/20.9.1982
Για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης του Ελληνικού Λαού εναντίον των στρατευμάτων κατοχής 1941 – 1944.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Κυρούμεν και εκδίδομεν τον κατωτέρω υπό της Βουλής ψηφισθέντα νόμον

Άρθρο 1
Εθνική Αντίσταση.
Εθνική Αντίσταση έκανε κάθε `Έλληνας και κάθε Ελληνίδα που:
Αγωνίσθηκε οργανωμένα σε ομάδες εναντίον του στρατευμάτων κατοχής 1941-44 ή έδρασε ατομικά με οποιονδήποτε τρόπο εναντίον τους ή βοήθησε με κάθε τρόπο τους Συμμάχους και το Συμμαχικό Αγώνα και δε συνεργάσθηκε με τους κατακτητές.

Άρθρο 2
Πεδίο που αναπτύχθηκε η Αντίσταση.
Χώροι που αποτελούν πεδίο Αντίστασης είναι: το έδαφος της κατεχόμενης τότε Ελλάδας, της Δωδεκανήσου και της Μέσης Ανατολής, τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως καθώς και ο εναέριος και θαλάσσιος χώρος, όπου έδρασαν ελληνικά πλοία και αεροπλάνα.

Άρθρο 3
Χρόνος διεξαγωγής της Αντίστασης.

1. Χρόνος διεξαγωγής των αντιστασιακών ενεργειών είναι η περίοδος, που αρχίζει από το τέλος των επιχειρήσεων του πολέμου 1940-41 και λήγει την ημερομηνία απελευθέρωσης κάθε περιοχής του Εθνικού χώρου.

2. Ειδικότερα για την Πρωτεύουσα ορίζεται ημερομηνία λήξης η 18η Οκτωβρίου 1944, για την Κρήτη ημερομηνία έναρξης η 20ή Μαΐου 1941 και λήξης η 28η Μαΐου 1945 και για τα Δωδεκάνησα ημερομηνία λήξης η 8η Μαΐου 1945.

Άρθρο 4
Επαναφορά σε ισχύ του Α.Ν. 971/1949 και τροποποίησή του.
Ο Α.Ν. 971/1949 “περί απονομής ηθικών αμοιβών εις τας Εθνικάς Ανταρτικάς Ομάδας και Εθνικάς Οργανώσεις Εσωτερικής Αντιστάσεως”, όπως κυρώθηκε από το Ν.Δ. 1104/1949 και συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με τον Α.Ν. 1919/1951 και Ν. 2272/1952 καθώς και τα διατάγματα που εκδόθηκαν σε εκτέλεσή του, επαναφέρονται σε ισχύ, θεωρούνται ότι ποτέ δεν έπαυσαν να ισχύουν και τροποποιούνται, όπως αναφέρεται στα άρθρα 5, 6, 7 και 8.

Άρθρο 5
Εθνικές Αντάρτικες Ομάδες.
Το άρθρο 1 του Α.Ν. 971/1949 αντικαθίσταται ως εξής:
“Άρθρο 1.
Εθνικές Αντάρτικες ομάδες θεωρούνται οι `Ένοπλες Αντάρτικες Ομάδες, που αγωνίσθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής εναντίον των κατακτητών, αναγνωρίσθηκαν και εντάχθηκαν στο Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής και τελούσαν σε επαφή με αυτό ή τις Ελληνικές Κυβερνήσεις Εξωτερικού ή τους αντιπροσώπους τους στην Ελλάδα”.

Άρθρο 6
Εθνικές Οργανώσεις πληροφοριών και δολιοφθοράς.
Το άρθρο 2 του Α.Ν. 971/1949 αντικαθίσταται ως εξής:
“Άρθρο 2.
Εθνικές Οργανώσεις πληροφοριών και δολιοφθοράς είναι:
1. `Όσες συγκροτήθηκαν για τη συγκέντρωση και διαβίβαση στις Εθνικές Αντάρτικες Ομάδες του άρθρου 5 ή στις Εθνικές Οργανώσεις Εσωτερικού του άρθρου 7 του παρόντος ή στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ή στις Ελληνικές Κυβερνήσεις Εξωτερικού, πληροφοριών στρατιωτικής φύσης, που αφορούσαν στη δύναμη, σύνθεση, εφοδιασμό κ.λ.π. των στρατευμάτων κατοχής.
2. “`Όσες συγκροτήθηκαν ή αναγνωρίσθηκαν από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ή από τις Ελληνικές Κυβερνήσεις Εξωτερικού ή τους αντιπροσώπους τους στην Ελλάδα για πράξεις δολιοφθοράς σε εγκαταστάσεις και στρατιωτικά έργα των κατακτητών, σε πλωτά ή χερσαία μεταφορικά μέσα, που ανήκαν ή χρησιμοποιούνταν απ` αυτούς, έπαιρναν από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ή από τις Ελληνικές Κυβερνήσεις Εξωτερικού ή τους αντιπροσώπους τους στην Ελλάδα τα απαραίτητα για την εκτέλεση της αποστολής τους μέσα, εκτελούσαν τις εντολές τους ή τις εντολές των Εθνικών Οργανώσεων Εσωτερικού του άρθρου 7 του παρόντος”.

Άρθρο 7
Εθνικές Οργανώσεις Εσωτερικού.
Το άρθρο 3 του Α.Ν. 971/1949 αντικαθίσταται ως εξής:
“Άρθρο 3.
Εθνικές Οργανώσεις Εσωτερικού θεωρούνται εκείνες οι οργανώσεις που συγκροτήθηκαν, κατά την περίοδο της κατοχής, για αντίσταση κατά των κατακτητών με τη συγκρότηση Αντάρτικων Ομάδων ή Ομάδων δολιοφθοράς ή κατασκοπείας ή μυστικού αντιστασιακού τύπου ή υπηρεσιών διαφυγής ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο και είχαν επαφή με το στρατηγείο Μέσης Ανατολής ή τις Ελληνικές Κυβερνήσεις Εξωτερικού ή τους αντιπροσώπους τους στην Ελλάδα”.

Άρθρο 8
Μέλη των Εθνικών Οργανώσεων Εσωτερικού.
Το τελευταίο εδάφιο του άρθρου 6 του Α.Ν. 971/1949 αντικαθίσταται και συμπληρώνεται ως εξής:
“Μέλη των Εθνικών Οργανώσεων Εσωτερικού θεωρούνται εκείνα τα μέλη που αποδεδειγμένα σημείωσαν δράση ή εκτέλεσαν επικίνδυνες αποστολές ή πράξεις σε βάρος των κατακτητών ή λόγω της δράσης τους εναντίον των κατακτητών, εκτελέσθηκαν, πέθαναν, τραυματίσθηκαν, φυλακίσθηκαν ή μεταφέρθηκαν όμηροι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης”.
`Όπου τα διατηρούμενα σε ισχύ άρθρα του Α.Ν. 971/1949 παραπέμπουν στο εδάφιο γ` της παραγράφου 2 του άρθρου 8 αυτού, θεωρείται ότι η παραπομπή γίνεται στο προηγούμενο εδάφιο του παρόντος.

Άρθρο 9
Οργανώσεις που αναγνωρίζονται.
Οργανώσεις Εθνικής αντίστασης είναι: α. Εθνική Αλληλεγγύη (Ε.Α.).
Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (Ε.Α.Μ.). Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (Ε.Δ.Ε.Σ.).
Εθνική Δημοκρατική `Ένωση Ελληνοπαίδων (Ε.Δ.Ε.Ε.). Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση (Ε.Κ.Κ.Α.).
Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (Ε.Λ.Α.Σ.). Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό. (Ε.Λ.Α.Ν.) ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ.
Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (Ε.Ο.Ε.Α.).
Ενιαία πανελλαδική Οργάνωση Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.). εφέδρων Αξιωματικών Πατριωτική Οργάνωση (Ε.Α.Π.Ο.). Ιερή Ταξιαρχία.
Ομοσπονδία Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων (Ο.Ε.Ν.Ο.). Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων (Π.Ε.Α.Ν.)

Άρθρο 10
Εορτασμός της Εθνικής Αντίστασης και ανέγερση Μνημείου

1. Για την έμπρακτη απόδοση της οφειλόμενης από το `Έθνος τιμής στους πολεμιστές, τους αγωνιστές, τους νεκρούς και τα θύματα του Ιερού Εθνικού Αγώνα καθιερώνεται ετήσιος Πανελλαδικός εορτασμός ή Επέτειος της Μάχης του Γοργοπόταμου.

2. Στον ίδιο χώρο ανεγείρεται μνημείο της καθολικής αντίστασης, ανάλογο και αντάξιο των αγώνων και θυσιών του Λαού μας, σύμβολο της ομοψυχίας του `Έθνους στον αγώνα κατά του φασισμού και της κατοχής, σύμβολο του πνεύματος, της Ελευθερίας και της Ανεξαρτησίας.

Άρθρο 11
Δικαιούχοι αποκατάστασης.

1. Δικαιούχοι αποκατάστασης θεωρούνται:
α. Οι γονείς και οι σύζυγοι των νεκρών στις μάχες με τα στρατεύματα κατοχής και των θυμάτων αντιποίνων από τους κατακτητές.
β. Οι τραυματίες και οι ανάπηροι στις μάχες με τα στρατεύματα κατοχής.
γ. Οι όμηροι.
δ. `Όσοι φυλακίσθηκαν και κλείσθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
ε. Οι αξιωματικοί, ανθυπασπιστές και μόνιμοι οπλίτες όλων των `Όπλων και των Σωμάτων Ασφαλείας, οι υπάλληλοι του Δημοσίου, άμισθοι ή έμμισθοι δημόσιοι λειτουργοί, υπάλληλοι Ν.Π.Δ.Δ., Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τραπεζών, κληρικοί και Ναυτικοί που απολύθηκαν ή εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση καθώς και όσοι σκοτώθηκαν ή εκτελέστηκαν κατά την άσκηση του καθήκοντος. Επίσης οι μαθητές και οι τελειόφοιτοι των παραγωγικών σχολών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, που λόγω της συμμετοχής τους στην Αντίσταση, δεν τους επιτράπηκε να συνεχίσουν τις σπουδές τους ή να ενταχθούν στο στράτευμα, όπως οι υπόλοιποι της τάξης τους.
Οι εκπαιδευτικοί που λόγω αντιστασιακής δράσης δεν τους επιτράπηκε ο διορισμός.

2. Με ειδικό νόμο θα ρυθμισθούν συνταξιοδοτικά θέματα των παραπάνω κατηγοριών.
Μέχρι την ψήφιση του νόμου αυτού συνεχίζει να ισχύει το Ν.Δ. 412/1970.

3. Έφεδροι σε εφεδρεία αξιωματικοί και ανθυπασπιστές των ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι εξέπεσαν του βαθμού τους λόγω της συμμετοχής τους στην Εθνική Αντίσταση 1941 – 1944, αποκαθίστανται στο βαθμό τους. Οι αποκαθιστάμενοι σε εφαρμογή της διάταξης αυτής μπορούν να προαχθούν στον ανώτερο βαθμό κατά τα οριζόμενα ειδικότερα στο νόμο περί στελέχους εφέδρων αξιωματικών εφόσον υπηρέτησαν ευδοκίμως στις εθνικές αντάρτικες ομάδες και στις εθνικές οργανώσεις πληροφοριών, και δολιοφθοράς. Το ευδόκιμο της υπηρεσίας διαπιστώνεται από τις αρμόδιες πρωτοβάθμιες ή δευτεροβάθμιες επιτροπές κρίσεως που προβλέπονται στα άρθρα 9 και 11 του Π.Δ. 379/1983.
Σημ.: όπως η παράγραφος 3 προστέθηκε με το άρθρο 38 του Ν. 1543/1985 (Α 73).

Άρθρο 12
Εξουσιοδοτική διάταξη.
Με προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών προεδρίας, Εθνικής Αμύνης Εσωτερικών, Οικονομικών και Δημοσίας Τάξεως, μέσα σε έξι μήνες από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, είναι δυνατή η επέκταση των ευεργετημάτων που προβλέπονται στα άρθρα 9, 1Ο, 11, 12, 13, 14 και 15 του Α.Ν. 971/1949 και στις κατηγορίες που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 11 του παρόντος. Το ίδιο διάταγμα θα ορίζει τη διαδικασία.

Άρθρο 13
Διατάξεις που καταργούνται.

1. Από την ημέρα που θα ισχύσει ο νόμος αυτός καταργούνται:
α. το Ν.Δ. 179/1969, το Ν.Δ. 936/1971 και το Ν.Δ. 1099/1972.
β. Τα Διατάγματα που εκδόθηκαν σε εκτέλεση του Ν.Δ. 179/1969.
γ. Τα άρθρα 4, 5 παράγραφος 1, 6 παράγραφος 1, 7, 8, 16, 17, 18 και 19 του Α.Ν. 971/1949.

2. `Όσες διατάξεις των άρθρων του Α.Ν. 971/1949, που διατηρούνται σε ισχύ και συνδέονται με τα άρθρα 4, 5 παράγραφος 1, 6 παράγραφος 1, 7 και 8.

3. Κάθε διάταξη, που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του παρόντος νόμου ή ρυθμίζει τα θέματα διαφορετικά.

Άρθρο 14
Η ισχύς του νόμου αυτού αρχίζει από την ημέρα της δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Παραγγέλλομεν να δημοσιευθή στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το κείμενο του παρόντος και να εκτελεσθή ως νόμος του Κράτους.

Αθήνα, 17 Σεπτεμβρίου 1982

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ