ΦΓ8/14823/2023
Καθορισμός συντελεστών βαρύτητας και ποσοστώσεων για τη μείωση του καταλογιζόμενου ποσού κατά τις διατάξεις του άρθρου 150 του ν. 4820/2021 “Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες ρυθμίσεις” (Α’ 130)

Αριθμ. απόφ. ΦΓ8/14823/2023

(ΦΕΚ Β’ 1963/27-03-2023)

ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίασε εξ αποστάσεως μέσω της διαδικτυακής δημόσιας υπηρεσίας epresence.gov.gr, στις 22 Φεβρουαρίου 2023, με την ακόλουθη σύνθεση: Ιωάννης Σαρμάς, Πρόεδρος, Σωτηρία Ντούνη, Μαρία Βλαχάκη, Άννα Λιγωμένου, Γεωργία Μαραγκού, Αγγελική Μαυρουδή, Κωνσταντίνος Κωστόπουλος, Μαρία Αθανασοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου και Ευαγγελία Ελισάβετ Koυλουμπίνη, Αντιπρόεδροι, Κωνσταντίνα Ζώη, Δημήτριος Πέππας, Βιργινία Σκεύη, Κωνσταντίνος Εφεντάκης, Βασιλική Σοφιανού, Αγγελική Πανουτσακοπούλου, Δέσποινα Τζούμα, Δημήτριος Τσακανίκας, Κωνσταντίνος Παραθύρας, Αργυρώ Μαυρομμάτη, Ευαγγελία Σεραφή, Κωνσταντίνος Κρέπης, Γεωργία Παπαναγοπούλου, Νεκταρία Δουλιανάκη, Νικολέτα Ρένεση, Αικατερίνη Μποκώρου, Βασιλική Πέππα, Γρηγόριος Βαλληνδράς, Κωνσταντίνα Σταμούλη, Ευφροσύνη Παπαδημητρίου, Χριστίνα Κούνα, Γεώργιος Παπαϊσιδώρου, Ιωάννα Ρούλια, Ιωάννης Καλακίκος, Ελένη Σκορδά, Νικόλαος Βόγκας και Ευαγγελία Πασπάτη, Σύμβουλοι (η Αντιπρόεδρος Βασιλική Ανδρεοπούλου και οι Σύμβουλοι Γεώργιος Βοΐλης, Ελένη Λυκεσά, Δέσποινα Καββαδία Κωνσταντάρα, Αγγελική Μυλωνά, Γεωργία Τζομάκα, Θεολογία Γναρδέλλη, Ευφροσύνη Παπαθεοδώρου, Ασημίνα Σακελλαρίου, Αντιγόνη Στίνη, Δημήτριος Κοκοτσής, Ιωάννης Βασιλόπουλος και Άννα Παπαπαναγιώτου απουσίασαν δικαιολογημένα), με την παρουσία του Γενικού Επιτρόπου Επικρατείας Σταματίου Πουλή και της Γραμματέως Ελένης Αυγουστόγλου, Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου “Γραμματεία” του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αφού έλαβε υπόψη:
1. Το άρθρο 98 του Συντάγματος.
2. Τις διατάξεις του Έβδομου Μέρους του ν. 4820/2021 «Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες ρυθμίσεις» (Α’ 130) υπό τον τίτλο «Καταλογισμοί».
3. Τη διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 150 του πιο πάνω οργανικού νόμου, σύμφωνα με την οποία με απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί «να καθορίζονται αριθμητικά συντελεστές βαρύτητας και ποσοστώσεις για τη μείωση του καταλογιζόμενου ποσού, βάσει των αρχών και κριτηρίων των παρ. 1 έως 5».
4. Την εισήγηση της Ομάδας Εργασίας που συγκροτήθηκε με την 61862/1.12.2021 απόφαση του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
5. Την εισήγηση του Συμβούλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Κωνσταντίνου Κρέπη, που διατυπώθηκε στα πρακτικά της 7ης Γενικής Συνεδρίασης της πλήρους Ολομέλειας της 22ης Φεβρουαρίου 2023 (Θέμα Γ’).
6. Τη σύμφωνη γνώμη του παριστάμενου Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
7. Το γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.

Εγκρίνει την ακόλουθη κανονιστική απόφαση:
«Καθορισμός συντελεστών βαρύτητας και ποσοστώσεων για τη μείωση του καταλογιζόμενου ποσού κατά τις διατάξεις του άρθρου 150 του ν. 4820/2021 “Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες ρυθμίσεις” (Α’ 130)».

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Αντικείμενο της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός των κριτηρίων, των συντελεστών βαρύτητας, των ποσοστώσεων και της συνδυασμένης εφαρμογής τους για τη μείωση του ποσού του καταλογισμού σε βάρος των δημοσιονομικώς υπευθύνων από τα καταλογίζοντα όργανα, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 150 του ν. 4820/2021.

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί:
(α) Ως «κριτήρια μείωσης» νοούνται τα κριτήρια που αναφέρονται στις παρ. 1 έως 3 του άρθρου 150 του ν. 4820/2021, τα οποία λαμβάνονται υπόψη από το καταλογίζον όργανο για τη μείωση του ποσού του καταλογισμού.
(β) Ως «συντελεστές βαρύτητας» νοούνται οι αριθμητικοί συντελεστές που εφαρμόζονται διακριτά για κάθε κριτήριο μείωσης ανάλογα με τη σημαντικότητά του.
(γ) Ως «ποσόστωση» νοείται η εφαρμογή ποσοστού επί τοις εκατό (%) στο ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε επιμέρους κριτήριο, η οποία επιφέρει ανάλογη προς το ποσοστό αυτό μείωση του σχετικού με το κριτήριο αυτό επιμέρους ποσού.

Άρθρο 3
Κριτήρια μείωσης του ποσού του καταλογισμού

Τα κριτήρια για τη μείωση του ποσού του καταλογισμού στα οποία εφαρμόζονται συντελεστές βαρύτητας και ποσοστώσεις είναι τα ακόλουθα:
(α) Η βαρύτητα της δημοσιονομικής παράβασης.
(β) Ο βαθμός υπαιτιότητας.
(γ) Η σαφήνεια του νομικού πλαισίου.
(δ) Το επελθόν δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
(ε) Τα τυχόν οργανωτικά σφάλματα ή αδυναμίες της υπηρεσίας εντός της οποίας ενήργησε ο καταλογιζόμενος.
στ) Το σύνηθες του σφάλματος λόγω πολυπλοκότητας των ενεργειών εντός των οποίων παρεισέφρησε, όταν το έλλειμμα οφείλεται σε κακή φύλαξη ή εσφαλμένη καταμέτρηση.
(ζ) Το σύνηθες του σφάλματος λόγω πολυπλοκότητας των ενεργειών εντός των οποίων παρεισέφρησε, όταν το έλλειμμα οφείλεται σε εσφαλμένο αριθμητικό υπολογισμό ή ανακρίβεια στην εγγραφή ή μεταφορά αριθμών από λογαριασμό σε λογαριασμό.

Άρθρο 4
Συντελεστές βαρύτητας ανά κριτήριο μείωσης

1. Στα κριτήρια (α), (γ) και (στ) του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται τιμή συντελεστή βαρύτητας ίση με 1.

2. Στα κριτήρια (β) και (δ) του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται τιμή συντελεστή βαρύτητας ίση με 2.

3. Στο κριτήριο (ε) του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται τιμή συντελεστή βαρύτητας ίση με 1,5.

4. Στο κριτήριο (ζ) του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται τιμή συντελεστή βαρύτητας ίση με 0,5.

Άρθρο 5
Ποσοστώσεις ανά κριτήριο μείωσης

1. Στο κριτήριο της βαρύτητας της δημοσιονομικής παράβασης εφαρμόζονται οι εξής ποσοστώσεις:
(α) -90 % αν η παράβαση είναι τυπική.
(β) -50% αν η παράβαση είναι ουσιαστική αλλά χαμηλής βαρύτητας.
(γ) -25% αν η παράβαση είναι ουσιαστική και μέτριας βαρύτητας.
(δ) 0% αν δεν συντρέχει περίπτωση μείωσης κατά τα αμέσως προηγούμενα.

2. Στο κριτήριο του βαθμού της υπαιτιότητας εφαρμόζονται οι εξής ποσοστώσεις:
(α) -90% αν η παράβαση οφείλεται σε ελαφρά αμέλεια και το καταλογιζόμενο πρόσωπο έχει ενεργήσει καλόπιστα με πρόθεση εξυπηρέτησης του συμφέροντος της δημόσιας υπηρεσίας.
(β) -75% αν η παράβαση οφείλεται σε ελαφρά αμέλεια.
(γ) -25% αν η παράβαση οφείλεται σε βαρεία αμέλεια. (δ) 0% αν δεν συντρέχει περίπτωση μείωσης κατά τα αμέσως προηγούμενα.

3. Στο κριτήριο της σαφήνειας του νομικού πλαισίου εφαρμόζονται οι εξής ποσοστώσεις:
(α) -90% αν το νομικό πλαίσιο ήταν ασαφές και μεταβαλλόμενο και δεν υποστηριζόταν από σαφείς οδηγίες της υπηρεσίας.
(β) -50% αν το νομικό πλαίσιο ήταν ασαφές, ωστόσο μπορούσε να διευκρινισθεί με κατάλληλη έρευνα.
(γ) -25% αν το νομικό πλαίσιο ήταν σαφές αλλά πολύπλοκο.
(δ) 0% αν δεν συντρέχει περίπτωση μείωσης κατά τα αμέσως προηγούμενα.

4. Στο κριτήριο του επελθόντος δημοσιονομικού αποτελέσματος εφαρμόζονται οι εξής ποσοστώσεις:
(α) -90 % αν η περιουσιακή βλάβη του φορέα είναι αβέβαιη ή όλως ασήμαντη.
(β) -50% αν η περιουσιακή βλάβη του φορέα είναι βέβαιη ή πολύ πιθανή αλλά κρίνεται χαμηλή σε σχέση με το σύνολο του ελλείμματος.
(γ) -25% αν η περιουσιακή βλάβη του φορέα είναι βέβαιη και κρίνεται υψηλή σε σχέση με το σύνολο του ελλείμματος.
(δ) 0% αν δεν συντρέχει περίπτωση μείωσης κατά τα αμέσως προηγούμενα.

5. Στο κριτήριο της ύπαρξης οργανωτικών σφαλμάτων ή αδυναμιών της υπηρεσίας εντός της οποίας ενήργησε ο καταλογιζόμενος εφαρμόζονται οι εξής ποσοστώσεις:
(α) -90% αν τα οργανωτικά σφάλματα και οι αδυναμίες κριθούν ιδιαζόντως σοβαρά, συντέλεσαν δε ουσιωδώς στην τέλεση της παράβασης.
(β) -50% αν τα οργανωτικά σφάλματα και οι αδυναμίες κριθούν σοβαρά και συντέλεσαν ουσιωδώς στην τέλεση της παράβασης.
(γ) -30% αν διαπιστώθηκαν οργανωτικά σφάλματα και αδυναμίες που συντέλεσαν στην τέλεση της παράβασης.

6. Στα κριτήρια (στ) και (ζ) του άρθρου 3, εφαρμόζεται οριζόντια ποσόστωση -50% αν κριθεί ότι το σφάλμα είναι σύνηθες λόγω πολυπλοκότητας των ενεργειών εντός των οποίων παρεισέφρησε.

Άρθρο 6
Κατηγορίες καταλογιζομένων προσώπων

1. Τα κριτήρια, οι συντελεστές βαρύτητας και οι ποσοστώσεις εφαρμόζονται διακριτά ανά κατηγορία καταλογιζομένων προσώπων (δημοσιονομικώς υπευθύνων).

2. Οι κατηγορίες καταλογιζομένων προσώπων για ελλείμματα στη δημόσια διαχείριση προβλέπονται στα άρθρα 142, 143 και 148 του ν. 4820/2021 και είναι οι ακόλουθες:
(α) Πρόσωπα που καταλογίζονται λόγω λήψης από αυτά μη νόμιμης απόφασης σχετικής με νομική δέσμευση του φορέα που εκπροσώπησαν και που οδήγησε στη δημιουργία του ελλείμματος (μη νόμιμη διαχείριση), καθώς και οι μετ’ αυτών συνευθυνόμενοι.
(β) Πρόσωπα που καταλογίζονται λόγω ενέργειας ή παράλειψης αυτών κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης της δαπάνης και εντολής πληρωμής της, όταν από την ενέργεια ή την παράλειψή τους προέκυψε το έλλειμμα, οι αντίστοιχοι προς αυτούς επί διαχείρισης αξιών ή υλικού, καθώς και οι μετ’ αυτών συνευθυνόμενοι.
(γ) Πρόσωπα που ως ταμίες ή διαχειριστές χαρτοφυλακίου αξιών ή υλικού όφειλαν να προστατεύουν αντιστοίχως τα χρήματα, τα στοιχεία του χαρτοφυλακίου και το υλικό ως προς τα οποία καταλογίζονται για έλλειμμα στη διαχείρισή τους, καθώς και οι μετ’ αυτών συνευθυνόμενοι.
(δ) Παρανόμως λαβόντες.

3. Ειδικά για τους αχρεωστήτως λαβόντες, το ποσό του καταλογισμού μπορεί να μειωθεί μόνο με βάση την αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και την αρχή της χρηστής διοίκησης.

Άρθρο 7
Εφαρμογή των κριτηρίων μείωσης ανά κατηγορία καταλογιζομένων προσώπων

Τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τη μείωση του ποσού του καταλογισμού ανά κατηγορία καταλογιζομένων προσώπων είναι τα ακόλουθα:
(α) Στην περίπτωση καταλογιζομένων προσώπων της περίπτωσης (α) της παρ. 2 του προηγούμενου άρθρου (πρόσωπα που έλαβαν μη νόμιμη απόφαση νομικής δέσμευσης), υποχρεωτικά τα κριτήρια (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 3. Εφόσον συντρέχει περίπτωση εφαρμογής μειωτικής ποσόστωσης σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 5, εφαρμόζεται επιπρόσθετα και το κριτήριο (ε) του άρθρου 3.
(β) Στην περίπτωση καταλογιζομένων προσώπων της περίπτωσης (β) της παρ. 2 του άρθρου 6 της παρούσας απόφασης (εκκαθαριστές και εντολείς πληρωμής και αντίστοιχοι προς αυτούς), υποχρεωτικά τα κριτήρια (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 3. Εφόσον συντρέχει περίπτωση εφαρμογής μειωτικής ποσόστωσης σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 5, εφαρμόζονται επιπρόσθετα και τα κριτήρια (ε) και (ζ) του άρθρου 3, αντίστοιχα.
(γ) Στην περίπτωση καταλογιζομένων προσώπων της περίπτωσης (γ) της παρ. 2 του άρθρου 6 της παρούσας απόφασης (ταμίες ή διαχειριστές αξιών ή υλικού), υποχρεωτικά τα κριτήρια (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 3. Εφόσον συντρέχει περίπτωση εφαρμογής μειωτικής ποσόστωσης σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 5, εφαρμόζονται επιπρόσθετα και τα κριτήρια (ε), (στ) και (ζ) του άρθρου 3.
(δ) Στην περίπτωση καταλογιζομένων προσώπων της περίπτωσης (δ) της παρ. 2 του άρθρου 6 της παρούσας απόφασης (παρανόμως λαβόντες), εφαρμόζονται αναλόγως τα κριτήρια (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 3.

Άρθρο 8
Συνδυασμένη εφαρμογή των κριτηρίων, των συντελεστών βαρύτητας και των ποσοστώσεων

Για τη συνδυασμένη εφαρμογή των κριτηρίων, των συντελεστών βαρύτητας και των ποσοστώσεων, αρχικά επιλέγονται από το καταλογίζον όργανο τα κριτήρια που κρίνονται εφαρμοστέα σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, ανάλογα με την κατηγορία καταλογιζομένων προσώπων της παρ. 2 του άρθρου 6 της παρούσας στην οποία εντάσσεται το καταλογιζόμενο πρόσωπο. Στη συνέχεια το συνολικό ποσό του ελλείμματος (άρθρο 145 ν. 4820/2021) πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή βαρύτητας που αντιστοιχεί σε κάθε ένα από τα κριτήρια αυτά και το εκάστοτε γινόμενο διαιρείται με το άθροισμα όλων των συντελεστών βαρύτητας των εφαρμοστέων κριτηρίων. Ακολούθως, σε κάθε ένα από τα ποσά που προκύπτουν από τη διαίρεση εφαρμόζεται η ποσόστωση που, σύμφωνα με το άρθρο 5, αντιστοιχεί στο οικείο κριτήριο. Το τελικό ποσό του καταλογισμού είναι το άθροισμα των επιμέρους ποσών ανά κριτήριο που προέκυψαν μετά από την εφαρμογή των ποσοστώσεων.

Άρθρο 9
Μείωση του καταλογιζόμενου ποσού από λόγους επιείκειας

1. Όταν το έλλειμμα δεν οφείλεται σε ενέργειες του δημοσιονομικώς υπευθύνου για τις οποίες καταδικάστηκε αμετάκλητα από την ποινική δικαιοσύνη, το καταλογιζόμενο ποσό δύναται κατ’ εξαίρεση να μειωθεί και πέραν των ήδη γενομένων μειώσεων, αν το καταλογίζον όργανο, με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή του, κρίνει ότι σε διαφορετική περίπτωση διακυβεύεται ο βιοπορισμός του καταλογιζομένου προσώπου ή/και αυτών που τελούν υπό την επιμέλειά του ή η στοιχειώδης ιατρική ή άλλη φροντίδα προς αυτά. Για την εφαρμογή των οριζόμενων στο προηγούμενο εδάφιο απαιτείται η υποβολή δήλωσης περιουσιακής κατάστασης και παγκόσμιου εισοδήματος σύμφωνα με το άρθρο 97 του ν. 4700/2020 (Α’ 127).

2. Λελογισμένη μείωση του ποσού του καταλογισμού σε σχέση με το σύνολο του ελλείμματος που διαπιστώθηκε (άρθρο 145 ν. 4820/2021) μπορεί να γίνει και στην περίπτωση του δημοσιονομικώς υπευθύνου για ενέργειές του ως προς τις οποίες καταδικάστηκε από την ποινική δικαιοσύνη, όταν ο καταλογισμός του στοιχειοθετεί απάνθρωπη μεταχείριση του ιδίου ή των οικείων του, κατά την έννοια του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.

Άρθρο 10
Πίνακες εφαρμογής

Στο Παράρτημα που ακολουθεί περιλαμβάνονται πίνακες εφαρμογής των ορισθέντων στην παρούσα απόφαση ανά κατηγορία καταλογιζομένων προσώπων.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ο Πρόεδρος
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΡΜΑΣ