Φ80020/13033/336/Δ16/2020
Παροχή οδηγιών για την υλοποίηση των διατάξεων του άρθρου 45 του ν.4670/2020 (Α 43) με τις οποίες αντικαθίστανται οι διατάξεις του άρθρου 97 του ν.4387/2016

Αθήνα, 27/03/2020
Αριθ. Πρωτ.Φ80020/13033/336/Δ16

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (Δ16)
ΤΜΗΜΑ Ε’

Ταχ. Δ/νση : Σταδίου 29
Ταχ. Κωδικας : 101 10 Αθήνα
Πληροφορίες:: Μ. Βογιατζόγλου
Τηλέφωνο: 213 – 1516746
Telefax: 210 – 3368148
Ηλεκτρ.Ταχυδρ.:: proasf@ypakp.gr

ΘΕΜΑ: «Παροχή οδηγιών για την υλοποίηση των διατάξεων του άρθρου 45 του ν.4670/2020 (Α 43) με τις οποίες αντικαθίστανται οι διατάξεις του άρθρου 97 του ν.4387/2016»

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 43 τεύχος Α’, δημοσιεύθηκε ο νόμος 4670/2020 «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ψηφιακός μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.)», στο πρώτο μέρος του οποίου (άρθρα 1-9) προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η μετονομασία, από 1.3.2020, του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) σε Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) και η ένταξη, από την ίδια ημερομηνία, στον e-ΕΦΚΑ των Κλάδων Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ), το οποίο καταργείται.

Ειδικότερα, με τις διατάξεις του άρθρου 45, αντικαθίσταται το άρθρο 97 του ν.4387/2016 και συγκεκριμένα οι διατάξεις που αφορούν τις ασφαλιστικές εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης των αυτοαπασχολουμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και έμμισθων δικηγόρων.

Αναλυτικότερα, σας γνωρίζουμε τα εξής :

1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 97 του ν.4387/2016 όπως ισχύει μετά την τροποποίηση του, ορίζονται τα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993. Σημειώνεται ότι, για την εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων δεν επέρχεται καμία μεταβολή στα ποσοστά υπέρ επικουρικής ασφάλισης, ενώ εξακολουθεί να ισχύει η τμηματική μείωση των εν λόγω ποσοστών.

Συνεπώς από 1.6.2016 έως και 31.5.2019 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς για την επικουρική ασφάλιση στον Κλάδο Επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΕΤΕΑΕΠ) όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993, υπολογίζεται σε ποσοστό 3,5% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 3,5% για τον εργοδότη, από 1.6.2019 έως και 31.5.2022 υπολογίζεται σε ποσοστό 3,25% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 3,25% για τον εργοδότη και από 1.6.2022 και εφεξής επανέρχεται στο ποσοστό που ίσχυε 31.12.2015, ήτοι 3% για τον ασφαλισμένο και 3% για τον εργοδότη, επί των ασφαλιστέων αποδοχών του εργαζομένου, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38 ή στο άρθρο 5, όπως ισχύουν, του ν.4387/2016.

2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 97 του ν.4387/2016, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του, ορίζεται ότι, εξακολουθεί να εφαρμόζεται η περ. β του άρθρου 59 του ν. 3371/2005, σύμφωνα με την οποία συνεχίζεται η καταβολή της προβλεπόμενης από το καταστατικό του Τ.Ε.Α.Π.Ε.Τ.Ε., αυξημένης εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη κατά το μέρος που υπερβαίνει τη βασική εισφορά και αφορά τους μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους του. Επίσης, εξακολουθεί να ισχύει και η πρόσθετη ειδική εισφορά του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν.4225/2014, που αφορά τους υπαγόμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και τους απασχολούμενους σε υπόγειες στοές μεταλλείων – λιγνιτωρυχείων, σε υποθαλάσσιες εργασίες και σε ορυχεία, σταθμούς παραγωγής και δίκτυα της ΔΕΗ.

Επιπλέον, με την παρ.2 ορίζεται ότι, παύουν να καταβάλλονται από 1.1.2018, άλλες ειδικές εισφορές, άπαξ καταβαλλόμενες από τους ασφαλισμένους των εντασσομένων στο πρώην ΕΤΕΑΕΠ, ταμείων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών, καθώς και άλλα προβλεπόμενα επιπλέον έσοδα υπέρ του πρώην ΕΤΕΑΕΠ, πέραν των ασφαλιστικών εισφορών ασφαλισμένων και εργοδοτών, που καταβάλλονταν μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου τούτου.

3. Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 97 του ν.4387/2016 όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του, ορίζονται από την 1.1.2020 και εφεξής τα νέα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης των αυτοαπασχολουμένων, των ελευθέρων επαγγελματιών και των έμμισθων δικηγόρων του οικείου τομέα του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του πρώην Ε.Τ.Α.Α.. Ειδικότερα, αντικαθίστανται οι διατάξεις που αφορούν στα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης των εν λόγω προσώπων, όπως είχαν ορισθεί με τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 97 του ν.4387/2016 και εν συνέχεια είχαν αντικατασταθεί με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν.4578/2018.

Σημειώνεται ότι, με τη διάταξη αυτή επιτυγχάνεται η αποσύνδεση της εισφοράς των ανωτέρω προσώπων από τον κατώτατο βασικό μισθό μισθωτού, ενισχύεται η ευελιξία και η ελεύθερη επιλογή του ασφαλισμένου, απλοποιώντας σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο καταβολής της ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του πρ. ΕΤΕΑΕΠ και ήδη e-ΕΦΚΑ.
Ειδικότερα, από την 1.1.2020 τα ανωτέρω πρόσωπα κατατάσσονται σε τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες, των οποίων το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς αντιστοιχεί σε:

Ασφαλιστικές κατηγορίεςποσά εισφορών επικουρικής σύνταξης σε ευρώ (από 1/1/2020 έως 31/5/2022)ποσά εισφορών επικουρικής σύνταξης σε ευρώ (από 1/6/2022)
1η κατηγορία4239
2η κατηγορία5147
3η κατηγορία6156

4. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 ρυθμίζονται θέματα κατάταξης και επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας από τους ασφαλισμένους. Ειδικότερα, οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες, ενώ η κατάταξη σε μία από τις τρεις είναι υποχρεωτική. Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση μη επιλογής, ο ασφαλισμένος κατατάσσεται στη πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.

Επίσης, δίδεται η δυνατότητα στον ασφαλισμένο, να επιλέξει οποτεδήποτε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία ή, σε περίπτωση που βρίσκεται σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία, να επιλέξει κατώτερη. Η εν λόγω μετάταξη από κατηγορία σε κατηγορία θα πραγματοποιείται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της σχετικής αίτησης, ενώ είναι υποχρεωτική η παραμονή στη νέα κατηγορία όλο το επόμενο έτος από την υποβολή της αίτησης. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα να υποβάλλεται και ηλεκτρονικά η αίτηση.

Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται υποχρεωτικά στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία και επιλέγουν την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να υπαχθούν από την 1.7.2020.Επισημαίνεται ότι η επιλογή της ασφαλιστικής κατηγορίας αφορά και τους έμμισθους δικηγόρους χωρίς όμως να επέρχεται αλλαγή στον τρόπο καταβολής των ασφαλιστικών τους εισφορών.

Ως εκ τούτου, εξακολουθεί να ισχύει ο επιμερισμός των ανωτέρω ποσών της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τους έμμισθους δικηγόρους, κατά 50% για τον εντολέα και κατά 50% για τον ασφαλισμένο.

Συνεπώς, οι εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες ασφαλισμένους πριν και μετά την 1.1.1993, από την 1.1.2017 και εφεξής διαμορφώνονται ως εξής:

α) Από 1.1.2017 μέχρι και 31.5.2019 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς διαμορφώνεται σε ποσοστό 7% και υπολογίζεται επί του κατωτάτου βασικού μισθού μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει. β) Από την 01-06-2019 και μέχρι τις 31-12-2019 το εν λόγω ποσοστό διαμορφώνεται σε 6,5% επί της ίδιας ως άνω βάσης υπολογισμού και γ) από 1.1.2020 εφαρμόζονται οι ασφαλιστικές κατηγορίες κατά τα παραπάνω αναφερόμενα.

Όσον αφορά τους έμμισθους δικηγόρους πριν και μετά την 01-01-1993, του οικείου τομέα του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του πρώην Ε.Τ.Α.Α. (πρώην Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων- Τ.Ε.Α.Δ.) από την 1.1.2019 και μέχρι 31-05-2019 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς υπολογίζεται σε ποσοστό 3,5% για τον ασφαλισμένο και 3,5% για τον εντολέα, επί του κατωτάτου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει. Από 1.6.2019 και μέχρι 31.12.2019 τα εν λόγω ποσοστά διαμορφώνονται σε 3,25% για τον ασφαλισμένο και 3,25% για τον εντολέα, επί της ίδιας βάσης υπολογισμού και από 1.1.2020 και εφεξής εφαρμόζονται οι ασφαλιστικές κατηγορίες κατά τα παραπάνω αναφερόμενα.

5.  Με τις διατάξεις της παραγράφου 5, προσδιορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία που αφορά στην προσαύξηση κατ’ έτος των ασφαλιστικών κατηγοριών από την 1η.1.2023 έως και 31.12.2024 και από 1.1.2025 και εφεξής. Ειδικότερα, προβλέπεται η έκδοση διαπιστωτικής πράξης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την κατ’ έτος προσαύξηση των ασφαλιστικών κατηγοριών από την 1η.1.2023 έως και 31.12.2024, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού το ποσόν της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Ενώ από 1.1.2025 και εφεξής τα ως άνω ποσά προσαυξάνονται κατ’ έτος κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 8.

6. Επιπλέον, με τις διατάξεις της παραγράφου 6, καθορίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές που υποχρεούνται να καταβάλλουν τα πρόσωπα που θα υπαχθούν από την 1.1.2021 και εφεξής προαιρετικά στην ασφάλιση του Κλάδου επικουρικής ασφάλισης, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ.3 του άρθρου 37 του ν.4052/2012, όπως έχει τροποποιηθεί με τις διατάξεις του άρθρου 76 του ν.4387/2016 και τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν.4670/2020. Συγκεκριμένα, όσα από τα εν λόγω πρόσωπα αναλάβουν μισθωτή απασχόληση, θα καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη της παρ.1, ενώ όσοι είναι υγειονομικοί αυτοαπασχολούμενοι ή ασκούν επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ θα καταβάλλουν τις εισφορές της παρ.3 του άρθρου 97 του ν.4387/2016.

Τέλος, με τις διατάξεις της παραγράφου 7 ορίζεται ότι, δεν επιστρέφονται οι νομίμως καταβαλλόμενες εισφορές.

Κατόπιν τούτων, παρακαλούμε όπως ενημερωθούν άμεσα όλοι οι αρμόδιοι εκκαθαριστές των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για την ορθή εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΡΟΥΤΣΗΣ