Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 5/2025
Ασφάλιση στον e-Ε.Φ.Κ.Α., των φοιτητών Α.Ε.Ι. κατά την διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης, για τον κίνδυνο ατυχήματος
e-ΕΦΚΑ 26/02/2025
Α. Π.: 285752

Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Πληροφορίες : Γιώργος Θεοδωρακάκης
Τηλέφωνο : 210 52 85 592
E- mail : d.asfalisis@efka.gov.gr

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Πληροφορίες : Κ. Παγώνη, Α. Ιωάννου
Τηλέφωνο : 210 52 85 543, 614

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Πληροφορίες : Μ. Προδρομίδου,
Ρ. Παναγιωτοπούλου, Σ. Κρικέλα,
Ε. Μπαρμπαλιά, Ε. Τσαντάκη
Τηλέφωνο : 210 52 85 581, 692, 589, 583, 585

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Πληροφορίες : Α. Κοσμέα
Τηλέφωνο : 210 52 85 615
Ταχ. Δ/νση : Σατωβριάνδου 18
Ταχ. Κώδικας : 104 32 Αθήνα
E- mail : d.eisf.misth@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ : 5

ΘΕΜΑ: Ασφάλιση στον e – Ε.Φ.Κ.Α., των φοιτητών Α.Ε.Ι. κατά την διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης, για τον κίνδυνο ατυχήματος.

Με τις διατάξεις του άρθρου 69, του ν. 4957/2022 (Φ.Ε.Κ. 141/τ. Α’/21-07-22) «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει (α’ τροποποίηση με το αρ. 126 του ν. 5078/2023 – β’ τροποποίηση με την παρ. 1 του αρ.44 του ν. 5128/2024) και της κατ’ εξουσιοδότηση εκδοθείσας αρ. 7543/02-10-24 (ΦΕΚ 5473/Β/02-10-24) Κοινής Υπουργικής Απόφασης των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών – Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού- Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ρυθμίζονται θέματα που αφορούν τη διεξαγωγή της πρακτικής άσκησης φοιτητών Α.Ε.Ι..

Με τις νέες διατάξεις επαναοριοθετείται το θεσμικό πλαίσιο της διενέργειας της πρακτικής άσκησης των φοιτητών Α.Ε.Ι. ως υποχρεωτική ή προαιρετική εκπαιδευτική δραστηριότητα των προγραμμάτων σπουδών ως προς το δικαίωμα αποζημίωσης και ασφάλισης, διευρύνεται ο κύκλος των προσώπων που δύνανται να πραγματοποιήσουν πρακτική άσκηση όπως και οι φορείς υποδοχής, ενώ ταυτόχρονα τροποποιείται ο ορισμός του υπόχρεου υποβολής Α.Π.Δ. και καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, σε σχέση με το προϊσχύον νομικό πλαίσιο.

Με την παρούσα κοινοποιούνται οι προαναφερόμενες διατάξεις και παρέχονται οδηγίες στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του Φορέα μας, για την ενιαία εφαρμογή τους.

1. ΟΡΙΣΜΟΙ

Α.Ε.Ι.: νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου πλήρως αυτοδιοικούμενα και στα οποία περιλαμβάνονται τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία, η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών – ΑΣΚΤ και η Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης – ΑΣΠΑΙΤΕ (παρ. 1 αρ. 3 ν. 4957/2022) – τα τ. Α.Τ.Ε.Ι., μετά την κατάργηση και απορρόφησή τους από τα Α.Ε.Ι. με τις διατάξεις των ν. 4589/2019 και 4610/2019, ως Τμήματα Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνολογίας των Α.Ε.Ι. (αρ. 73 ν. 4957/2022),
Προγράμματα σπουδών: Ο πρώτος κύκλος αφορά στην οργάνωση Προγραμμάτων Προπτυχιακών Σπουδών (Π.Π.Σ.), ο δεύτερος κύκλος αφορά στην οργάνωση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.), ο τρίτος κύκλος αφορά στην οργάνωση Διδακτορικών Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Π.Σ.) (αρ. 63 ν. 4957/2022),
Φορείς υποδοχής: δημόσιες υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, επιχειρήσεις και υπό προϋποθέσεις φορείς της αλλοδαπής {εφόσον καθίσταται εφικτή η εποπτεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας και πραγματοποιείται αποκλειστικά στους χώρους του φορέα (παρ. 1 αρ. 69 ν. 4957/2022)},
Τόπος πραγματοποίησης της πρακτικής άσκησης: αποκλειστικά στους χώρους εγκατάστασης ή παροχής υπηρεσιών του Φορέα Υποδοχής στους οποίους ο ασκούμενος φοιτητής παρευρίσκεται (παρ. 5Γ αρ. 69 ν. 4957/2022),
Σύμβαση πρακτικής άσκησης: τριμερής σύμβαση πρακτικής άσκησης μεταξύ του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.), του φοιτητή και του φορέα υποδοχής.
Ακαδημαϊκό έτος: έναρξη την 1η Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους (αρ. 75 ν.4957/2022),
Κανονισμός πρακτικής άσκησης του Α.Ε.Ι.: διακριτό τμήμα του εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του Α.Ε.Ι.. με τον οποίο καθορίζονται θέματα σχετικά με τον συντονισμό, τη λειτουργία, την οργάνωση, την υλοποίηση, την εποπτεία και την αξιολόγηση της πρακτικής άσκησης ανά πρόγραμμα σπουδών και λοιπά σχετιζόμενα ζητήματα (παρ. 10 αρ. 69 ν. 4957/2022).

2. ΠΡΟΪΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

– Εγκ. ΙΚΑ: 26/1986, 112/1992, 69/1994, 47/2000.

Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 25 του ν. 1474/1984 (ΦΕΚ 128/Α/7-9-84) και της υπ’ αριθμ. Φ142/Β3/3849/2-8-85 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ 599/Β’/2-10-85) υπάγονταν υποχρεωτικά στην ασφάλιση του τ. ΙΚΑ για τους κλάδους παροχών ασθενείας και μητρότητας σε είδος και σε χρήμα και κατά του κινδύνου ατυχήματος όσοι φοιτητές της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών, της Σχολής Γεωτεχνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και των Τμημάτων Βιολογίας των Α.Ε.Ι., έκαναν την πρακτική άσκηση τους (για όσο χρόνο διαρκούσε αυτή) σε Δημόσιες Υπηρεσίες και οργανισμούς Ν.Π.Δ.Δ., καθώς και σε επιχειρήσεις και οργανισμούς του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα (εγκ. ΙΚΑ 26/86).

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του αρ. 10 του ν. 2217/1994, οι φοιτητές Α.Ε.Ι. που κάνουν την πρακτική τους άσκηση, υπήχθησαν από 01/01/1995 στην ασφάλιση του τ. ΙΚΑ μόνο κατά του κινδύνου ατυχήματος.

Επίσης από τις διατάξεις της παρ. 1 του αρ. 10 του ν. 2217/1994 ορίστηκε ότι για τους ασφαλισμένους που υπάγονται ή θα υπαχθούν στην ασφάλιση του τ. ΙΚΑ μόνο κατά του κινδύνου ατυχήματος, οι εισφορές που θα καταβάλλονται στο τ. ΙΚΑ ορίζονται σε 1% επί του τεκμαρτού ημερομισθίου της δωδέκατης (12ης) ασφαλιστικής κλάσης, όπως ισχύει κάθε φορά για 25 ημέρες το μήνα (εγκ. ΙΚΑ 69/94).

Με τις διατάξεις των αρ. 13 του ν. 2640/1998 και παρ. 8 αρ. 14 του ν. 2817/2000, ορίστηκε ότι στις διατάξεις της παρ. 2 του αρ. 10 του ν. 2217/1994 υπάγονται όλα τα Α.Ε.Ι. των οποίων οι φοιτητές σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους πραγματοποιούν πρακτική άσκηση. Επεκτάθηκε δηλαδή η υπαγωγή στην ασφάλιση του τ. ΙΚΑ κατά του κινδύνου ατυχήματος των φοιτητών όλων των Α.Ε.Ι. και όχι μόνο εκείνων που περιοριστικά αναφέρονταν στο αρ. 25 του ν. 1474/1984.

Με την παρ. 2 του αρ. 53 του ν. 4009/2011, ορίστηκε ότι: “2. Οι διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 2640/1998 εφαρμόζονται αναλόγως και στους μεταπτυχιακούς φοιτητές ή υποψήφιους διδάκτορες που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους”. Η πρακτική αυτή άσκηση, εφόσον περιλαμβανόταν στο πρόγραμμα σπουδών τους, μπορούσε να πραγματοποιηθεί και σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος.

Υπεύθυνος εργοδότης, έναντι του e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ), τόσο για την καταβολή των εισφορών, όσο και για την υποβολή της Α.Π.Δ., ήταν το Α.Ε.Ι. του οποίου οι φοιτητές, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών, πραγματοποιούσαν πρακτική άσκηση (εγκ. τ. Ι.Κ.Α. 47/2000).

3. ΥΠΑΓΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΥΠΑΓΟΜΕΝΑ Α.Ε.Ι.

Με τις νέες διατάξεις και σύμφωνα με την παρ.1 του αρ. 69 του ν. 4957/2022 ορίζεται ότι στα προγράμματα σπουδών πρώτου (προπτυχιακοί φοιτητές) και δεύτερου κύκλου (μεταπτυχιακοί φοιτητές) δύναται να προβλέπεται η διενέργεια πρακτικής άσκησης φοιτητών, ως υποχρεωτική ή προαιρετική εκπαιδευτική δραστηριότητα του προγράμματος σπουδών που στοχεύει στην πρακτική εφαρμογή των θεωρητικών επιστημονικών γνώσεων που αποκτήθηκαν από την επιτυχή παρακολούθηση του προγράμματος σπουδών και την εξοικείωση των φοιτητών με πιθανούς χώρους εργασίας.

Επομένως οι κοινοποιούμενες διατάξεις εφαρμόζονται τόσο για τους προπτυχιακούς, όσο και για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές των Α.Ε.Ι., οι οποίοι είτε υποχρεωτικά, είτε προαιρετικά, θα διεξάγουν πρακτική άσκηση που θα έχει ως αποτέλεσμα την λήψη του αντίστοιχου πτυχίου. Οι διδακτορικοί φοιτητές του τρίτου κύκλου προγραμμάτων σπουδών ΔΕΝ εντάσσονται στην παρούσα, με την λογική ότι η πραγματοποίηση και ολοκλήρωση μιας διδακτορικής διατριβής δεν απαιτεί την διενέργεια πρακτικής άσκησης, αλλά κυρίως έρευνα και συγγραφή.

Επιπρόσθετα των ανωτέρω προσώπων, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παρ. 6, του αρ. 69 του ν. 4957/22 εντάσσονται στις συγκεκριμένες διατάξεις και τα πρόσωπα που παραπέμπονται σύμφωνα με αιτιολογημένη απόφαση του Προέδρου του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. να διενεργήσουν πρακτική άσκηση από Α.Ε.Ι. της ημεδαπής, στο πλαίσιο των αντισταθμιστικών μέτρων για την αναγνώριση της ακαδημαϊκής ισοδυναμίας τίτλων σπουδών πρώτου κύκλου, σύμφωνα με το άρθρο 311 ν. 4957/2022.

(Σύμφωνα με την παρ. 5 του αρ. 311 του ν. 4957/2022, η πρακτική άσκηση για την αναγνώριση ακαδημαϊκής ισοδυναμίας τίτλων διενεργείται από την οικεία επαγγελματική οργάνωση, εφόσον αυτή είναι οργανωμένη ως Ν.Π.Δ.Δ. ή από δημόσια αρχή ή από Α.Ε.Ι., άλλως ο φορέας αυτής ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. Η πρακτική άσκηση διενεργείται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που διενεργείται για τους φοιτητές των ημεδαπών Α.Ε.Ι.).

Όσον αφορά τους Φορείς εκπαίδευσης που εντάσσονται στην διάταξη, διευκρινίζουμε ότι κατ’ εφαρμογή της παρ. 1 αρ. 3 ν. 4957/2022, περιλαμβάνονται τα ΝΠΔΔ Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία, η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών – ΑΣΚΤ και η Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης – ΑΣΠΑΙΤΕ- και τα τέως ΑΤΕΙ, μετά την κατάργηση και απορρόφησή τους από τα Α.Ε.Ι. με τις διατάξεις των ν. 4589/2019 και 4610/2019, ως Τμήματα Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνολογίας των Α.Ε.Ι. (αρ. 73 ν. 4957/2022).

Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τις υπ’ αριθμ. 767/30-10-24 (ΑΔΑ: ΡΙΩ346ΝΚΠΔ-31Ι) και 779/14-11-24 (άνευ ΑΔΑ) εγκυκλίους της Γενικής Γραμματείας Ανωτάτης Εκπαίδευσης, του Υπουργείο Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.), η πρακτική άσκηση που προβλέπεται και υλοποιείται από τα Παιδαγωγικά Τμήματα των Α.Ε.Ι. παρουσιάζει ιδιαιτερότητες σε σχέση με την πρακτική άσκηση του αρ. 69 του ν. 4957/2022. Ειδικότερα, αποτελεί εκπαιδευτική διαδικασία εντός μαθημάτων του οικείου προγράμματος σπουδών, στο πλαίσιο της οποίας οι φοιτητές ασκούνται συνδυαστικά, στο πανεπιστήμιο και στο σχολείο, παρακολουθώντας τη διδασκαλία και εφαρμόζοντας θεωρητικές γνώσεις υπό την καθοδήγηση καθηγητών και εποπτών. Επιπλέον, πραγματοποιείται κάποια ή κάποιες ημέρες της εβδομάδας καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου ή κάποιες εβδομάδες καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου ή και γενικότερα μέχρι το πέρας των προπτυχιακών σπουδών.

Επομένως καθίσταται σαφές ότι τα χαρακτηριστικά και η λειτουργία της πρακτικής άσκησης όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο 69 του ν. 4957/2022 (πρακτική άσκηση διάρκειας 20 έως 40 ωρών εβδομαδιαίως – παρ. 7) δεν ταυτίζεται με αυτά της διενεργούμενης πρακτικής άσκησης προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων, για τον λόγο δε αυτόν δεν υπάγεται στο άρθρο 69 του ν. 4957/2022, αλλά ρυθμίζεται από τον οδηγό σπουδών του κάθε Παιδαγωγικού Τμήματος, στην περίπτωση που η εβδομαδιαία διάρκεια αυτής δεν υπερβαίνει τις 19 ώρες.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, ως προς προπτυχιακά προγράμματα σπουδών που δεν εμπίπτουν στην ως άνω κατηγορία (λόγω πρακτικής άσκησης διάρκειας 20 έως 40 ωρών εβδομαδιαίως) καθώς και ως προς τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, εφαρμόζονται οι διατάξεις του αρ. 69 του ν. 4957/2022 ως ισχύουν.

4. ΚΛΑΔΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Α) Τα υπαγόμενα στην παρούσα πρόσωπα καταρχήν, υπάγονται στην ασφάλιση του e – Ε.Φ.Κ.Α. μόνο για τον κίνδυνο ατυχήματος, με καταβολή του συνόλου της εισφοράς ύψους ένα τοις εκατό (1%) της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν.2217/1994 (εδ. α’, παρ.6, αρ. 69, ν. 4957/2022), από τον υπόχρεο υποβολής της Α.Π.Δ. που ταυτίζεται με τον υπόχρεο καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών (παρ. 4 αρ. 1 ΚΥΑ 7543/24 – ΦΕΚ 5473/Β/2024).

Επιπλέον, σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο (παρ. 1, αρ. 10, ν.2217/1994) οι εισφορές που καταβάλλονται στον e – Ε.Φ.Κ.Α. για τους ασφαλισμένους που υπάγονται ή θα υπαχθούν στην ασφάλισή του, μόνο κατά του κινδύνου του ατυχήματος, ορίζονται σε 1% επί του τεκμαρτού ημερομισθίου της δωδέκατης (12ης) ασφαλιστικής κλάσης, όπως ισχύει κάθε φορά.

Ως γνωστόν: