Ε.Φ.Κ.Α. Εγκύκλιος 54/30.12.2019 Ασφάλιση πολιτών τρίτων χωρών

Επίσημο έγγραφο
Γενικά

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (Ε.Φ.Κ.Α.)
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
Δ/ΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 54

ΘΕΜΑ: «Ασφάλιση πολιτών τρίτων χωρών»
Σχετ.: Τα με αρ.πρωτ. 54915/11-12-2014 και 53522/13-12-2019 έγγραφα της Δ/νσης Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών

Με τις διατάξεις του ν.4251/2014 (ΦΕΚ 80 τ.Α΄) «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης» (ή «Κώδικας»), όπως ισχύουν, καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την είσοδο και διαμονή πολιτών τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια, καθώς και τα δικαιώματα που έχουν, τα οποία διακρίνονται αναλόγως της κατηγορίας και του τύπου της άδειας διαμονής που κατέχουν.

Η διαμονή στη χώρα μας, των πολιτών τρίτων χωρών, μελών οικογένειας πολίτη άλλου κράτους – μέλους της Ε.Ε. ρυθμίζεται από τις διατάξεις του π.δ. 106/2007 (ΦΕΚ 135 τ. Α΄).

Στο ΦΕΚ αρ. 51/τ. Α΄/3-4-2016 δημοσιεύτηκε ο Ν. 4375/2016 «Οργάνωση και λειτουργία Υπηρεσίας Ασύλου, Αρχής Προσφυγών, Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης, σύσταση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής, προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου “σχετικά με τις κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (αναδιατύπωση)” (L180/29-6-2013), διατάξεις για την εργασία δικαιούχων διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις», με τον οποίο ρυθμίστηκαν μεταξύ άλλων και οι προϋποθέσεις πρόσβασης στην απασχόληση συγκεκριμένων περιπτώσεων πολιτών τρίτων χωρών.

Κατόπιν των ανωτέρω, θέτουμε υπόψη σας τις κάτωθι άδειες διαμονής και Δελτία Διαμονής που χορηγούνται σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις και την πρόσβαση ή μη στην αγορά εργασίας που παρέχουν και παρακαλούμε για την ορθή εφαρμογή, κατά περίπτωση, κατά τη διαχείριση υπαγωγής στην ασφάλιση ΕΦΚΑ.

► ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΔΕΙΩΝ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Οι άδειες διαμονής εκδίδονται πλέον υπό τον τύπο του αυτοτελούς εγγράφου, το οποίο έχει τη μορφή ηλεκτρονικής κάρτας και περιλαμβάνουν, τόσο στοιχεία ταυτοποίησης του πολίτη τρίτης χώρας, όσο και στοιχεία σχετικά με τη διάταξη νόμου, βάσει της οποίας χορηγήθηκε η εν λόγω άδεια διαμονής, καθώς και τη δυνατότητα ή μη πρόσβασης του κατόχου της στην αγορά εργασίας.
(Συνημμένα στο τέλος της εγκυκλίου σας παραθέτουμε ενδεικτικά Δείγμα Δελτίου Διαμονής Μέλους Οικογένειας Έλληνα Πολίτη, στο οποίο αναγράφεται το δικαίωμα πλήρους πρόσβασης στην αγορά εργασίας).

► ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΔΕΙΩΝ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Στο συνημμένο πίνακα Α. της εγκυκλίου παρουσιάζονται συγκεντρωτικά οι τύποι των αδειών διαμονής των διατάξεων του ν.4251/14, όπως ισχύουν, για τους πολίτες τρίτων χωρών, καθώς και η δυνατότητα που παρέχουν για άσκηση συγκεκριμένου είδους δραστηριότητας ή όχι.

► ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Ν. 4251/2014

Άδειες διαμονής που χορηγούνται στο πλαίσιο των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 138 παρ. 3, 4, 5 και 16α του ν. 4251/2014, όπως ισχύει, καθώς και άδειες διαμονής που χορηγούνται βάσει του άρθρου 19, του ίδιου νόμου, δύνανται να παρέχουν δικαίωμα άσκησης ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας, εφόσον ο κάτοχός τους κατείχε προηγουμένως άδεια διαμονής η οποία του επέτρεπε την άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας και η δραστηριότητα αυτή εξακολουθεί να υφίσταται. Στην περίπτωση αυτή γίνεται ρητή αναφορά στην χορηγηθείσα άδεια διαμονής και αναγράφεται η δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας.

► ΕΘΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΙΣΟΔΟΥ

Η προσωρινή διαμονή που προβλέπεται στην περίπτωση Β της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν.4251/2014 δεν απαιτεί τη χορήγηση άδειας διαμονής, αλλά αρκεί η κατοχή ειδικής για την κάθε περίπτωση θεώρησης εισόδου από τις προξενικές αρχές. Με τον τρόπο αυτό καταργούνται οι άδειες διαμονής που χορηγούνται για μικρό χρονικό διάστημα, το οποίο συναρτάται με την ολοκλήρωση συγκεκριμένου σκοπού και αντικαθίστανται με τις εθνικές θεωρήσεις εισόδου οι οποίες παρέχουν δικαίωμα εργασίας. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται:
● οι εποχικά εργαζόμενοι
● οι αλιεργάτες
● τα μέλη καλλιτεχνικών συγκροτημάτων
● οι εργαζόμενοι νόμιμα σε επιχείρηση εγκατεστημένη σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, οι οποίοι μετακινούνται στην Ελλάδα για παροχή συγκεκριμένης υπηρεσίας, στο πλαίσιο σχετικής συμβατικής υποχρέωσης μεταξύ της ανωτέρω επιχείρησης και του αντισυμβαλλόμενου, ο οποίος ασκεί τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα.
● οι εργαζόμενοι ως εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό σε επιχείρηση, η οποία είναι εγκατεστημένη σε τρίτη χώρα και για την οποία προβλέπεται η παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών, στο πλαίσιο σύμβασης προμήθειας, μεταξύ της ανωτέρω επιχείρησης και της αντίστοιχης που ασκεί τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα, εφόσον η επιχείρηση, από την οποία μετακινείται ο πολίτης τρίτης χώρας, έχει συνάψει σύμβαση προμήθειας, με την οποία προβλέπεται η παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών που αναφέρονται, αποκλειστικώς, στην εγκατάσταση, δοκιμαστική λειτουργία και συντήρηση των προμηθευόμενων ειδών.
● οι αρχηγοί οργανωμένων ομάδων τουρισμού (tour leaders), που εισέρχονται στη χώρα για το συγκεκριμένο σκοπό.
● οι αθλητές, προπονητές και λοιπό εξειδικευμένο προσωπικό που τους συνοδεύει και εισέρχονται στη χώρα για προετοιμασία εν όψει συμμετοχής τους σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις.
● Πολίτες τρίτων χωρών φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που συμμετέχουν σε προγράμματα με σκοπό την πρακτική άσκηση στο αντικείμενο των σπουδών τους, έναντι αποζημίωσης, που επιτρέπει τη διαμονή για εργασιακούς λόγους, για διάστημα που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες.

► ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ Ή ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 4251/2014, πολίτης τρίτης χώρας ο οποίος κατέθεσε εμπρόθεσμα αίτηση χορήγησης ή ανανέωσης της άδειας διαμονής με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και έχει λάβει Βεβαίωση Κατάθεσης Αίτησης, η διάρκεια της οποίας είναι ετήσια, θεωρείται ότι νομίμως διαμένει στη Χώρα, όσο χρόνο αυτή ισχύει.

Επισημαίνεται ότι ο κάτοχος της Βεβαίωσης Κατάθεσης Αίτησης για τη χορήγηση αρχικής άδειας διαμονής απολαμβάνει των δικαιωμάτων που παρέχει η άδεια διαμονής που αιτείται.

Στο πλαίσιο της ανανέωσης της άδειας διαμονής, ο κάτοχος Βεβαίωσης Κατάθεσης Αίτησης ανανέωσης απολαμβάνει των δικαιωμάτων που παρείχε η προηγούμενη άδεια διαμονής της οποίας την ανανέωση αιτείται (παρ. 4 & 5 άρθρου 9 ν. 4251/2014).

► ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΝΟΜΙΜΗΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 25 του ν. 4251/2014, η Ειδική Βεβαίωση Νόμιμης Διαμονής παρέχει στον κάτοχό της δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, αντίστοιχο με την κατηγορία που αφορούσε η άδεια διαμονής η οποία έχει ανακληθεί ή δεν έχει ανανεωθεί.

Συνεπώς, οι κάτοχοι των συγκεκριμένων βεβαιώσεων έχουν τη δυνατότητα να ασκούν μόνο τη δραστηριότητα που αναγράφεται ρητά επί της ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής.

► ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ Ν. 4375/2016

Με τις διατάξεις των άρθρων 69 και 71 του ν. 4375/2016 ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις πρόσβασης στην απασχόληση:
α) των αναγνωρισμένων ως «δικαιούχων διεθνούς προστασίας»,
β) των «αιτούντων διεθνή προστασία»,
γ) των προσώπων στα οποία έχει χορηγηθεί καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.

Η βασική αλλαγή που επέρχεται με τις ανωτέρω διατάξεις όσον αφορά την πρόσβαση στην εργασία των συγκεκριμένων πολιτών τρίτων χωρών και των μελών των οικογενειών τους είναι ότι δεν απαιτείται πλέον άδεια εργασίας.

– Για τις περιπτώσεις α) και γ) προϋπόθεση είναι η κατοχή των απαιτούμενων, κατά περίπτωση, αδειών διαμονής σε ισχύ.

– Για την περίπτωση β) προϋπόθεση είναι η κατοχή του απαιτούμενου «Δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία» ή «Δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού» σε ισχύ, (τα οποία έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του στοιχείου κδ΄ του άρθρου 2 του Π.Δ. 113/2013 και του στοιχείου δ της παρ. 1 του άρθρου 8 του Π.Δ. 114/2010 αντίστοιχα).

Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις δικαιούχων η πρόσβαση στην απασχόληση γίνεται με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους ημεδαπούς.

Στο συνημμένο πίνακα Β. που ακολουθεί κατηγοριοποιούνται οι δικαιούχοι και το είδος της δραστηριότητας που μπορούν να ασκήσουν σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ:

Κατά τη διαδικασία υπαγωγής στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, πολιτών τρίτων χωρών, θα πρέπει να ελέγχονται τα στοιχεία του τίτλου διαμονής, το είδος της δραστηριότητας/απασχόλησης που ασκούν ή προτίθενται να ασκήσουν σε σχέση με τη δυνατότητα ή μη πρόσβασης στην αγορά εργασίας που παρέχει ο συγκεκριμένος τίτλος διαμονής.

Της παρούσας να λάβει γνώση, με ευθύνη των Προϊσταμένων Δ/νσης/Τμημάτων το προσωπικό της αρμοδιότητάς τους.

Ακριβές Αντίγραφο
Η ΠΡ/ΝΗ ΑΥΤ/ΛΟΥΣ ΤΜ/ΤΟΣ
ΔΙΟΙΚ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΠΡΑΛΟΥ

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΕΦΚΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΛΑΡΗΣ