Ε.2081/2021
Οδηγίες σχετικά με τις τελωνειακές διαδικασίες κατ’ εφαρμογήν του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία

Αθήνα, 20 Απριλίου 2021
Αρ. Πρωτ.: Ε 2081/20-04-2021

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Ε.Φ.Κ.
1. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α’ ΚΑΙ Β’
2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β’
3. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΚ ΚΑΙ ΦΠΑ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α’ ΚΑΙ Ε’

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10, Αθήνα
Τ.Κ.: 105 62
URL: www.aade.gr

Ε 2081/2021

ΘΕΜΑ: Οδηγίες σχετικά με τις τελωνειακές διαδικασίες κατ’ εφαρμογήν του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία

ΣΧΕΤ.: 1. Η με αρ. Ε.2210/29-12-2020 (ΑΔΑ: 90Ν546ΜΠ3Ζ-ΦΞΞ) εγκύκλιος του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.
2. Η με αρ. Ε.2003/24-12-2019 (ΑΔΑ: ΩΣΘΠ46ΜΠ3Ζ-4ΛΟ) εγκύκλιος του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.
3. Η με αρ. Ε.2064/19-03-2021 (ΑΔΑ: ΨΦ8Γ46ΜΠ3Ζ-Π1Η) εγκύκλιος του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.

Το Ηνωμένο Βασίλειο της M. Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας από 1/1/2021 αποχώρησε από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση και αποτελεί πλέον «τρίτη χώρα». Ωστόσο, στη Συμφωνία Αποχώρησης του ΗΒ έχει προβλεφθεί, ως αναπόσπαστο κομμάτι της, το Πρωτόκολλο σχετικά με την Ιρλανδία/Β. Ιρλανδία σύμφωνα με το άρθρο 185 της συμφωνίας αποχώρησης και προκειμένου να διασφαλιστεί το απρόσκοπτο των δραστηριοτήτων στο νησί της Ιρλανδίας, και ως εκ τούτου το έδαφος της Βόρειας Ιρλανδίας αντιμετωπίζεται σαν να αποτελεί τελωνειακό έδαφος της ΕΕ (Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, τεύχος L29/31.01.2020).

Η αρχική περίοδος εφαρμογής του πρωτοκόλλου εκτείνεται στα τέσσερα (04) έτη μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, ήτοι έως τις 31/12/2024.

Το εν λόγω πρωτόκολλο καθιστά ορισμένες διατάξεις του δικαίου της ΕΕ εφαρμοστέες εντός του ΗΒ μόνο όσον αφορά τη Β. Ιρλανδία. Στο πρωτόκολλο, η ΕΕ και το ΗΒ συμφώνησαν ότι για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών η Β. Ιρλανδία αντιμετωπίζεται σαν να ήταν κράτος μέλος.

Κατ’ εφαρμογή του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Β.Ιρλανδία και σε συνέχεια της Ε.2210/2020 (σχετική 1) εκδίδεται η παρούσα εγκύκλιος παροχής οδηγιών και διευκρινήσεων προς ενημέρωση και ομοιόμορφη εφαρμογή από όλες τις Τελωνειακές Αρχές και τους οικονομικούς φορείς.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ
Α. ΧΡΗΣΗ ΚΩΔΙΚΩΝ ΓΕΩΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ
Β. ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΤΗΡΗΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΩΝ
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΝΩΣΙΑΚΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ Β. ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ
ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
Γ. ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΡΗΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΩΝ
Γ1. ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Γ2. ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΟ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗΣ (ΕΝΩΣΙΑΚΗΣ/ΚΟΙΝΗΣ)
Γ3. ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΔΕΛΤΙΩΝ TIR
Δ. ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΗΒ – Β. ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 31.12.2020 – ΧΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ TAX FREE
Ε. ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
ΣΤ. ΔΙΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΦΚ ΜΕΤΑΞΥ ΕΕ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΑΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Κατάλογος χρησιμοποιούμενων συντμήσεων και συντομογραφιών
Αγγλικά
DA Delegated Act – Reg. (EU) 2015/2446
Κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός -Καν. (ΕΕ) 2015/2446
GRN Guarantee Reference Number
Αριθμός Αναφοράς Εγγύησης
IA Implementing Act – Reg. (EU) 2015/2447
Εκτελεστικός Κανονισμός -Καν. (ΕΕ) 2015/2447
ΙΕ/ΝΙ Πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία/ Βόρεια Ιρλανδία
MRN Master Reference Number
Κύριος Αριθμός Αναφοράς
NCTS New Computerised Transit System
Νέο Μηχανογραφημένο Σύστημα Διαμετακόμισης
T2L Πιστοποιητικό απόδειξης ενωσιακού χαρακτήρα εμπορευμάτων
T2LF Πιστοποιητικό απόδειξης ενωσιακού χαρακτήρα εμπορευμάτων, για ενωσιακά
εμπορεύματα τα οποία μεταφέρονται προς, από ή ανάμεσα σε ειδικά φορολογικά εδάφη
TDA Transitional Delegated Act- Reg. (EU) 2015/341
Κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός – Καν. (ΕΕ) 2016/341 (Μεταβατικός)
UCC Union Customs Code – Reg. ^U) 952/2013
Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας -Καν. (ΕΕ) 952/2013

Ελληνικά
ΕΕ Ευρωπαϊκή Ένωση
ΗΒ Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας
Καν. Κανονισμός
ΚΜ Κράτος -Μέλος
Ν. Νόμος
ΟΠΣΤ ICISnet Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων ICISnet
ΠΔ Προεδρικό Διάταγμα
ΣΑ Συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, L 029, 31.01.2020)
ΣΚΔ Σύμβαση περί του καθεστώτος Κοινής Διαμετακόμισης
ΦΕΚ Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως
ΧΚΔ Χώρα(-ες) Κοινής Διαμετακόμισης

Α. Χρήση κωδικών γεωνοματολογίας

Οι κωδικοί γεωνοματολογίας αφορούν στη διάκριση/ταυτοποίηση των χωρών και κατ’ επέκταση των οικονομικών φορέων και των τελωνειακών υπηρεσιών αυτών, ενώ χρησιμοποιούνται στις υποβολές τελωνειακών διασαφήσεων, στα μηνύματα που ανταλλάσσονται μέσω των ψηφιακών συστημάτων της ΕΕ και των ΚΜ, καθώς και για την απόδειξη του ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων.

Από την 1η Ιανουαρίου 2021 για τη Β. Ιρλανδία χρησιμοποιείται ο κωδικός ΧΙ, ενώ διατηρείται για το υπόλοιπο ΗΒ ο κωδικός GB.

• Ο κωδικός GB σε ορισμένες περιπτώσεις θα αναφέρεται σε ολόκληρο το ΗΒ, ενώ σε άλλες στο ΗΒ πλην Β. Ιρλανδίας. Για παράδειγμα, στην εθνικότητα του μεταφορικού μέσου, θα χρησιμοποιείται μόνο ο κωδικός GB για όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένης και της Β.Ιρλανδίας, δεδομένου ότι τα μεταφορικά μέσα θα είναι καταχωρημένα με κωδικό GB και δεν γίνεται διάκριση με Β. Ιρλανδία.

• Ο κωδικός ΧΙ θα χρησιμοποιείται για τη διάκριση των οικονομικών φορέων που είναι εγκατεστημένοι στη Β. Ιρλανδία (δηλαδή στο τελωνειακό έδαφος της ΕΕ). Συνεπώς θα συμπληρώνεται υποχρεωτικά στο πεδίο της διεύθυνσης στη βάση δεδομένων του EORI. Επίσης, σε όσα παραστατικά απαιτείται η συμπλήρωση της διεύθυνσης οικονομικού φορέα και δεν γίνεται αυτόματη ανάκτηση από το σύστημα EORI, θα χρησιμοποιείται ο κωδικός ΧΙ, εφόσον είναι διαθέσιμος στα συστήματα των οικονομικών φορέων. Αν δεν είναι διαθέσιμος, θα συμπληρώνεται ο κωδικός GB.

• Ο κωδικός ΧΙ θα χρησιμοποιείται επίσης:

– στο MRN (ως αναγνωριστικό χώρας) των παραστατικών για τις κινήσεις που εκκινούν από Β. Ιρλανδία,
– στους αναγνωριστικούς αριθμούς ΦΠΑ (καθώς η Β. Ιρλανδία συνεχίζει να εφαρμόζει την Οδηγία ΦΠΑ και παραμένει εντός τελωνειακού και φορολογικού εδάφους της ΕΕ και εντός της Κοινής Αγοράς)
– στους κωδικούς τελωνείων της Β. Ιρλανδίας
– στα παραστατικά διαμετακόμισης σε όσες θέσεις εμπλέκεται ως τόπος η Β. Ιρλανδία.

Β. Διακίνηση εμπορευμάτων χωρίς τήρηση τελωνειακών διατυπώσεων

Διακίνηση ενωσιακών εμπορευμάτων απευθείας από τη Β. Ιρλανδία προς τα Κράτη-Μέλη της Ένωσης και αντίστροφα

Η Β. Ιρλανδία συνεχίζει να εφαρμόζει το ενωσιακό δίκαιο και οι συναλλαγές που αφορούν απευθείας διακίνηση εμπορευμάτων, μεταξύ Β. Ιρλανδίας και ΚΜ όπως και αντίστροφα θεωρούνται συναλλαγές εντός της ΕΕ.
Κατά συνέπεια δεν εφαρμόζονται τελωνειακές διατυπώσεις εισαγωγής/εξαγωγής για τα εμπορεύματα αυτά και εξακολουθούν να διακινούνται ως ενδοενωσιακές διακινήσεις.
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο για την Ιρλανδία/Β. Ιρλανδία, η Βόρεια Ιρλανδία θα εξακολουθήσει να υπάγεται στη νομοθεσία της ΕΕ για τον ΦΠΑ μόνο όσον αφορά τα αγαθά. Στην περίπτωση αυτή συνεχίζουν να εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις περί ενδοενωσιακών συναλλαγών, τα τιμολόγια θα εκδίδονται χωρίς Φ.Π.Α. μεταξύ υποκείμενων στο φόρο και τηρούνται οι σχετικές δηλωτικές υποχρεώσεις των εμπλεκόμενων προσώπων που απορρέουν από αυτές. Σχετική η εγκύκλιος- διαταγή του Διοικητή της ΑΑΔΕ με αριθμ. Ε.2011/2021 (ΑΔΑ 9ΞΨΡ46ΜΠ3Ζ-ΖΝΔ) όπου παρέχονται ειδικότερες οδηγίες ως προς τους εφαρμοστέους κανόνες για τη φορολογική μεταχείριση από πλευράς ΦΠΑ των συναλλαγών μετά την αποχώρηση του ΗΒ από την ΕΕ.
Αν δεν πρόκειται για απευθείας διακίνηση εμπορευμάτων από/προς τη Β. Ιρλανδία ανάλογα με τον τρόπο μεταφοράς και την επιλογή διαδρομής είναι δυνατόν να τηρηθούν διατυπώσεις διαμετακόμισης κατά περίπτωση ενωσιακής/κοινής/TIR.

Γ. Διακίνηση εμπορευμάτων με τήρηση τελωνειακών διατυπώσεων

Γ1. Τελωνειακός χαρακτήρας εμπορευμάτων

Για τον τελωνειακό χαρακτήρα εμπορευμάτων ισχύει ό,τι αναφέρεται στην Ε.2210/2020 (σχετική 1). Ωστόσο χάριν ευκολίας επαναλαμβάνεται ότι:

Τα ενωσιακά εμπορεύματα που διακινούνται απευθείας από τη Β. Ιρλανδία σε άλλο ΚΜ της ΕΕ, χωρίς να πραγματοποιήσουν διέλευση στο ΗΒ ή σε άλλη ΧΚΔ ή τρίτη χώρα, διατηρούν τον ενωσιακό τους χαρακτήρα.

Σε κάθε άλλη περίπτωση θα θεωρούνται ως εμπορεύματα τρίτης χώρας και ο οικονομικός φορέας οφείλει να αποδείξει τον ενωσιακό τους χαρακτήρα. Η απόδειξη του ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων γίνεται ως ακολούθως:

i) ο οικονομικός φορέας διαθέτει και προσκομίζει έγγραφα που αποδεικνύουν ότι η διακίνηση των εν λόγω εμπορευμάτων έχει εκκινήσει πριν από τη λήξη της μεταβατικής περιόδου και λήγει μετά από αυτήν. Η απόδειξη αυτή παρέχεται μέσω οποιουδήποτε εγγράφου (μεταφοράς ή άλλου) που αναφέρει είτε την ημερομηνία έναρξης της διακίνησης ή εναλλακτικά την ημερομηνία παραλαβής των εμπορευμάτων από το μεταφορέα ή τον πράκτορα μεταφορών. Ως τέτοια έγγραφα ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, αναφέρονται οι φορτωτικές (CMR, CIM, CIM/SMGS, αεροπορικής μεταφοράς, θαλάσσιας μεταφοράς, κ.λπ.).

ii) τα εμπορεύματα συνοδεύονται από μέσα απόδειξης του τελωνειακού χαρακτήρα τους ως ενωσιακά, σύμφωνα με το άρθρο 199 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447.

Γ2. Διακίνηση εμπορευμάτων υπό το καθεστώς διαμετακόμισης (ενωσιακής/κοινής)

Σε ό,τι αφορά σε θέματα διακίνησης εμπορευμάτων υπό το καθεστώς διαμετακόμισης, η ενεργοποίηση του ΙΕ/Ν Ι, πρακτικά σημαίνει ότι:

1) Τα εμπορεύματα, που έχουν αναχώρηση από τη Β. Ιρλανδία με προορισμό ΚΜ της ΕΕ ή αντιστρόφως, θα διακινούνται με ενωσιακή διαμετακόμιση, τα μεν ενωσιακά, όταν έχουν διέλευση από έδαφος εκτός του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ (χώρα κοινής διαμετακόμισης ή τρίτη χώρα), τα δε μη ενωσιακά είτε απευθείας είτε με διέλευση από έδαφος εκτός του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ (χώρα κοινής διαμετακόμισης ή τρίτη χώρα).

2) Εμπορεύματα, που έχουν αναχώρηση από το ΗΒ και προορισμό Β. Ιρλανδία ή ΚΜ της ΕΕ ή αντιστρόφως, θα διακινούνται με κοινή διαμετακόμιση .

3) Τα εμπορεύματα, που έχουν αναχώρηση από Χώρας Κοινής Διαμετακόμισης και προορισμό τη Β. Ιρλανδία ή αντίστροφα, θα διακινούνται με κοινή διαμετακόμιση.

4) Τα εμπορεύματα, που έχουν αναχώρηση από ΚΜ της ΕΕ, εκτελούν διέλευση από τη Β. Ιρλανδία και έχουν προορισμό το ΗΒ ή αντίστροφα, θα διακινούνται με κοινή διαμετακόμιση.

Όταν απαιτείται η διακίνηση εμπορευμάτων με ενωσιακή /κοινή διαμετακόμιση, τότε ανάλογα με τον χαρακτήρα των διακινούμενων εμπορευμάτων εφαρμόζονται οι διαδικασίες Τ1 (για μη ενωσιακά εμπορεύματα) ή Τ2 (για ενωσιακά εμπορεύματα).

Σε κάθε περίπτωση απαιτείται να πραγματοποιούνται οι διατυπώσεις που προβλέπονται στην Ε.2003/2019 (σχετική 2). Με άλλα λόγια υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο τελωνείο αναχώρησης η δήλωση διαμετακόμισης των εμπορευμάτων, στην οποία θα συμπληρώνονται όλα τα στοιχεία ασφάλειας και προστασίας. Στη συνέχεια παρατίθενται παραδείγματα σχετικά με το που θα πραγματοποιούνται οι διατυπώσεις των τελωνείων διέλευσης και προορισμού.

Παράδειγμα 1: Εμπορεύματα που διακινούνται οδικά με αναχώρηση από Ελλάδα, διέλευση από Ιταλία με χρήση υπηρεσιών τακτικών γραμμών, Γαλλία και ΗΒ (μεταφορά διά θαλάσσης) και προορισμό τη Β. Ιρλανδία (μεταφορά διά θαλάσσης).
Σε αυτή την περίπτωση προβλέπεται η πραγματοποίηση διατυπώσεων τελωνείου διέλευσης κατά την είσοδο στο ΗΒ και στη συνέχεια κατά την είσοδο στο έδαφος της Β. Ιρλανδίας. Στη Β. Ιρλανδία θα ολοκληρωθούν οι διατυπώσεις διαμετακόμισης και αν τα εμπορεύματα είναι ενωσιακά θα απελευθερωθούν, αλλιώς θα υπαχθούν σε κάποιο επόμενο τελωνειακό καθεστώς.

Παράδειγμα 2: Εμπορεύματα που διακινούνται οδικά με αναχώρηση από Ελλάδα, διέλευση από Ιταλία με χρήση υπηρεσιών τακτικών γραμμών, Ολλανδία, ΗΒ (μεταφορά διά θαλάσσης), Ιρλανδία (μεταφορά διά θαλάσσης) και προορισμό τη Β. Ιρλανδία.
Σε αυτή την περίπτωση προβλέπεται η πραγματοποίηση διατυπώσεων τελωνείου διέλευσης κατά την είσοδο στο ΗΒ και στη συνέχεια κατά την είσοδο στην Ιρλανδία. Κατά τη μεταφορά των εμπορευμάτων μεταξύ Ιρλανδίας και Β. Ιρλανδίας δεν πραγματοποιούνται τελωνειακές διατυπώσεις. Στη Β. Ιρλανδία θα ολοκληρωθούν οι διατυπώσεις διαμετακόμισης και αν τα εμπορεύματα είναι ενωσιακά θα απελευθερωθούν, αλλιώς θα υπαχθούν σε κάποιο επόμενο τελωνειακό καθεστώς.

Επιπλέον και σε ό,τι αφορά στη χρήση συνολικής εγγύησης στο καθεστώς της διαμετακόμισης, ισχύουν όσα αναφέρονται στην Ε.2210/2020 (σχετική 1), ενώ διευκρινίζεται ότι μια εγγύηση που είναι σε ισχύ στο ΗΒ, ισχύει και στη Β. Ιρλανδία, ασχέτως αν στη δεύτερη εφαρμόζονται ενωσιακοί κανόνες στο καθεστώς της διαμετακόμισης. Στην περίπτωση ωστόσο που απαιτηθεί διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ ΗΒ και Β. Ιρλανδίας θα απαιτηθεί εγγύηση με ισχύ στη Β. Ιρλανδία, δηλαδή η εγγύηση θα πρέπει να περιέχει μια διεύθυνση παροχής υπηρεσιών ή έναν ορισμένο αντιπρόσωπο στη Β. Ιρλανδία, σαν αυτή να είναι μία τρίτη χώρα, ως προς το λοιπό Η.Β.

Αυτό σημαίνει ότι οι οικονομικοί φορείς που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στη Β. Ιρλανδία (να διακινήσουν εμπορεύματα με προορισμό τη Β. Ιρλανδία) θα πρέπει να προσαρμόσουν τις εγγυήσεις τους, περιλαμβάνοντας μια διεύθυνση παροχής υπηρεσιών ή έναν ορισμένο αντιπρόσωπο στη Β. Ιρλανδία.

Γ3. Διακίνηση εμπορευμάτων με χρήση δελτίων TIR

Στην περίπτωση που εμπορεύματα διακινούνται από ή προς τη Β. Ιρλανδία με χρήση δελτίου TIR, ισχύουν όσα αναφέρονται στην Ε.2210/2020 (σχετική 1). Ωστόσο για λόγους ευκολίας παρατίθεται ένα σχετικό παράδειγμα.

Εμπορεύματα μεταφέρονται με χρήση δελτίου TIR με αναχώρηση από Ελλάδα, διέλευση από Ιταλία με χρήση υπηρεσιών τακτικών γραμμών, Γαλλία, Βέλγιο, ΗΒ (μεταφορά διά θαλάσσης) και προορισμό τη Β. Ιρλανδία. Σε αυτή την περίπτωση το δελτίο TIR «ανοίγει» στην Ελλάδα και «κλείνει» στο Βέλγιο (κατά την έξοδο από την ΕΕ). Στη συνέχεια «ανοίγει» στην είσοδο στο ΗΒ (στο λιμένα εισόδου) και «κλείνει» κατά την έξοδο από το ΗΒ (στο λιμένα εξόδου). Η διαδικασία επαναλαμβάνεται στη Β. Ιρλανδία: το δελτίο «ανοίγει» κατά την είσοδο στη Β. Ιρλανδία (στο λιμένα εισόδου) και «κλείνει» στον προορισμό. Σημειώνεται ότι κατά την έξοδο από την ΕΕ υποβάλλεται συνοπτική διασάφηση εξόδου (EXS), ενώ κατά την είσοδο στην Β. Ιρλανδία υποβάλλεται συνοπτική διασάφηση εισόδου (ENS).

Δ. Ταξιδιώτες ΗΒ – Β. Ιρλανδίας μετά την 31.12.2020 – Χρήση υπηρεσίας Tax Free

Όπως αναφέρεται ανωτέρω ,στη Συμφωνία Αποχώρησης του ΗΒ περιλαμβάνεται το Πρωτόκολλο σχετικά με την Ιρλανδία/Β. Ιρλανδία σύμφωνα με το οποίο για διάρκεια 4 ετών μετά το πέρας της μεταβατικής περιόδου η Β. Ιρλανδία θα εξακολουθήσει να υπάγεται στη νομοθεσία της ΕΕ για τον ΦΠΑ όσον αφορά τα αγαθά, και συναφώς οι συναλλαγές θα αντιμετωπίζονται ως πραγματοποιούμενες στο εσωτερικό της ΕΕ με τις υφιστάμενες διαδικασίες τόσο για τα υποκείμενα όσο και τα φυσικά πρόσωπα.

Βάσει του ανωτέρω πρωτοκόλλου, οι παραδόσεις αγαθών σε ταξιδιώτες με μόνιμη κατοικία τη Β. Ιρλανδία θεωρούνται ως παραδόσεις στο εσωτερικό της χώρας για τις οποίες δεν είναι δυνατή η εφαρμογή των απαλλακτικών διατάξεων του άρθρου 24 του Κώδικα ΦΠΑ (tax free πωλήσεις) καθόσον αυτές αφορούν τα πρόσωπα που είναι εγκατεστημένα σε τρίτη χώρα και τα αγαθά εξέρχονται του εδάφους της ΕΕ. Ειδικότερες οδηγίες για τη διαδικασία απαλλαγής από ΦΠΑ για τις αγορές που πραγματοποιούν στη χώρα μας ταξιδιώτες εγκατεστημένοι στο ΗΒ και τη μεταχείριση ταξιδιωτών εγκατεστημένων στη Βόρεια Ιρλανδία παρέχονται με την υπ’ αριθμ. Ε.2064/2021 (σχετική 3).

Ε. Καταγωγή των εμπορευμάτων

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο σχετικά με την Ιρλανδία/Β. Ιρλανδία, το έδαφος της Β. Ιρλανδίας, για την εφαρμογή των τελωνειακών κανόνων, αντιμετωπίζεται από την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο σαν να αποτελεί τελωνειακό έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ταυτόχρονα, δεδομένου ότι η Β. Ιρλανδία αποτελεί τμήμα του τελωνειακού εδάφους του Ηνωμένου Βασιλείου, όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τρίτων χωρών (συμπεριλαμβανομένων των προτιμησιακών χωρών-εταίρων της Ένωσης), η Β. Ιρλανδία δεν αποτελεί τμήμα του τελωνειακού εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όσον αφορά την καταγωγή για προτιμησιακούς σκοπούς, οι κανόνες που καθορίζονται για άλλες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου ισχύουν και για τη Β. Ιρλανδία με τον ίδιο τρόπο.

Αυτό σημαίνει ειδικότερα ότι : εμπορεύματα που έχουν παραχθεί στη Β. Ιρλανδία, ακόμη και πριν από τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, δεν θεωρούνται καταγόμενα από την ΕΕ για τους σκοπούς της απευθείας εξαγωγής τους, ή της εξαγωγής τους μετά από περαιτέρω μεταποίηση, σε προτιμησιακή χώρα-εταίρο της ΕΕ.

ΣΤ. Διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ μεταξύ ΕΕ και Βόρειας Ιρλανδίας

Μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου ισχύει το πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία/Β. Ιρλανδία, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται ότι η ενωσιακή νομοθεσία αναφορικά με προϊόντα ΕΦΚ εφαρμόζεται στο ΗΒ και εντός αυτού σε σχέση με τη Β. Ιρλανδία.

Σημειώνεται ότι η αρχική περίοδος εφαρμογής του πρωτοκόλλου εκτείνεται στα τέσσερα (04) έτη μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, ήτοι έως τις 31/12/2024.

Ειδικότερα:
• Διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ μεταξύ Ελλάδας και Β. Ιρλανδίας αντιμετωπίζονται ως διακινήσεις μεταξύ κρατών μελών ΕΕ.
• Οικονομικοί φορείς εγκατεστημένοι στη Β. Ιρλανδία, οι οποίοι επιθυμούν να διακινούν προϊόντα ΕΦΚ προς και από την Ελλάδα υπό καθεστώς αναστολής του φόρου, πρέπει να χρησιμοποιούν το σύστημα EMCS και να καταχωρίζονται και να εγκρίνονται στο SEED (System for the Exchange of Excise Data).
Επισημαίνεται ότι ο κωδικός χώρας που θα χρησιμοποιείται αναφορικά με τους οικονομικούς φορείς στο μητρώο SEED οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι στη Β. Ιρλανδία θα είναι “XI”.
• Συναλλαγές που αφορούν διακινήσεις προϊόντων μεταξύ της Β. Ιρλανδίας και των άλλων τμημάτων του ΗΒ θεωρούνται ως εισαγωγές ή εξαγωγές όσον αφορά την ενωσιακή νομοθεσία για τα προϊόντα ΕΦΚ.

Ακολουθεί σύνοψη των κανόνων που ισχύουν κατά τις διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου:

Προϊόντα ΕΦΚ διακινούμενα από:
ΗΒ προς Ελλάδα – Εισαγωγή στην Ελλάδα
Ελλάδα προς ΗΒ – Εξαγωγή από την Ελλάδα
ΗΒ προς Βόρεια Ιρλανδία – Εισαγωγή στη Βόρεια Ιρλανδία
Βόρεια Ιρλανδία προς ΗΒ – Εξαγωγή από τη Βόρεια Ιρλανδία
Βόρεια Ιρλανδία προς Ελλάδα – Ενδοενωσιακή διασυνοριακή διακίνηση
Ελλάδα προς Βόρεια Ιρλανδία – Ενδοενωσιακή διασυνοριακή διακίνηση
Τρίτη χώρα προς Βόρεια Ιρλανδία – Εισαγωγή στη Βόρεια Ιρλανδία
Βόρεια Ιρλανδία προς τρίτη χώρα – Εξαγωγή από τη Βόρεια Ιρλανδία

Επιπλέον, πέραν των ανωτέρω παρέχεται ενημέρωση για το Brexit για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία στην ιστοσελίδα της Τελωνειακής Υπηρεσίας της ΑΑΔΕ:
https://www.aade.gr/menoy/brexit/teloneia/teloneia-brexit

Σχετικά ερωτήματα δύνανται να υποβάλλονται στις Τελωνειακές Περιφέρειες Αττικής, Θεσσαλονίκης και Αχαΐας, ως ακολούθως:
1. Τελωνειακή Περιφέρεια Αττικής:
– e-mail: telp.attikis@aade.gr, telp.attikis-ddeka@aade.gr
– Τηλέφωνα: 213-211 2428, 210-4284474
2. Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης:
– e-mail: telp.thessalonikis@aade.gr
– Τηλέφωνα: 2313-334237, 2313-334228, 2313-334238
3. Τελωνειακή Περιφέρεια Αχαΐας:
– e-mail : telp.achaias@aade.gr ,
– Τηλέφωνα: 2613-622 167, 2613-622165, 2613-622175

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ