Ε.2038/2021
Αποστολή αναφορών στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες του άρθρου 47 του ν.4557/2018 (Α’139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/ΕΕ) και άλλες διατάξεις»
Αθήνα, 5 Φεβρουαρίου 2021
Ε.2038/5.2.2021
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Ι’
1) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
Τηλέφωνο: 210 – 3375463 – 5567
FAX: 210 – 3375354
2) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β’
Τηλέφωνο: 210 – 3614280, 3635679
FAX: 210 – 3635077
Θέμα: Αποστολή αναφορών στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες του άρθρου 47 του ν.4557/2018 (Α’139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/ΕΕ) και άλλες διατάξεις».
Ι. Σε συνέχεια της ΠΟΛ.1189/2018, με την οποία σας κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του ν.4557/2018(Α’139), σας γνωρίζουμε τα εξής:
1. Με τις διατάξεις της περίπτωσης ιστ’ του άρθρου 4 του ν.4557/2018 ορίζονται ως βασικά αδικήματα για τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας «τα αδικήματα: αα) φοροδιαφυγής, που προβλέπονται στο άρθρο 66 του ν. 4174/2013 (Α’170) με την εξαίρεση του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 5 (…), και γγ) μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, που προβλέπονται στο άρθρο 25 του ν. 1882/1990 (Α’ 43), με την εξαίρεση της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1, καθώς και της μη καταβολής χρεών που προκύπτουν από χρηματικές ποινές ή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από τα δικαστήρια ή από διοικητικές ή άλλες αρχές».
2. Με τις διατάξεις της περίπτωσης β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 25 του ν. 4557/2018 προβλέπεται ότι «οι Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) και τα ελεγκτικά κέντρα, όταν διαπιστώνουν παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας ή λοιπές παραβάσεις αρμοδιότητάς τους που υπάγονται στα βασικά αδικήματα, υποβάλλουν αναφορές στην Αρχή, ενημερώνοντας συγχρόνως και τη Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε.».
Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του ίδιου ως άνω άρθρου ορίζεται ότι οι ως άνω αναφορές υποβάλλονται στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες του άρθρου 47 του ν. 4557/2018 (Α’139) για αδικήματα που διαπράχθηκαν από την έναρξη ισχύος του ν. 3691/2008 (Α’ 166) και εφεξής, εφόσον τα οικεία ποσά υπερβαίνουν τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ (με την επιφύλαξη όσων ορίζονται ακολούθως)
3. Επιπρόσθετα,
Α. Με το άρθρο 8 του ν.4337/2015 (Α’129) προστέθηκε στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας νέο Κεφάλαιο Δωδέκατο (άρθρα 66-71), με το οποίο καταργήθηκαν τα προβλεπόμενα στα άρθρα 17,18,19 του ν.2523/1997 αδικήματα φοροδιαφυγής και μετατονομάστηκαν σε εγκλήματα φοροδιαφυγής (σχετ. Π0Λ.1142/2016), ενώ με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 71 του Κ.Φ.Δ. ορίζεται ότι, όπου στην κείμενη νομοθεσία γίνεται παραπομπή στις ρυθμίσεις του ν.2523/1997 (άρθρα 17-21), εννοούνται στο εξής οι αντίστοιχες διατάξεις των νέων άρθρων 66 έως 70 του Κ.Φ.Δ.
Κατά συνέπεια, μετά τη θέση σε ισχύ του άρθρου 8 του ν.4337/2015 και τηρουμένης της εξαίρεσης του πρώτου εδαφίου της παρ.5 του άρθρου 66 του ν.4174/2013, βασικά αδικήματα φοροδιαφυγής για την υποβολή των κατ’ άρθρο 25 του ν.4557/2018 αναφορών από τα όργανα της φορολογικής διοίκησης είναι τα ακόλουθα:
α) Τα οριζόμενα στις περ. α, β (εκτός από τις περιπτώσεις που αφορούν στο φόρο προστιθέμενης αξίας) και γ της παρ.1 του άρθρου 66 του ν.4174/2013 εγκλήματα φοροδιαφυγής όταν τα ποσά του φόρου υπερβαίνουν τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ενώ για τις περιπτώσεις που αφορούν φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) η αναφορά προς την Αρχή γίνεται όταν το ποσό του φόρου υπερβαίνει τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ.
β) Τα οριζόμενα στην παρ.5 άρθρου 66 του ν.4174/2013 εγκλήματα φοροδιαφυγής, με την εξαίρεση του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής, ήτοι η αναφορά προς την Αρχή γίνεται όταν η συνολική αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων (75.000) ευρώ.
γ) Της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο (άρθρο 25 του ν. 1882/1990, με την εξαίρεση της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1) εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ, με την εξαίρεση της μη καταβολής χρεών που προκύπτουν από χρηματικές ποινές ή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από τα δικαστήρια ή από διοικητικές αρχές.
Β. Με το άρθρο 469 του νέου Ποινικού Κώδικα (ν.4619/2019, ΦΕΚ 95 Α), τροποποιήθηκε το άρθρο 25 του ν. 1882/1990 και ρητά ορίστηκε ότι, στις (νέες) αιτήσεις και στον πίνακα χρεών δεν θα συμπεριλαμβάνονται οι ακόλουθες οφειλές :
– χρέη που προέρχονται από τα φορολογικά αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66 του ν.4174/2013 (ΚΦΔ),μαζί με τις σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκους και λοιπές επιβαρύνσεις και
– χρέη που προέρχονται από τη μη εκτέλεση (αμιγώς) χρηματικών ποινών που επιβλήθηκαν από ποινικό δικαστήριο και οι σχετικές με αυτές προσαυξήσεις, τόκοι και λοιπές επιβαρύνσεις (σχετικές οδηγίες έχουν παρασχεθεί με την Ε.2125/3.7.2019).
4. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 9 του ν.4557/2018, τα Υπουργεία, οι αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες μεταξύ των οποίων και η Α.Α.Δ.Ε. αναφέρουν χωρίς καθυστέρηση στην Αρχή, κάθε περίπτωση για την οποία υπάρχουν ενδείξεις ή υπόνοιες απόπειρας ή διάπραξης αδικημάτων νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ανεξάρτητα από τις άλλες ενέργειες στις οποίες μπορούν αρμοδίως να προβούν.
ΙΙ. Διαδικασία και χρόνος αποστολής αναφορών για τα εγκλήματα φοροδιαφυγής (άρθρα 66-71 του ν.4174/2013).
Αναφορικά με το χρόνο και τις προϋποθέσεις αποστολής αναφορών για εγκλήματα φοροδιαφυγής, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν.4557/2018, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
i) Οι Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) και τα ελεγκτικά κέντρα, αποστέλλουν αναφορές όταν διαπιστώνουν παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας ή λοιπές παραβάσεις αρμοδιότητάς τους που υπάγονται στα βασικά αδικήματα, ενημερώνοντας συγχρόνως και τη Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε.
Για διευκόλυνσή σας, επισυνάπτεται στην παρούσα νέο υπόδειγμα αναφορών του ν. 4557/201 8, όπως διαμορφώθηκε βάσει των ανωτέρω διατάξεων.
ii) Αναφορά του ν.4557/2018 δεν αποστέλλεται σε περίπτωση που:
α) ο υπόχρεος καταβάλει το φόρο που του καταλογίστηκε στα πλαίσια του φορολογικού ελέγχου, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των 30 ημερών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Δ.
β) ο υπόχρεος ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή, έως την έκδοση απόφασης ή την άπρακτη πάροδο του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος για την έκδοσή της (σιωπηρή απόρριψη) από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών,
γ) ο υπόχρεος αποδεχθεί τα κριθέντα (απόφαση ή σιωπηρή απόρριψη της προσφυγής) από την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και καταβάλει τον σχετικό φόρο σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 41 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.
δ) από τον έλεγχο προκύπτουν διαφορές φόρου εισοδήματος που οφείλονται σε συνήθεις λογιστικές διαφορές, (ΠΟΛ. 1209/17) καθώς και στις περιπτώσεις εξωλογιστικού προσδιορισμού των αποτελεσμάτων, όπου οι διαφορές φόρων δεν συνδέονται με αποδεδειγμένη πραγματική απόκρυψη.
iii) Αντίθετα, αποστέλλεται αναφορά του ν.4557/2018 σε περίπτωση
α) που ο υπόχρεος δεν αποδεχτεί την απόφαση της ανωτέρω Διεύθυνσης, δηλαδή σε περίπτωση που δεν καταβάλει τα καταλογισθέντα ποσά ή προσφύγει κατά της απόφασης αυτής ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων.
β) εξωλογιστικού προσδιορισμού λόγω μη επίδειξης βιβλίων και στοιχείων στον έλεγχο ή μη τήρησης αυτών,
γ) εφαρμογής των έμμεσων τεχνικών ελέγχου για τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης, εφόσον το ποσό του αναλογούντος φόρου υπερβαίνει τα κατά περίπτωση οριζόμενα όρια. (άρθρο 27 παρ.1 του ν.4174/2013 – (Α’170),
III. Διαδικασία αποστολής αναφορών για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο (άρθρο 25 ν. 1882/1990)
Οι Δ.Ο.Υ. και τα ελεγκτικά κέντρα χρησιμοποιούν, για την έκδοση των εν λόγω αναφορών, την ειδική εφαρμογή που λειτουργεί στο σύστημα TAXIS (υποσύστημα Δικαστικού). Ταυτόχρονα, μέσω της συγκεκριμένης εφαρμογής θα καταγράφονται οι περιπτώσεις των φυσικών ή νομικών προσώπων για τα οποία έχει σταλεί αναφορά, καθώς και τα χρέη που έχουν περιληφθεί σε αυτήν, προς αποφυγή αποστολής εκ νέου αναφοράς για τα ίδια χρέη. Σε κάθε αναφορά θα πρέπει να επισυνάπτεται σχετικός πίνακας χρεών.
Ειδικότερα, στον πίνακα χρεών για τον οποίο υποβάλλεται η εν λόγω αναφορά θα περιλαμβάνονται:
• Χρέη που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα από 30/4/2008 και μετά,
• Χρέη που έχουν προέλθει από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων, καθώς και χρέη σε ρύθμιση και σε αναστολή, με την εξαίρεση των χρεών
α) που προκύπτουν από χρηματικές ποινές ή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από δικαστήρια ή από διοικητικές ή άλλες αρχές
β) που προέρχονται από τα φορολογικά αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66 του ν. 4174/2013 μαζί με τις σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκους και λοιπές επιβαρύνσεις.
Σημειώνεται ότι το συνολικό χρέος θα υπολογίζεται μέχρι την ημερομηνία σύνταξης της αναφοράς, η οποία θα πρέπει να ταυτίζεται με αυτήν του συνημμένου πίνακα χρεών και η αναφορά θα εκδίδεται μόνο εφόσον το συνολικό χρέος υπερβαίνει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ.
Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο θα αποστέλλεται μία αναφορά του ν.4557/2018 για χρέη προς το Δημόσιο και όχι χωριστές αναφορές για κάθε φυσικό πρόσωπο που εκπροσωπεί την επιχείρηση. Για τα φυσικά πρόσωπα αποστέλλεται αναφορά αποκλειστικά για τα ατομικά χρέη, με την εξαίρεση των περιπτώσεων: α) χρεών λόγω συνυπευθυνότητας σε χρέη νομικού προσώπου για το οποίο δεν έχει ή δεν μπορεί να αποσταλεί αναφορά κατά τα ανωτέρω και β) χρεών από άλλη αιτία (λ.χ. κληρονόμος, σύζυγος σε κοινή εκκαθάριση φόρου εισοδήματος), για τις οποίες η αναφορά θα εκδίδεται στον ΑΦΜ του πραγματικού οφειλέτη, ενώ ο συνημμένος πίνακας χρεών θα εμφανίζει τα χρέη στον ΑΦΜ, στον οποίο έχουν βεβαιωθεί.
Σε περίπτωση κατά την οποία έχει ήδη υποβληθεί μία ή περισσότερες Αιτήσεις Ποινικής Δίωξης για χρέη που περιλαμβάνονται σε συγκεκριμένη αναφορά, τότε εκτύπωση της εικόνας αυτών (print screen) όπως εμφανίζεται στην εφαρμογή του TAXIS («Δικαστικό – Αναγκαστικά Μέτρα – Ποινικές Διώξεις») θα επισυνάπτεται (μαζί με τον συνημμένο σε αυτές πίνακα χρεών) στην αναφορά που αποστέλλεται στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες του άρθρου 47 του ν. 4557/2018 (Α’139). Σημειώνεται ότι δεν απαιτείται η επισύναψη της ανωτέρω εκτύπωσης στο αντίγραφο της αναφοράς που θα αποστέλλεται στη Διεύθυνση Ελέγχων.
IV. Απαγόρευση γνωστοποίησης – Κυρώσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν.4557/2018 τα μέλη της Διοίκησης, τα διευθυντικά στελέχη, οι υπάλληλοι των εποπτικών αρχών και οι δημόσιοι υπάλληλοι εν γένει απαγορεύεται να γνωστοποιούν στο εμπλεκόμενο φυσικό πρόσωπο ή σε τρίτους ότι διαβιβάστηκαν ή θα διαβιβασθούν αρμοδίως πληροφορίες ή ότι διεξάγεται η ενδέχεται να διεξαχθεί έρευνα ή ανάλυση για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Οι παραβαίνοντες το ανωτέρω καθήκον εχεμύθειας τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών.
V. Ανταλλαγή πληροφοριών με την Αρχή
Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 34 του ν.4557/2018 η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες του άρθρου 47 του ν. 4557/2018 (Α’139) διαβιβάζει και ανταλλάσσει πληροφορίες εμπιστευτικής φύσης, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων των αναλύσεών της, με τις αρμόδιες εισαγγελικές ή άλλες αρχές με ερευνητικές ή ελεγκτικές αρμοδιότητες στον τομέα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, των βασικών αδικημάτων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και με τις εποπτικές αρχές, εφόσον οι πληροφορίες αυτές κρίνονται αναγκαίες για το έργο τους και για την εκπλήρωση των νόμιμων καθηκόντων τους.
Επίσης, μπορεί να ζητεί ενημέρωση για τα αποτελέσματα των ερευνών που έχουν διεξαχθεί από τις εν λόγω αρχές, καθώς και κάθε πληροφορία που προβλέπεται από το άρθρο 49 του ν.4557/2018.
Στο πλαίσιο της ως άνω ανταλλαγής πληροφοριών αρμόδιοι για την υποβολή αιτήματος προς την, ως άνω, Αρχή του άρθρου 47 του ν. 4557/2018 για χορήγηση κάθε διαθέσιμης σε αυτήν πληροφορίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.1 του άρθρου 34, είναι οι οριζόμενοι Προϊστάμενοι στην περίπτωση 6 του άρθρου 1 υπ’ αριθ. Δ.ΟΡΓ.Α 1115805 ΕΞ 2017/31.7.2017 (Β’ 2743) Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Εντούτοις, η, Αρχή μπορεί να αρνηθεί την παροχή των πληροφοριών, αν αυτή μπορεί να έχει αρνητική επίπτωση στις διεξαγόμενες έρευνες ή αναλύσεις ή αν η γνωστοποίηση των πληροφοριών είναι σαφώς δυσανάλογη προς τα έννομα συμφέροντα ενός φυσικού ή νομικού προσώπου ή δεν εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίον ζητείται.
Τέλος, η Αρχή ενημερώνει εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών την Α.Α.Δ.Ε. για τις περιπτώσεις δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων που σχετίζονται με νομιμοποίηση εσόδων, που προέρχονται από φορολογικά αδικήματα, τελωνειακά αδικήματα ή αδικήματα μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, προκειμένου η Α.Α.Δ.Ε. να προβεί στις δικές της περαιτέρω ενέργειες για την αξιοποίηση των πληροφοριών. σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1194/2014.
H Προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης
Βασιλική Ηλιοπούλου