Δ1γ/Γ.Π/61712/02-12-2024
Κατευθυντήριες Οδηγίες Διενέργειας Υγειονομικών Ελέγχων σε Επιχειρήσεις Υγειονομικού Ενδιαφέροντος

Αθήνα 2/12/2024
Αριθμ. Πρωτ. Δ1γ/Γ.Π/61712

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΤΜΗΜΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Αριστοτέλους 17
Ταχ. Κώδικας: 10433 Αθήνα
Πληροφορίες: Αναγνωστοπούλου Γ.
Φραγκουλάκης Π.
Τηλέφωνο: 2132161341-53
Mail: tyk@moh.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΘΕΜΑ: «Κατευθυντήριες Οδηγίες Διενέργειας Υγειονομικών Ελέγχων σε Επιχειρήσεις Υγειονομικού Ενδιαφέροντος»
Σχετ: α) Ο ΑΝ 2520/4-9-1940, (Α’ 273) «Περί Υγ. Διατάξεων», όπως τροποποιήθηκε κ ισχύει.

β) Ο ν. 4025/2011, (Α’228) «Ανασυγκρότηση φορέων Κοιν. Αλληλεγγύης», άρθρο 43, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 118 του ν. 5034/2023 (Α69).

γ) Ο ν. 4235/2014 (Α’32) «Διοικητικά μέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στην εφαρμογή της Ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας στους τομείς των τροφίμων, των ζωοτροφών και της υγείας και προστασίας των ζώων και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

δ) Ο ν. 4512/2018 (Α’5) και ειδικότερα το Κεφ. Δ «Καθορισμός πλαισίου εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων & της αγοράς προϊόντων & άλλες διατάξεις»

ε) Ο ν. 4675/2020(Α’54) «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας -ανάπτυξη των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και άλλες διατάξεις.»

στ) Η υπό στοιχεία Υ1γ/Γ.Π./οικ. 47829/21.6.2017(Β’2161) «Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων /ποτών και άλλες Διατάξεις» Υγειονομική Διάταξη όπως ισχύει.

ζ) Η υπό στοιχεία Δ1γ/Γ.Π/38282/18-6-2020(Β’2678) «Προτυποποιημένα Έντυπα Ελέγχων Επιχειρήσεων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος» Υγειονομική Διάταξη.

η) Η με αριθμ. ΕΜΠ524/75 /21-5-1985 Εγκύκλιος με θέμα «Οδηγίες για τη μεθόδευση του υγειονομικού ελέγχου.»

θ) Η με αριθμ. Δ1γ/Γ.Π/18692/03-11-2022 Εγκύκλιος με θέμα «Διευκρινίσεις αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις σε επιχειρήσεις Υγειονομικού Ενδιαφέροντος».

Σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών και ιδιαίτερα το πλαίσιο που ορίζεται με το ως άνω (δ) σχετικό για την εποπτεία των ελέγχων στον τομέα της «Δημόσιας Υγείας» παρέχονται κατευθυντήριες οδηγίες προς τους Υγειονομικούς Επιθεωρητές των Υγειονομικών Υπηρεσιών των Π.Ε, αναφορικά με τη μεθοδικότητα της διενέργειας των υγειονομικών ελέγχων σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος (ΕΥΕ), ως κατωτέρω:

ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΛΕΓΧΩΝ
Οι υγειονομικοί έλεγχοι στις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος όπως αυτές προσδιορίζονται στα (στ), (ζ), (η) και (θ) σχετικά, πραγματοποιούνται κατόπιν εντολής ελέγχου του οικείου αρμόδιου οργάνου τακτικά, έκτακτα ή κατόπιν καταγγελίας. Ο έλεγχος αφορά επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος και γενικότερα δραστηριότητες, οι συνθήκες λειτουργίας των οποίων είναι δυνατόν να επιδράσουν δυσμενώς στη Δημόσια Υγεία, στο πλαίσιο των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας. Ειδικότερα:

Α. Χρήση προτυποποιημένων εντύπων ελέγχου.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 147, του ν. 4512/2018 οι υγειονομικοί έλεγχοι των οικονομικών δραστηριοτήτων ΕΥΕ διενεργούνται υποχρεωτικά με τη χρήση των προτυποποιημένων φύλλων ελέγχου και πιο συγκεκριμένα των προτυποποιημένων εντύπων που προβλέπονται στην ΥΑ Δ1γ/ΓΠ/38282/18-6-2020(ΦΕΚ Β’2678).

Τα εν λόγω προτυποποιημένα έντυπα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και προσβάσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο. Στο προσεχές διάστημα πρόκειται να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτηση φύλλων υγειονομικού ελέγχου για σχολικές μονάδες, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και ημερήσιες μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, τα οποία ομοίως θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας για εύκολη πρόσβαση.

Η χρήση προτυποποιημένων φύλλων υγειονομικού ελέγχου διευκολύνει στην εκτίμηση δυνητικού κινδύνου, κατατάσσοντας τις επιχειρήσεις σε υψηλού, μέσου ή χαμηλού κινδύνου κατά τον Υγειονομικό Έλεγχο και δεν πρέπει να συγχέεται με την κατάταξη των επίπεδων κινδύνου των επιχειρήσεων που τίθεται στο άρθρο 5 της (στ) σχετικής Υ.Δ, η οποία αποτελεί κριτήριο προγραμματισμού της συχνότητας των ελέγχων (τακτικών ή έκτακτων), όπως αναλύεται ακολούθως.

Β. Συχνότητα και διενέργεια ελέγχων
Η συχνότητα των υγειονομικών ελέγχων ανά δραστηριότητα καθορίζεται από κάθε Υπηρεσία, λαμβάνοντας υπόψη την υποχρεωτική προτεραιότητα ελέγχου δραστηριοτήτων υψηλού κινδύνου, τον βαθμό κινδύνου, τη διαθεσιμότητα ανθρώπινων πόρων, κλπ. Τα συγκεντρωτικά στοιχεία των διενεργούμενων υγειονομικών ελέγχων (κατηγορία επιχείρησης / είδος ελέγχου / αποτέλεσμα φύλλου ελέγχου, κλπ) κοινοποιούνται ανά έτος στην Υπηρεσία μας.

Εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι σε καμία περίπτωση δεν γίνονται προφορικές συστάσεις ή και δεν δίδονται προθεσμίες συμμόρφωσης προφορικά στους υπευθύνους των ΕΥΕ χωρίς σχετική έγγραφη τεκμηρίωση, σύμφωνα με τις ανωτέρω (στ) και (ζ) σχετικές υγειονομικές διατάξεις.

Τα προτυποποιημένα έντυπα ελέγχου συμπληρώνονται όπως προβλέπεται από το ν.4512/2018, άρθρο 154, παρ. θ και την ΥΑ Δ1γ/ΓΠ/38282/18-6-2020(ΦΕΚ Β’2678) από τους επιθεωρητές παρουσία εκπροσώπου της επιχείρησης, υπογράφονται σε 2 αντίτυπα από τους επιθεωρητές και τον εκπρόσωπο της επιχείρησης και το ένα αντίτυπο επιδίδεται στον τελευταίο.

Για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διενέργεια των Υγειονομικών Ελέγχων, προτείνεται η χρήση ψηφιοποιημένων εργαλείων ελέγχου (φύλλα ελέγχου) από τους επιθεωρητές κατά την άσκηση των καθηκόντων ελέγχου. Σε αυτή την περίπτωση, προτείνεται το format να είναι συμβατό με φορητές συσκευές σε σύνδεση με ηλεκτρονική βάση δεδομένων, προσβάσιμη στην αρχή οργάνωσης εποπτείας και συντονισμού και στις αρχές εφαρμογής εποπτείας και διαχείρισης του ν. 4512/2018.

Σε περίπτωση άρνησης υπογραφής του εκπροσώπου, το γεγονός καταγράφεται και το αντίγραφο του διαπιστωμένου ελέγχου αφήνεται στην επιχείρηση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 148 του ν. 4512/2018.

Σε ειδικές περιπτώσεις, δύναται να λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος της επιχείρησης και η φύση των διεργασιών αυτής. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι, σε μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις, Υπεραγορές τροφίμων ή λιανικής διάθεσης, στις οποίες συνυπάρχει και επιχείρηση μαζικής εστίασης, δύναται να εφαρμόζονται δύο έντυπα ελέγχου, κατά την κρίση των ελεγκτών.

Γ. Μη συμμόρφωση
Σε περίπτωση διαπίστωσης μη συμμορφώσεων που δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, οι ελεγκτές διατυπώνουν έγγραφες συστάσεις και ορίζουν επανέλεγχο, αφήνοντας ένα εύλογο χρονικό περιθώριο συμμόρφωσης ανάλογα με το είδος της/των μη συμμόρφωσης/εων και τις διορθωτικές ενέργειες που απαιτούνται για την άρση αυτής/ων. Εάν κατά τον έλεγχο μιας επιχείρησης διαπιστωθούν πολλαπλές μη συμμορφώσεις, που άλλες κατηγοριοποιούνται σε χαμηλού και άλλες σε μεσαίου ή υψηλού κινδύνου για τη Δημόσια Υγεία, μπορούν να οριστούν διαφορετικά χρονικά διαστήματα συμμόρφωσης, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός πως οι διορθωτικές ενέργειες πρέπει να ιεραρχούνται και να προτεραιοποιούνται, με κριτήριο τη σοβαρότητά τους για τη Δημόσια Υγεία.

Δ. Ενέργειες συμμόρφωσης
Για τη διαδικασία ενεργειών συμμόρφωσης και επιβολής κυρώσεων εφαρμόζεται το άρθρο 16, της (στ) σχετικής Υγειονομικής Διάταξης και η (θ) σχετική Εγκύκλιος.

Ειδικότερα, όσον αφορά μη συμμορφώσεις σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος τροφίμων & ποτών, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στα άρθρα 4 έως και 21 του ν. 4235/2014, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και επιβάλλονται οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις των άρθρων 23 και 23Α, λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων της παρ. 4 του άρθρου 23 του ιδίου νόμου, όπως αυτά τροποποιήθηκαν με το άρθρο 29 του ν. 4801/2021 (Α’ 83) και ισχύουν.

Ε. Γενικές συστάσεις προς τις Υγειονομικές Υπηρεσίες κατά το εποπτικό/ελεγκτικό τους έργο.
Προς διευκόλυνση των υγειονομικών υπηρεσιών συνιστάται:

1. Να τηρείται αυστηρά η κατάταξη επικινδυνότητας των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τα ευρήματα του ελέγχου και οι επανέλεγχοι να διενεργούνται σύμφωνα με τις τιθέμενες προθεσμίες συμμόρφωσης.

2. Κατά τους επανελέγχους, οι οποίοι πρέπει να εστιάζουν στις συστάσεις του πρώτου ελέγχου, οι συμμορφώσεις και το αποτέλεσμα του επανελέγχου της επιχείρησης, συμπληρώνονται στο αρχικό έντυπο ελέγχου. Στο παράρτημα παρατίθεται υπόδειγμα των στοιχείων που μπορεί να προστίθενται στο αρχικό έντυπο ελέγχου κατά τον επανέλεγχο, το οποίο περιλαμβάνει ημερομηνία επανελέγχου, συμμορφώσεις, αποτέλεσμα ελέγχου. Επιχειρήσεις που, διαπιστώνεται πως έχουν συμμορφωθεί μετά τον επανέλεγχο, μπορούν να ελέγχονται εκ νέου, κατά την κρίση της αρμόδιας Υπηρεσίας.

3. Σε περίπτωση που, κατά τη διενέργεια επανελέγχου, υποπέσουν στην αντίληψη των ελεγκτών νέες / πρόσθετες μη συμμορφώσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνονταν στις συστάσεις του αρχικού ελέγχου, αυτές καταγράφονται σε νέο έντυπο ελέγχου και αυτό επηρεάζει την κατάταξη της επιχείρησης σε κατηγορία επικινδυνότητας για εκ νέου επανέλεγχο.

4. Η συμμόρφωση μέρους των συστάσεων που διατυπώθηκαν κατά τον πρώτο επανέλεγχο, μπορεί να οδηγήσει σε ορισμό δεύτερου επανελέγχου, σε σύντομο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 4235/2014. Ωστόσο, εάν κατά τον επανέλεγχο η επιχείρηση εξακολουθεί να είναι υπότροπη (δηλαδή να μην έχει συμμορφωθεί πλήρως με τις συστάσεις) πρέπει να επιβάλλονται οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις και να “κλείνει” οριστικά ο έλεγχος, ώστε να μην οδηγούμαστε σε φαύλο κύκλο επανελέγχων. Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για τις επιχειρήσεις υψηλού κινδύνου, για τις οποίες ισχύουν τα αναφερόμενα στην ακόλουθη παράγραφο.

5. Για επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος που κατατάσσονται ως υψηλού κινδύνου κατά τον έλεγχο ή τον επανέλεγχο, όπου προβλέπεται, εφαρμόζονται αμελλητί οι διατάξεις των ν. 4025/2011 (άρθρο 43), ν. 4075/2012 (άρθρο 58) ή και ν. 4235/2014 (άρθρα 3 – 24), ακολουθώντας τις κυρωτικές διαδικασίες, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υφιστάμενες νομοθεσίες και εφαρμόζοντας το θεσμικό κυρωτικό πλαίσιο που τεκμηριώνει την εγκυρότητα των διαδικασιών. Όπου προβλέπεται ζητείται ταυτόχρονα και η ποινική δίωξη του υπαιτίου.

6. Θα δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στις περιπτώσεις συμπλήρωσης των σημαντικών σημείων των ενοτήτων των έντυπων ελέγχου καθώς τόσο η μερική συμμόρφωση όσο και η μη συμμόρφωση χαρακτηρίζουν το σημείο ως «σημαντικό» και την ενότητα υψηλού κινδύνου, σύμφωνα με το Παράρτημα Α (Οδηγίες για τη συμπλήρωση του φύλλου ελέγχου), παρ. 3, της (ζ) σχετικής.

Οι κ.κ. Περιφερειάρχες, ως αποδέκτες του παρόντος, παρακαλούνται να παρέχουν κάθε δυνατή βοήθεια στους Υγειονομικούς υπαλλήλους, όπως απαλλαγή από αλλότρια καθήκοντα, διευκόλυνση στις μετακινήσεις με παροχή υπηρεσιακών αυτοκινήτων, εξασφάλιση οδοιπορικών εξόδων, ακόμα και διασφάλιση ψηφιακών εργαλείων, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, εφόσον αυτό είναι εφικτό, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις υπηρεσιακές τους υποχρεώσεις. Οι εν λόγω δαπάνες βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των οικείων Περιφερειών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Το παράρτημα που ακολουθεί αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Εγκυκλίου.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Υπόδειγμα πίνακα για επανέλεγχο στις Επιχειρήσεις Υγειονομικού ενδιαφέροντος.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΥ
–
ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ
(Βαθμός Συμμόρφωσης
Πλήρης ή Μερική)
ΝΑΙ
(αύξων αριθμός διαπίστωσης)
ΟΧΙ
(αύξων αριθμός διαπίστωσης)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΥ
Χαμηλού
Μεσαίου
Υψηλού
Υπογραφές
– Επιθεωρητές
–
Υπεύθυνος επιχείρησης
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 2ου ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΥ
–
ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ
(Βαθμός Συμμόρφωσης
Πλήρης ή Μερική)
ΝΑΙ
(αύξων αριθμός διαπίστωσης)
ΟΧΙ
(αύξων αριθμός διαπίστωσης)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΥ
Χαμηλού
Μεσαίου
Υψηλού
Υπογραφές
– Επιθεωρητές
–
Υπεύθυνος επιχείρησης

Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ