Δ.15/Δ’/οικ.12565/311/2020
Εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών εργατών γης που αμείβονται με εργόσημο – Γνωστοποίηση των διατάξεων του άρθρου 38 του ν.4670/2020 (Α’ 43)

Αθήνα, 16 / 3 / 2020
Αριθ. Πρωτ. : Δ.15 / Δ’ / οικ.12565 / 311

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΩΝ (Δ15)
ΤΜΗΜΑ : Δ’

Ταχ. Δ/νση : Σταδίου 29
Ταχ. Κώδικας : 10110 – Αθήνα
Πληροφορίες : Ε. Ράπτη
Τηλέφωνο : 210 – 3368109
FAX : 210 – 3368116

ΘΕΜΑ: «Εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών εργατών γης που αμείβονται με εργόσημο – Γνωστοποίηση των διατάξεων του άρθρου 38 του ν.4670/2020 (Α’ 43)»

Σας γνωρίζουμε ότι με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.4670/2020 (Α’ 43) αντικαθίσταται το άρθρο 42 του ν.4387/2016, που αφορούσε στη θέσπιση ειδικού παραβόλου ασφαλιστικής κάλυψης εργατών γης, και ισχύουν, τροποποιούμενες, οι διατάξεις του άρθρου 22 του ν.3863/2010, με τις οποίες ρυθμίζονται θέματα καθορισμού χρόνου ασφάλισης και εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών για τους εργάτες γης που αμείβονται με εργόσημο.

Σημειώνουμε ότι οι κοινοποιούμενες ρυθμίσεις έχουν αναδρομική ισχύ από 1/1/2017, ώστε να επιλυθούν τα ζητήματα που έχουν προκύψει μετά την ισχύ του άρθρου 40 του ν.4387/2016 και την κατάργηση από την ανωτέρω ημερομηνία των ασφαλιστικών κατηγοριών που προβλέπονταν από το άρθρο 4 παρ. 1 του ν.2458/1997. Ειδικά οι διατάξεις της παρ. 6, οι οποίες αφορούν στη διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών, έχουν εφαρμογή μόνο για τα έτη 2017, 2018 και 2019 (παρ. 8 της κοινοποιούμενης ρύθμισης).

Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα ακόλουθα:

1. Υπαγόμενα πρόσωπα (παρ. 1)

Στις κοινοποιούμενες διατάξεις υπάγονται τα πρόσωπα του άρθρου 20 παρ. 1 περίπτωση Γ του ν.3863/2010, δηλαδή οι απασχολούμενοι ως εργάτες γης σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 του ν.2639/1998 (εργάτες γης που αμείβονται με εργόσημο).

Τα ανωτέρω πρόσωπα υπάγονται στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΟΓΑ), ανεξαρτήτως των ημερών εργασίας τους ανά έτος.

2. Ύψος παρακρατούμενης εισφοράς (παρ. 2)

Κατά την εξαργύρωση του εργοσήμου εξακολουθεί να παρακρατείται ποσό ίσο με το 10% επί της αξίας των καταβαλλόμενων αμοιβών, για την κάλυψη των εισφορών για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και τον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ).

Το ανωτέρω ποσοστό μπορεί να μεταβάλλεται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

3. Καθορισμός χρόνου ασφάλισης (παρ. 3, 4 και 5)

Ο προσδιορισμός των ημερών ασφάλισης εξακολουθεί να γίνεται με βάση το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη.

Συγκεκριμένα, για τα έτη 2017 και 2018 ο χρόνος ασφάλισης προκύπτει από τη διαίρεση του ποσού των αμοιβών που έχει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια τους έτους προς το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη, ηλικίας άνω των 25 ετών, της 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. Από 1/1/2019 και μετά, η ως άνω διαίρεση γίνεται με βάση το κατώτατο ημερομίσθιο εργατοτεχνίτη, όπως αυτό προβλέπεται στην αριθ. οικ.4241/127/30-01-2019 Υπουργική Απόφαση (Β’ 173).

Οι ημέρες εργασίας που προκύπτουν σύμφωνα με τα ανωτέρω θεωρούνται ότι έχουν πραγματοποιηθεί κατά τον μήνα εξόφλησης των εργοσήμων.

Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που από την ως άνω διαίρεση προκύπτουν ημέρες εργασίας άνω των 300 κατά έτος, οι επιπλέον ημέρες εργασίας δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν μεταφέρονται σε άλλο έτος.

Εάν από την ανωτέρω διαίρεση προκύπτει χρόνος ασφάλισης άνω των 150 ημερών ασφάλισης, Ο ασφαλισμένος θεωρείται ότι έχει πλήρες έτος ασφάλισης. Σε αντίθετη περίπτωση, ο χρόνος ασφάλισης λογίζεται σε μήνες, και ο αριθμός τους προκύπτει από τη διαίρεση των ημερών ασφάλισης με το 25. Υπόλοιπο ημερών εργασίας άνω των 12, ανά έτος, θεωρείται ως μήνας.

4. Διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών (παρ. 6)

Ι. Εργάτες γης που αμείβονται μόνο με εργόσημο

α. Χρόνος ασφάλισης άνω των 150 ημερών

Όπως προαναφέρθηκε, ο ασφαλισμένος με χρόνο ασφάλισης άνω των 150 ημερών θεωρείται ότι έχει ασφάλιση για το σύνολο του έτους. Συνεπώς, οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί μέσω εργοσήμου πρέπει να καλύπτουν την προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη εισφορά, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ), όπως αυτή διαμορφώνεται ανά έτος για τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ.

Εάν δεν καλύπτεται, η σχετική διαφορά αναζητείται σε ισόποσες δόσεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την ετήσια εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτών.

Εάν υπερκαλύπτεται, το επιπλέον ποσό εισφοράς δεν επιστρέφεται, και αξιοποιείται κατά τη λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής.

Παράδειγμα 1

Εργάτης γης για το 2017 εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €4.400,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ, συνολικού ύψους €440,00 (€4.400,00 x 10% = €440,00). Ο εν λόγω εργάτης γης έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 150 ημέρες ασφάλισης (€4.400,00 / €26,18 = 168,06 ημέρες ασφάλισης), και συνεπώς έχει πλήρες έτος ασφάλισης.
Οι ασφαλιστικές εισφορές που έχει καταβάλει συνολικά ο ασφαλισμένος (€440,00) δεν καλύπτουν την ετήσια ελάχιστη εισφορά για το έτος 2017 ύψους €1.043,76 [(14% για κύρια σύνταξη + 6,95% για υγειονομική περίθαλψη + 0,25% για ΛΑΕ) x €410,26 ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα x 12 μήνες = €1.043,76].
Η σχετική διαφορά ύψους €603,76 (€1.043,76 – €440,00 = €603,76) καταβάλλεται σε δόσεις από τον ασφαλισμένο.

Παράδειγμα 2

Εργάτης γης για το 2017 εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €11.000,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ, συνολικού ύψους €1.100,00 (€11.000,00 x 10% = €1.100,00). Ο εν λόγω εργάτης γης έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 150 ημέρες ασφάλισης (€11.000,00 / €26,18 = 420,17 ημέρες ασφάλισης), και συνεπώς έχει πλήρες έτος ασφάλισης.
Οι ασφαλιστικές εισφορές που έχει καταβάλει συνολικά ο ασφαλισμένος (€1.100,00) καλύπτουν την ελάχιστη ετήσια εισφορά για το έτος 2017 ύψους €1.043,76. Συνεπώς, δεν προκύπτει διαφορά που πρέπει να αναζητηθεί.
Η επιπλέον καταβληθείσα ασφαλιστική εισφορά ύψους €56,24 (€1.100,00 – €1.043,76) θα αξιοποιηθεί για τη λήψη παροχών.

β. Χρόνος ασφάλισης κάτω των 150 ημερών

Για τον ασφαλισμένο με χρόνο ασφάλισης κάτω των 150 ημερών ασφάλισης, ελέγχεται εάν οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί μέσω του εργοσήμου καλύπτουν την προβλεπόμενη ελάχιστη εισφορά για τους μήνες ασφάλισης που έχουν προκύψει.
Εάν δεν καλύπτεται η προβλεπόμενη ελάχιστη εισφορά για το σύνολο των μηνών ασφάλισης, περιορίζεται αντίστοιχα ο χρόνος ασφάλισης, και τυχόν επιπλέον ποσό εισφοράς επιμερίζεται ισομερώς στους μήνες ασφάλισης προκύπτουν μετά τον περιορισμό.
Εναλλακτικά, ο ασφαλισμένος, μετά από υποβολή σχετικής αίτησης εντός διμήνου από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης εισφορών εργοσήμου, μπορεί να καταβάλλει τη σχετική διαφορά σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την ετήσια εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτών. Στην περίπτωση αυτή δεν περιορίζεται ο χρόνος ασφάλισης.
Εάν το ποσό που έχει καταβληθεί μέσω εργοσήμου καλύπτει την προβλεπόμενη ελάχιστη εισφορά για τους μήνες ασφάλισης που έχουν προκύψει βάσει της διαδικασίας καθορισμού του χρόνου ασφάλισης, το επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί δεν επιστρέφεται και αξιοποιείται κατά τη λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής.

Παράδειγμα 3

Εργάτης γης για το 2017 εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €3.200,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ, συνολικού ύψους €320,00 (€3.200,00 x 10% = €320,00). Ο εν λόγω εργάτης γης έχει πραγματοποιήσει λιγότερες από 150 ημέρες ασφάλισης (€3.200,00 / €26,18 = 122,23 ημέρες ασφάλισης).
Συγκεκριμένα, ο χρόνος ασφάλισης διαμορφώνεται σε 5 μήνες (€3.200,00 / €26,18 = 122,23 ημέρες ασφάλισης, 122,23 ημέρες ασφάλισης / 25 ημέρες = 4,89 μήνες, δηλαδή 4 μήνες και 22 ημέρες ασφάλισης, και, δεδομένου ότι υπόλοιπο ημερών εργασίας είναι άνω των 12 ανά έτος λογίζεται ως μήνας, εν τέλει προκύπτει χρόνος ασφάλισης 5 μηνών).
Η ελάχιστη μηνιαία εισφορά διαμορφώνεται σε €86,98 [(14% για κύρια σύνταξη + 6,95% για υγειονομική περίθαλψη + 0,25% για ΛΑΕ) x €410,26 ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα = €86,98].
Οι ασφαλιστικές εισφορές που έχει καταβάλει συνολικά ο ασφαλισμένος (€320,00) καλύπτουν 3 μήνες ασφάλισης (3 μήνες x €86,98 = €260,94 και προκύπτει υπόλοιπο ύψους €59,06).
Συνεπώς, ο ασφαλισμένος έχει 3 μήνες ασφάλισης, και η εισφορά που έχει καταβληθεί για κάθε μήνα ανέρχεται €106,67 (€86,98 + €59,06/3). Εναλλακτικά, ο ασφαλισμένος μπορεί να καταβάλει τη σχετική διαφορά, ώστε να έχει 5 μήνες ασφάλισης. Συγκεκριμένα, η ελάχιστη εισφορά για 5 μήνες ασφάλισης ανέρχεται σε €434,90 (5 μήνες x €86,98) και μέσω εργοσήμου έχει καταβληθεί το ποσό των €320,00. Η διαφορά ύψους €114,90 (€434,90 – €320,00) θα καταβληθεί σε ισόποσες δόσεις από τον ασφαλισμένο.

ΙΙ. Εργάτες γης που αμείβονται με εργόσημο και παράλληλα ασκούν αγροτική δραστηριότητα

Στην περίπτωση αυτή, ο ασφαλισμένος, για τα έτη 2017, 2018 και 2019, έχει καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ):
α) για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα, καθώς και για κάθε άλλη δραστηριότητα για την οποία προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον πρώην ΟΓΑ, επί του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος του προηγούμενου φορολογικού έτους. Σε κάθε περίπτωση η προκύπτουσα εισφορά δεν μπορεί να υπολείπεται της προβλεπόμενης ανά έτος ελάχιστης εισφοράς, και
β) 10% επί των αμοιβών μέσω εργοσήμου.

Προκειμένου να ελεγχθεί εάν έχει καταβληθεί η προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη ασφαλιστική εισφορά, για όσους έχουν πλήρες έτος ασφάλισης είτε από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα είτε μέσω εργοσήμου, ή η προβλεπόμενη ελάχιστη εισφορά για τους μήνες ασφάλισης που προκύπτουν στις περιπτώσεις που δεν συμπληρώνεται πλήρες έτος ασφάλισης είτε από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα είτε μέσω εργοσήμου, αθροίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί λόγω της αγροτικής δραστηριότητας και του εργοσήμου.

Σε περίπτωση που δεν καλύπτεται η κατά περίπτωση ελάχιστη εισφορά, η σχετική διαφορά αναζητείται σε δόσεις σύμφωνα με τα προαναφερόμενα για όσους ασφαλίζονται αποκλειστικά μέσω εργοσήμου.

Σε περίπτωση που υπερκαλύπτεται η ετήσια ελάχιστη εισφορά, το επιπλέον καταβληθέν ποσό δεν επιστρέφεται, και αξιοποιείται για τη λήψη παροχών από τον e- ΕΦΚΑ.

Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης των εισφορών από εργόσημο έχει καταβληθεί για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα η προβλεπόμενη ελάχιστη εισφορά, και μετά από τον συνυπολογισμό των εισφορών που έχουν καταβληθεί μέσω εργοσήμου προκύπτει ότι ο ασφαλισμένος δεν οφείλει να καταβάλει την ελάχιστη εισφορά αλλά εισφορά βάσει του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος, τυχόν μη οφειλόμενα ποσά που έχουν καταβληθεί από τον ασφαλισμένο επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.

Παράδειγμα 4

α. Ασφαλισμένος του πρώην ΟΓΑ, βάσει του εισοδήματος, κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα, ύψους €300,00 μηνιαίως, έπρεπε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για το σύνολο του έτους ύψους €763,20 [(14% για κύρια σύνταξη + 6,95% για υγειονομική περίθαλψη + 0,25% για ΛΑΕ) x €300,00 x 12 μήνες = €763,20].
Δεδομένου όμως ότι η ανωτέρω εισφορά υπολειπόταν της προβλεπόμενης ελάχιστης εισφοράς, κατέβαλε συνολικά για το έτος 2017 την ελάχιστη ετήσια εισφορά συνολικού ύψους €1.043,76.
β. Συγχρόνως ο ανωτέρω ασφαλισμένος εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €5.000,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον Ε-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ, συνολικού ύψους €500,00 (€5.000,00 x 10% = €500,00), και συμπληρώνει χρόνο ασφάλισης άνω των 150 ημερών ασφάλισης (€5.000,00 / €26,18 = 190,99 ημέρες ασφάλισης).
γ. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει ασφάλιση για πλήρες έτος, και συνεπώς πρέπει να ελεγχθεί εάν το άθροισμα των καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών καλύπτει την προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη εισφορά.
Για τις δύο δραστηριότητες ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει υποχρέωση, βάσει εισοδήματος για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα, να καταβάλει συνολικά €1.263,20 (€763,20 βάσει του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος + €500,00 από το εργόσημο).
Η ανωτέρω εισφορά ύψους €1.263,20 υπερκαλύπτει την προβλεπόμενη ελάχιστη ετήσια εισφορά ύψους €1.043,76, και δεν προκύπτει διαφορά που πρέπει να αναζητηθεί. Η εισφορά που έχει καταβληθεί πέραν της ελάχιστης θα αξιοποιηθεί για τη λήψη παροχών.
δ. Εάν ο ασφαλισμένος μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης έχει καταβάλει την προβλεπόμενη ελάχιστη ετήσια εισφορά (€1.043,76), τότε συνολικά έχει πραγματικά καταβάλει εισφορά ύψους €1.543,76 (€1.043,76 + €500,00). Η οφειλόμενη εισφορά είναι €1.263,20 (€763,20 βάσει του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος + €500,00 από το εργόσημο).
Συνεπώς, η επιπλέον εισφορά που έχει καταβληθεί πέραν της οφειλόμενης, ύψους €280,56 (€1.543,76 – 1.263,20), επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθείσα.

Παράδειγμα 5

α. Ασφαλισμένος του πρώην ΟΓΑ, βάσει του εισοδήματος, κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα, ύψους €300,00 μηνιαίως, έπρεπε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για το σύνολο του έτους ύψους €763,20 [(14% για κύρια σύνταξη + 6,95% για υγειονομική περίθαλψη + 0,25% για ΛΑΕ) x €300,00 x 12 μήνες = €763,20].
Δεδομένου όμως ότι η ανωτέρω εισφορά υπολειπόταν της προβλεπόμενης ελάχιστης εισφοράς, κατέβαλε συνολικά για το έτος 2017 την ελάχιστη ετήσια εισφορά συνολικού ύψους €1.043,76.
β. Συγχρόνως ο ανωτέρω εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €1.000,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ συνολικού ύψους €100,00 (€1.000,00 x 10% = €100,00). Ο εν λόγω εργάτης γης έχει πραγματοποιήσει λιγότερες από 150 ημέρες ασφάλισης. γ. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει ασφάλιση για πλήρες έτος μέσω της ασκούμενης αγροτικής δραστηριότητας, και συνεπώς πρέπει να ελεγχθεί εάν το άθροισμα των καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών καλύπτει την προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη εισφορά.
Για τις δύο δραστηριότητες ο εν λόγω ασφαλισμένος, βάσει εισοδήματος από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα και του εργοσήμου, έχει την υποχρέωση να καταβάλει συνολικά ασφαλιστικές εισφορές ύψους €863,20 (€763,20 βάσει εισοδήματος + €100,00 που έχουν μέσω εργοσήμου).
Η ως άνω εισφορά δεν επαρκεί για να καλυφθεί η προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη εισφορά. Συνεπώς, η σχετική διαφορά ύψους €180,56 (€1.043,76 – €863,20) πρέπει να αναζητηθεί.
δ. Εάν ο ασφαλισμένος μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης έχει καταβάλει για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα την προβλεπόμενη ελάχιστη ετήσια εισφορά (€1.043,76), τότε συνολικά έχει πραγματικά καταβάλει εισφορά ύψους €1.143,76 (€1.043,76 + €100,00 από το εργόσημο).
Δεδομένου όμως ότι η πραγματικά οφειλόμενη εισφορά είναι €1.043,76, το επιπλέον ποσό ύψους €100,00 (€1.143,76 – €1.043,76) επιστρέφεται στον ασφαλισμένο ως αχρεωστήτως καταβληθέν.

Παράδειγμα 6

α. Ασφαλισμένος του πρώην ΟΓΑ βάσει του εισοδήματος κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα, ύψους €300,00 μηνιαίως έπρεπε να καταβάλει για 3 μήνες του 2017 ασφαλιστικές εισφορές ύψους €190,80 [(14% για κύρια σύνταξη + 6,95% για υγειονομική περίθαλψη + 0,25% για ΛΑΕ) x €300,00 x 3 μήνες = €190,80].
Δεδομένου όμως ότι η ανωτέρω εισφορά υπολειπόταν της προβλεπόμενης ελάχιστης εισφοράς για τους 3 μήνες, κατέβαλε την ελάχιστη εισφορά συνολικού ύψους €260,94 (€86,98 ελάχιστη μηνιαία εισφορά x 3 μήνες).
β. Συγχρόνως ο ανωτέρω ασφαλισμένος εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €5.000,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ συνολικού ύψους €500,00 (€5.000,00 x 10% = €500,00), και συμπληρώνει χρόνο ασφάλισης άνω των 150 ημερών ασφάλισης (€5.000,00 / €26,18 = 190,99 ημέρες ασφάλισης).
γ. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει ασφάλιση για πλήρες έτος μέσω του εργοσήμου, και συνεπώς πρέπει να ελεγχθεί εάν το άθροισμα των καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών καλύπτει την προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη εισφορά. Για τις δύο δραστηριότητες ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει υποχρέωση, βάσει εισοδήματος για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα, να καταβάλει συνολικά €690,80 (€190,80 βάσει του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος + €500,00 από το εργόσημο).
Δεδομένου ότι υπολείπεται της προβλεπόμενης ελάχιστης ετήσιας ασφαλιστικής εισφοράς (€1.043,76), προκύπτει διαφορά εισφοράς που πρέπει να αναζητηθεί. Ο ασφαλισμένος έχει πραγματικά καταβάλει εισφορές ύψους €760,94 (€260,94 βάσει της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς για 3 μήνες + €500,00 μέσω εργοσήμου). Συνεπώς, ο ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλει τη διαφορά ύψους €282,82 (€1.043,76 – €760,94) σε ισόποσες δόσεις.

Παράδειγμα 7

α. Ασφαλισμένος του πρώην ΟΓΑ, βάσει του εισοδήματος κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος για την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα ύψους €300,00 μηνιαίως, έπρεπε να καταβάλει για 3 μήνες του 2017 (Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος) ασφαλιστικές εισφορές ύψους €190,80 [(14% για κύρια σύνταξη + 6,95% για υγειονομική περίθαλψη + 0,25% για ΛΑΕ) x €300,00 = €63,60 x 3 μήνες = €190,80].
Δεδομένου όμως ότι η ανωτέρω εισφορά υπολειπόταν της προβλεπόμενης ελάχιστης εισφοράς για τους 3 μήνες, κατέβαλε την ελάχιστη εισφορά συνολικού ύψους €260,94 (€86,98 ελάχιστη μηνιαία εισφορά x 3 μήνες).
β. Συγχρόνως ο ανωτέρω ασφαλισμένος εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €2.000,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ συνολικού ύψους €200,00 (€2.000,00 x 10% = €500,00), και συμπληρώνει χρόνο ασφάλισης κάτω των 150 ημερών ασφάλισης (€2.000,00 / €26,18 = 76,39 ημέρες ασφάλισης).
Με βάση τις καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές προκύπτει χρόνος ασφάλισης 2 μηνών (€200,00 καταβληθείσες εισφορές / €86,98 ελάχιστη μηνιαία εισφορά), και συνεπώς για κάθε μήνα ασφάλισης η καταβληθείσα μηνιαία εισφορά ανέρχεται σε €100,00.
γ. Εάν οι δύο μήνες ασφάλισης μέσω του εργοσήμου αφορούν τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του έτους, τότε ο ασφαλισμένος έχει συνολικά 3 μήνες ασφάλισης, βάσει του εισοδήματος και του εργοσήμου, και συγκεκριμένα του μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο.
Για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο, ο ασφαλισμένος έχει υποχρέωση να καταβάλλει για κάθε μήνα εισφορά ύψους €163,60 (€63,60 βάσει του εισοδήματος από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα + €100,00 μέσω εργοσήμου). Η ανωτέρω εισφορά υπερκαλύπτει την ελάχιστη μηνιαία εισφορά, και συνεπώς δεν προκύπτει διαφορά που πρέπει να αναζητηθεί.
Πραγματικά ο ασφαλισμένος έχει καταβάλει για κάθε μήνα το ποσό των €186,98 (€86,98 ελάχιστη μηνιαία εισφορά + €100,00 μέσω εργοσήμου), και ως εκ τούτου η επιπλέον εισφορά ύψους €23,38 (€186,98 – €163,60) επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθείσα.
Για τον μήνα Μάρτιο, ο ασφαλισμένος δεδομένου ότι η εισφορά που προκύπτει βάσει του εισοδήματος από την αγροτική δραστηριότητα υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς, ο ασφαλισμένος οφείλει να καταβάλει την ελάχιστη μηνιαία εισφορά.
δ. Εάν οι δύο μήνες ασφάλισης μέσω του εργοσήμου αφορούν τον Απρίλιο και τον Μάιο του έτους, τότε ο ασφαλισμένος έχει συνολικά 5 μήνες ασφάλισης (Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο από την αγροτική δραστηριότητα, Απρίλιο και Μάιο μέσω εργοσήμου).
Για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο, δεδομένου ότι η εισφορά που προκύπτει βάσει του εισοδήματος από την αγροτική δραστηριότητα υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς (€63,60), ο ασφαλισμένος οφείλει να καταβάλει την ελάχιστη μηνιαία εισφορά.
Για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, που προκύπτει ασφάλιση μέσω εργοσήμου, έχει καταβληθεί εισφορά ύψους €100,00, και συνεπώς έχει καλυφθεί η ελάχιστη μηνιαία εισφορά, και το επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί, θα αξιοποιηθεί για τη λήψη παροχών.

ΙΙΙ. Εργάτες γης που αμείβονται με εργόσημο και παράλληλα ασκούν άλλη, πλην αγροτικής, δραστηριότητα (μισθωτή ή μη μισθωτή)

Στην περίπτωση αυτή, ο ασφαλισμένος υπάγεται ως εργάτης γης στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, ενώ για την παράλληλα ασκούμενη επαγγελματική δραστηριότητα, μισθωτή ή μη μισθωτή, υπάγεται στην ασφάλιση άλλου πρώην φορέα κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ).
Η εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 36 παρ. 1 του ν.4387/2016, όπως αυτό ίσχυε μέχρι 31/12/2019, δηλαδή εφαρμόζονται αντίστοιχα τα προβλεπόμενα για τις περιπτώσεις παράλληλης μισθωτής και μη μισθωτής απασχόλησης.
Ως εκ τούτου, το άθροισμα των καταβληθεισών εισφορών, ασφαλισμένου και εργοδότη, όπου προβλέπεται εργοδοτική εισφορά, από την ασκούμενη επαγγελματική δραστηριότητα και των εισφορών μέσω εργοσήμου, πρέπει να υπερκαλύπτει την προβλεπόμενη για τον ΟΓΑ ελάχιστη εισφορά, και στην περίπτωση που για την παράλληλα ασκούμενη δραστηριότητα προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ ή στο ΕΤΑΑ, την προβλεπόμενη για αυτούς τους πρώην φορείς ελάχιστη εισφορά.
Σημειώνουμε ότι ως προς τις εισφορές για την ανεργία, σύμφωνα με την αριθ. Δ.15/Δ’/οικ.61080/1692/2018 εγκύκλιο (ΑΔΑ: 6Ρ5Ι465Θ1Ω-ΙΞΒ), στις περιπτώσεις παράλληλης απασχόλησης μισθωτού και μη μισθωτού, καταβάλλεται μία εισφορά, και συγκεκριμένα η προβλεπόμενη ποσοστιαία εισφορά μισθωτού.

Παράδειγμα 9

α. Ασφαλισμένος του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, με πλήρη ασφάλιση και μηνιαίες αποδοχές €1.500,00 για το έτος 2017, κατέβαλλε ασφαλιστικές εισφορές για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη ύψους €5.691,00 [€1.500,00 x 14 μήνες x (20% για την κύρια σύνταξη + 7,10% για υγειονομική περίθαλψη)].
β. Συγχρόνως ο ανωτέρω ασφαλισμένος εισέπραξε μέσω του εργοσήμου €5.000,00 και κατέβαλε για το ίδιο έτος ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη και ΛΑΕ συνολικού ύψους €500,00 (€5.000,00 x 10% = €500,00), και συμπληρώνει χρόνο ασφάλισης άνω των 150 ημερών ασφάλισης (€5.000,00 / €26,18 = 190,99 ημέρες ασφάλισης).
γ. Για τις δύο δραστηριότητες ο εν λόγω ασφαλισμένος, για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη, έχει καταβάλει συνολικά εισφορές ύψους €6.191,00 (€5.691,00 από τη μισθωτή εργασία + €500,00 μέσω εργοσήμου). Η ελάχιστη ετήσια εισφορά για τον πρώην ΟΓΑ ανέρχεται σε €1.031,39 (δεν συνυπολογίζεται η ελάχιστη εισφορά για τον ΛΑΕ, καθώς έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές υπέρ ΟΑΕΔ για τη μισθωτή απασχόληση). Συνεπώς, ο ασφαλισμένος έχει καλύψει την προβλεπόμενη ετήσια ελάχιστη εισφορά του πρώην ΟΓΑ, και δεν προκύπτει διαφορά που πρέπει να αναζητηθεί. Το επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί θα αξιοποιηθεί για τη λήψη παροχών.

5. Έκδοση Υ.Α. για την εφαρμογή των ρυθμίσεων (παρ. 7)

Επαναλαμβάνεται η προγενέστερη πρόβλεψη για τη δυνατότητα έκδοσης Υπουργικής Απόφασης σχετικά με την ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που αφορούν στην εφαρμογή των κοινοποιούμενων ρυθμίσεων.
Συγχρόνως προβλέπεται ότι παραμένουν σε ισχύ και οι ήδη εκδοθείσες Υπουργικές Αποφάσεις αριθ. 14913/343/Φ10034/27.6.2011 (Β’ 1586) με θέμα «Προδιαγραφές Εργοσήμου» και Φ10034/4148/133/5.3.2013 (Β’ 540) με θέμα «Ένταξη στα Μητρώα Ασφαλισμένων ΟΓΑ των εργατών γης και έναρξη εφαρμογής εργοσήμου για τον ΟΓΑ».

Η Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Κοινωνικής Ασφάλισης
Δρ. Π. Τσάμη