ΜΕΤΡΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΓΚΥΩΝ
Μέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/ 85/ΕΟΚ”.

(Αριθ. Πρωτ. Π12/64, Αρ. Εγκ. 49/16.4.2004)ΣΧΕΤ.: Το αρ. Φ80000/24925/1586/ 171203 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Σας κοινοποιούμε το Π.Δ.41/03 με το οποίο τροποποιήθηκε το Π.Δ.176/97 και αφορά τα “Μέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/85/ΕΟΚ” και σας γνωρίζουμε τα εξής:
Α. Με το Π.Δ.176/97 (ΦΕΚ 150, τεύχος Α’) εναρμονίστηκε το εθνικό δίκαιο με την οδηγία 92/85/ΕΟΚ.
Μεταξύ των άλλων ρυθμίσεων προβλέφθηκε η υποχρέωση του εργοδότη για γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για κάθε δραστηριότητα που ενδέχεται να εγκλείει συγκεκριμένο κίνδυνο έκθεσης των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων γυναικών σε συγκεκριμένους παράγοντες, ειδικές παραγωγικές διαδικασίες και ειδικές συνθήκες εργασίας.
Εάν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης δείξουν κίνδυνο για την ασφάλεια ή την υγεία της εργαζόμενης γυναίκας ή δείξουν αντίκτυπο στην εγκυμοσύνη ή τη γαλουχία της, ο εργοδότης λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση της εν λόγω εργαζόμενης σ’ αυτόν τον κίνδυνο, με προσαρμογή των συνθηκών εργασίας ή και του χρόνου εργασίας της.
Εάν οι λύσεις αυτές είναι αδύνατες τότε ο εργοδότης λαμβάνει τα μέτρα που απαιτούνται ώστε να εξασφαλίσει για την εν λόγω εργαζόμενη αλλαγή θέσης εργασίας.
Εάν παρ’ όλα αυτά δεν είναι αντικειμενικά εφικτές οι παραπάνω εναλλακτικές δυνατότητες τότε η εργαζόμενη πρέπει να απομακρυνθεί από την εργασία της.
Σύμφωνα με το άρθρο 11 του παραπάνω σχετικού Προεδρικού Διατάγματος προβλέφθηκε κατά την απομάκρυνσή της από την εργασία η διατήρηση αμοιβής ή και κατάλληλου επιδόματος.
Β. Επειδή οι διατάξεις του παραπάνω αναφερόμενου Προεδρικού Διατάγματος ήταν ελλειπείς, τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Π.Δ.41/03.
Ειδικότερα:
Εφόσον η ασφ/νη απομακρύνεται από την εργασία της γεγονός που θα βεβαιώνεται από:
1) γραπτή εκτίμηση κινδύνου, την οποία θα υποβάλει ο εργοδότης στο ΙΚΑ και από την οποία θα προκύπτουν οι συγκεκριμένοι κίνδυνοι και
2) Υπεύθυνη Δήλωση του εργοδότη ότι η αλλαγή θέσης εργασίας είναι τεχνικά και αντικειμενικά αδύνατη θα δικαιούται το “ειδικό επίδομα μητρότητας”. Δικαιούχοι αυτού του επιδόματος είναι οι μισθωτές συμπεριλαμβανομένου και του οικιακού υπηρετικού προσωπικού, οι οποίες υπάγονται ασφαλιστικά στο ΙΚΑ για το κλάδο ασθένειας και προβλέπεται σε περίπτωση αποχής από την εργασία η χορήγηση σχετικού επιδόματος.
Στις περιπτώσεις που από τη νομοθεσία του φορέα ασθένειας δεν προβλέπεται η χορήγηση επιδόματος λόγω αποχής από την εργασία το “ειδικό επίδομα μητρότητας” καταβάλλει στην εργαζόμενη ο εργοδότης.
Για την καταβολή του “Ειδικού επιδόματος μητρότητας” απαιτείται η συμπλήρωση στην ασφάλιση του ΙΚΑ (200) διακοσίων ημερών ασφάλισης κατά τα δύο έτη τα προηγούμενα της ημερομηνίας έναρξης απαλλαγής της από την εργασία.
Το ποσό του “ειδικού επιδόματος μητρότητας” υπολογίζεται όπως ακριβώς το επίδομα ασθένειας χωρίς τον περιορισμό του ανωτάτου ορίου δηλαδή όπως τα επιδόματα μητρότητας.
Ο δε εργοδότης καταβάλλει το ήμισυ του επιδόματος αυτού κατά τον πρώτο μήνα απαλλαγής από την εργασία της.
Επισημαίνουμε ότι: “η εκτίμηση κινδύνου” που καταθέτει ο εργοδότης στον ασφ/κό φορέα συντάσσεται από τον τεχνικό ασφαλείας της επιχείρησης ή και το γιατρό εργασίας, εφόσον προβλέπεται ή από εξωτερική υπηρεσία προστασίας ή πρόληψης [ΕΞΥΠΠ] (άρθρο 8 Π.Δ.17/96 και άρθρο 3 Π.Δ. 176/97).
Η υποχρέωση αυτή ισχύει για “Κάθε εργοδότη ακόμη και σε περίπτωση πολλαπλής απασχόλησης.
Εξυπακούεται ότι “η εκτίμηση κινδύνου” διαφοροποιείται κατά την περίοδο κυοφορίας λοχείας, γαλουχίας και ως εκ τούτου η καταβολή ή μη του “ειδικού επιδόματος μητρότητας” κρίνεται για κάθε χρονική περίοδο χωριστά.
Για τη διαπίστωση των παραπάνω συνθηκών οι ασφ/κοί οργανισμοί διατηρούν το δικαίωμα ελέγχου.
Ο έλεγχος αυτός θα γίνεται από μία τριμελή Επιτροπή που θα αποτελείται από το Δ/ντή του τοπικού Υποκ/τος του τόπου εργασίας της ασφ/νης, από τον Προϊστάμενο Εσόδων και από ένα γιατρό ειδικότητας (γυναικολόγο ή παθολόγο).
Και βάσει του πορίσματος της Επιτροπής αυτής θα χορηγείται το “ειδικό επίδομα μητρότητας” στην ασφ/νη και θα ορίζεται και το χρονικό διάστημα χορήγησης αυτού.
Οι επιτροπές αυτές θα πρέπει να επιλαμβάνονται άμεσα των σχετικών αιτημάτων.
Το “ειδικό επίδομα μητρότητας” δύναται να χορηγείται για το χρονικό διάστημα που απαλλάσσεται η ασφ/νη από την εργασία της πριν τον τοκετό και μέχρι ένα (1) έτος μετά.
Εξυπακούεται ότι στο διάστημα αυτό συμπεριλαμβάνεται και το χρονικό διάστημα επιδότησης λόγω κύησης και λοχείας.
Για να καταβληθεί στην ασφ/νη το παραπάνω σχετικό επίδομα κατά τη διάρκεια της γαλουχίας θα πρέπει εκτός των άλλων δικαιολογητικών να προσκομίσει και βεβαίωση γιατρού του ΙΚΑ (γυναικολόγου ή παιδιάτρου) από την οποία να προκύπτει ότι η ασφ/νη γαλουχεί.
Αυτονόητο είναι ότι το “ειδικό επίδομα μητρότητας” θεσπίστηκε για την κάλυψη της ασφ/νης κατά το χρονικό διάστημα απαλλαγής της από την εργασία λόγω των ειδικών συνθηκών απασχόλησης και σε καμία περίπτωση δεν καταβάλλεται συγχρόνως με επίδομα ασθένειας.
Όσον αφορά την καταβολή των επιδομάτων μητρότητας (κυοφορίας λοχείας) εξακολουθούν να ισχύουν τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία.