Α.1184/2023
Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. – «Δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.» και καθορισμός των δικαιολογητικών των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς

Αριθμ. 1184/2023

(ΦΕΚ Β’ 6665/27-11-2023)

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α) Του άρθρου 56 του ν. 4758/2020 «Περιστολή του λαθρεμπορίου Κύρωση του Πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου καπνού, διατάξεις περί κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών, διατάξεις για τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη ταξινόμησης, κίνητρα για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων και άλλες διατάξεις» (Α’ 242),
β) του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4987/2022, Α’ 206) εφεξής ΚΦΔ, και ειδικότερα των άρθρων 4, 5, 6, 18, 19, 20, 30, 32, 34, 37, 53, 54 αυτού,
γ) του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια (ν. 2961/2001, Α’ 266), και ειδικότερα των άρθρων 82 και 119 αυτού,
δ) του Κεφαλαίου Α’ του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/ 2016 «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α’ 94) και ειδικότερα του άρθρου 7, της παρ. 1 του άρθρου 14 και του άρθρου 41 αυτού,
ε) του ν. 1599/1986 «Σχέσεις κράτους πολίτη, καθιέρωση νέου τύπου δελτίου ταυτότητας και άλλες διατάξεις» (Α’ 75) και ειδικότερα των άρθρων 8 και 22 αυτού, και
στ) της υπό στοιχεία Δ.ΟΡΓ.Α 1125859 ΕΞ 2020/23.10.2020 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ)» (Β’ 4738).

2. Την υπό στοιχεία Α.1151/2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ «Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς κινητών και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος (ΑΠΑΑ)-“Δήλωση κληρονομιάς μέσω της εφαρμογής my PROPERTY”»(Β’ 5603).

3. Την υπό στοιχεία Α.1137/2020 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ «Καθορισμός της διαδικασίας υποβολής δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου, κοινοποίησης των πράξεων προσδιορισμού του φόρου και λήψης πιστοποιητικών των φορολογιών κεφαλαίου» (Β’ 2423).

4. Την υπ’ αρ. 1 της 20.01.2016 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών» (Υ.Ο.Δ.Δ. 18), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και τις αποφάσεις: υπ’ αρ. 39/3/30.11.2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) του Συμβουλίου Διοίκησης της ΑΑΔΕ και υπό στοιχεία 5294 ΕΞ 17-01-2020 (Υ.Ο.Δ.Δ. 27) του Υπουργού Οικονομικών, με θέμα «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

5. Την ανάγκη καθορισμού του τρόπου, του περιεχομένου, του χρόνου, της διαδικασίας και κάθε άλλου θέματος σχετικού με την ηλεκτρονική υποβολή λοιπών περιπτώσεων δηλώσεων φόρου κληρονομιάς μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, οι οποίες δεν εκκαθαρίζονται κεντρικά, αλλά από τις Δ.Ο.Υ., καθώς και του καθορισμού των δικαιολογητικών στις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς.

6. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ),

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. – Πεδίο εφαρμογής

Στην εφαρμογή myPROPERTY της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (http://myproperty.aade.gov.gr) προστίθεται ένα νέο είδος ηλεκτρονικής υποβολής δήλωσης φόρου κληρονομιάς, η «Δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.», για τις περιπτώσεις δηλώσεων φόρου κληρονομιάς που δεν υποστηρίζονται από την εφαρμογή myPROPERTY-Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς σύμφωνα με την υπό στοιχεία Α.1151/2022 απόφαση του Διοικητή ΑΑΔΕ, και οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 2.
Με την υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο διενεργείται από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. επαλήθευση της δήλωσης και ο προσδιορισμός του φόρου κληρονομιάς σύμφωνα με το άρθρο 4.

Άρθρο 2
Περιπτώσεις υποβολής ηλεκτρονικής δήλωσης φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.

1. Με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην παρ. 3, υποβάλλονται ψηφιακά μέσω της εφαρμογής myPROPERTY – Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (http:// myproperty.aade.gov.gr), οι ακόλουθες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, που έχουν εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ:
α) Για θανάτους μέχρι και 31/12/2021: όλα τα είδη δηλώσεων φόρου κληρονομιάς.
β) Για θανάτους από 1/1/2022:
i) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες) που δεν υποστηρίζονται από την εφαρμογή myPROPERTY-Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς σύμφωνα με την υπό στοιχεία Α.1151/2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ,
ii) οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες), εφόσον έχει ήδη υποβληθεί δήλωση (αρχική ή τροποποιητική) σε έντυπη μορφή στη Δ.Ο.Υ. ή ηλεκτρονικά μέσω της «Δήλωσης φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.», και
iii) οι δηλώσεις φόρου κληρονομιάς με αίτημα αναβολής φορολογίας και οι δηλώσεις που υποβάλλονται μετά τη λήξη της αναβολής φορολογίας.

2. Ανά ζεύγος κληρονομούμενου κληρονόμου, ανά αιτία επαγωγής και ανά χρόνο φορoλογίας συντάσσεται μία δήλωση, ανεξαρτήτως του αριθμού των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσότερων του ενός κληρονόμων συντάσσονται αντίστοιχα περισσότερες δηλώσεις.

3. Κατ’ εξαίρεση σε έντυπη μορφή, είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου», είτε με τη διαδικασία που καθορίζεται στην υπό στοιχεία Α.1137/2020 (Β’ 2423) απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, εξακολουθούν να υποβάλλονται:
α) δηλώσεις φόρου κληρονομιάς που υποβάλλονται από κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς,
β) δηλώσεις φόρου κληρονομιάς στις οποίες δεν έχει Α.Φ.Μ. ο κληρονομούμενος ή δεν έχει Α.Φ.Μ. ο αποβιώσας κληρονόμος, στην περίπτωση που η δήλωση υποβάλλεται από τον καθολικό διάδοχο αυτού,
γ) δηλώσεις φόρου κληρονομιάς που υποβάλλονται από νόμιμο αντιπρόσωπο ή εκπρόσωπο του καθολικού διαδόχου του κληρονόμου,
δ) δηλώσεις φόρου κληρονομιάς που υποβάλλονται λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας υποβολής της δήλωσης μέσω της εφαρμογής αυτής.

Άρθρο 3
Διαδικασία υποβολής ηλεκτρονικής δήλωσης φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.

1. Με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 2, η δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. συμπληρώνεται και υποβάλλεται από τα υπόχρεα σε δήλωση πρόσωπα του άρθρου 61 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια (ν. 2961/2001), και τα νομίμως εξουσιοδοτημένα πρόσωπα αυτών, καθώς και από τον συμβολαιογράφο που πρόκειται να συντάξει τη συμβολαιογραφική πράξη, με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet, σύμφωνα με το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας.

2. Με τη δήλωση συνυποβάλλονται τα υποχρεωτικά δικαιολογητικά που ορίζονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας. Για τα κινητά περιουσιακά στοιχεία ή τα ακίνητα εκτός ΑΠΑΑ αναγράφεται η αγοραία ή η δηλωθείσα αξία αυτών, αντίστοιχα. Σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις και αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή, εφόσον υπάρχουν, καθώς και ο φόρος που βεβαιώθηκε σε κάθε δήλωση. Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.

3. Ημερομηνία υποβολής της δήλωσης θεωρείται η ημερομηνία της τελευταίας καταχώρισης της δήλωσης από τα πρόσωπα της παρ. 1, με την επιφύλαξη της επισύναψης των δικαιολογητικών, που συνυποβάλλονται υποχρεωτικά σύμφωνα με το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2.

Άρθρο 4
Επαλήθευση της δήλωσης και προσδιορισμός του φόρου κληρονομιάς από τη Δ.Ο.Υ.

1. Μετά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο σύμφωνα με το άρθρο 3, ο υπάλληλος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. εισέρχεται στην εφαρμογή myPROPERTY-Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. για την επαλήθευση της δήλωσης και τον προσδιορισμό του φόρου κληρονομιάς ως ακολούθως:
α) Εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο, διενεργείται από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. επαλήθευση της πληρότητας των δικαιολογητικών, που επισυνάπτονται υποχρεωτικά σύμφωνα με το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2, παραλαμβάνεται η δήλωση και εκδίδεται η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου κατά περίπτωση, σύμφωνα με το αντίστοιχο υπόδειγμα που επισυνάπτεται στην υπό στοιχεία Α.1151/2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ. Η πράξη προσδιορισμού του φόρου κοινοποιείται στο υπόχρεο φυσικό ή νομικό πρόσωπο και στο υποβάλλον τη δήλωση νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α’ των παρ. 2 και 3 του άρθρου 5 του ΚΦΔ. Σε περίπτωση έλλειψης των υποχρεωτικών δικαιολογητικών, αναρτάται στην προσωποποιημένη πληροφόρηση του υπόχρεου πρόσκληση κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ΚΦΔ, προκειμένου να τα αναρτήσει στην εφαρμογή εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών. Σε περίπτωση μη ανάρτησής τους εντός της ανωτέρω προθεσμίας η δήλωση θεωρείται μη υποβληθείσα και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
β) Σε περίπτωση ακινήτων εκτός ΑΠΑΑ που δηλώνονται εμπρόθεσμα, η αρμόδια Δ.Ο.Υ, προβαίνει στον προσδιορισμό της προσωρινής αξίας σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 73 του ν. 2961/2001. Για ακίνητα που βρίσκονται στη χωρική αρμοδιότητα άλλης Δ.Ο.Υ., η δήλωση διαβιβάζεται άμεσα για προεκτίμηση στη Δ.Ο.Υ. του ακινήτου, ο Προϊστάμενος της οποίας προσδιορίζει εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών την αξία και επιστρέφει τη δήλωση συμπληρωμένη ως προς την προσωρινή αξία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
γ) Δηλώσεις που υποβάλλονται σε αναρμόδια Δ.Ο.Υ. διαβιβάζονται εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Για τη διαβίβαση της δήλωσης ενημερώνεται σχετικά και ο φορολογούμενος μέσω της προσωποποιημένης πληροφόρησής του.

2. Μετά την έκδοση της πράξης προσδιορισμού του φόρου κληρονομιάς σύμφωνα με την παρ. 1, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων, τη συμφωνία του περιεχομένου της δήλωσης με τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού του φόρου. Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά που μεταβάλλουν τη φορολογητέα αξία ή εάν διαπιστωθεί οποιοδήποτε σφάλμα που συνεπάγεται τον προσδιορισμό μειωμένου φόρου, ο φορολογούμενος, καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών ή τροποποιητικής δήλωσης εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την παραλαβή της πρόσκλησης. Σε περίπτωση μη υποβολής τροποποιητικής δήλωσης από τον υπόχρεο εντός της ως άνω προθεσμίας, ο Προϊστάμενος της αρμόδιας υπηρεσίας της ΑΑΔΕ εκδίδει και κοινοποιεί αμελλητί εντολή ελέγχου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία Α.1137/2020 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

Άρθρο 5
Δικαιολογητικά

Για την απόδειξη των αναφερόμενων στις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, είτε αυτές υποβάλλονται ψηφιακά δυνάμει της παρούσας, είτε σύμφωνα με την υπό στοιχεία Α.1151/2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, είτε υποβάλλονται σε έντυπη μορφή δυνάμει της υπό στοιχεία Α.1137/2020 απόφασης του Διοικητή ΑΑΔΕ, συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά, τα οποία ορίζονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2.

Άρθρο 6
Έναρξη ισχύος -Μεταβατικές διατάξεις

1. Από 27/11/2023 δηλώσεις φόρου κληρονομιάς της παρ. 1 του άρθρου 2 υποβάλλονται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής myPROPERTY – Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.
Από την 01/01/2024 καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς της παρ. 1 του άρθρου 2 μέσω της εφαρμογής αυτής.

2. Από 01/01/2024 καταργείται κάθε αντίθετη ρύθμιση σχετικά με τον τρόπο υποβολής των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς της παρ. 1 του άρθρου 2.

3. Δηλώσεις της παρ. 1 του άρθρου 2, οι οποίες από 01/01/2024 δεν υποβάλλονται με τη διαδικασία του άρθρου 3, αλλά υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» είτε με τη διαδικασία της υπό στοιχεία Α.1137/2020 απόφασης του Διοικητή ΑΑΔΕ, θεωρούνται μη υποβληθείσες και ο φορολογούμενος ενημερώνεται με μήνυμα στην προσωποποιημένη του πληροφόρηση, για υποβολή της δήλωσης μέσω της εφαρμογής myPROPERTY – Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ.

4. Με την επιφύλαξη των προηγούμενων παραγράφων, η απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ (ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ)

ΛΟΙΠΑ
1. Ληξιαρχική πράξη θανάτου (μόνο για τις δηλώσεις που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. σε έντυπη μορφή)
2. Απόφαση δημοσίευσης διαθήκης
3. Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό (οικογενειακής κατάστασης ή εγγυτέρων συγγενών) της αρμόδιας δημοτικής αρχής ή, σε περίπτωση αδυναμίας έκδοσής του, ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων για το είδος και το βαθμό συγγένειας προς τον κληρονομούμενο
4. Πιστοποιητικό του Γραμματέα του αρμόδιου Ειρηνοδικείου ή Πρωτοδικείου περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης, κατά περίπτωση
5. Νομιμοποιητικό έγγραφο, σε περίπτωση υποβολής της δήλωσης από πληρεξούσιο ή αντιπρόσωπο ή νόμιμο εκπρόσωπο
6. Τα φύλλα προσδιορισμού αξίας ακινήτων και υπολογισμού αξίας μετοχών, επιχειρήσεων κ.λπ., κατά την υπό στοιχεία ΠΟΛ.1055/2003 απόφαση.
7. Αντίγραφο της σύμβασης νέμησης, ή του συστατικού εγγράφου trust, ή του καταστατικού εγγράφου νομικού προσώπου ή ιδρύματος, κατά περίπτωση, που αποδεικνύουν τον τρόπο και το είδος της επαγωγής και τη νομική μορφή και χαρακτήρα του υπόχρεου σε φόρο
8. Σε περίπτωση αφάνειας, την τελεσίδικη δικαστική απόφαση που κηρύσσει την αφάνεια και το φύλλο της εφημερίδας στην οποία η απόφαση αυτή έχει δημοσιευτεί

1.  Αποδεικτικά χρεών και βαρών
2.   Αποδεικτικά πληρωμής ή βεβαίωσης φόρου στην αλλοδαπή
3.  Βεβαίωση Τράπεζας για κοινό λογαριασμό
4.  Καταστατικό νομικού προσώπου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
5.  Αποδεικτικά περί δεκαετούς παραμονής του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή
6.  Σε περίπτωση λοιπών ειδικών απαλλαγών, τα δικαιολογητικά που έχουν καθοριστεί με τις οικείες αποφάσεις
7. Τα προβλεπόμενα από τα φύλλα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων δικαιολογητικά, όπως καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
8. Τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη χορήγηση απαλλαγής α’ κατοικίας, όπως έχουν καθοριστεί με την υπό στοιχεία ΠΟΛ.1101/2010 (Β’ 1021) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών
9. Τα έγγραφα που αποδεικνύουν την μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, κατ’ άρθρο 7 του ν. 2961/2001
10.  Η σύμβαση ασφάλισης ζωής του κληρονομουμένου ή σχετική βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρείας
11.  Λοιπά κατά περίπτωση δικαιολογητικά για τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 23 Νοεμβρίου 2023

Ο Διοικητής
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ