61459/18-11-2024
Αποδοχή από όλες τις ελληνικές Αρχές, εντός και εκτός Ελλάδας, εγγράφων των «Notary Public» των Η.Π.A. ως πληρεξουσίων καθώς έχουν συνταχθεί σύμφωνα με το δίκαιο της χώρας/πολιτείας όπου καταρτίσθηκαν

Αθήνα, 18 Νοεμβρίου 2024
ΑΣ 103/ΣΗΔΕ 61459

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Η’ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΣ: – Πρεσβείες Ουάσιγκτων, Οττάβας, Καμπέρρας, Λονδίνου, Λευκωσίας – Προξενικές Αρχές στις Η.Π.Α., τον Καναδά και την Αυστραλία

ΚΟΙΝ.: – Πίνακας αποδεκτών προς κοινοποίηση, συνημμένος στο παρόν

ΘΕΜΑ: Αποδοχή από όλες τις ελληνικές Αρχές, εντός και εκτός Ελλάδας, εγγράφων των «Notary Public» των Η.Π.A. ως πληρεξουσίων καθώς έχουν συνταχθεί σύμφωνα με το δίκαιο της χώρας/πολιτείας όπου καταρτίσθηκαν

ΣΧΕΤ.: – Πίνακας σχετικών εγγράφων, συνημμένος στο παρόν
Από την ενδελεχή εξέταση του θέματος και όλης της αλληλογραφίας σχετικά με το θεσμό «Notary Public», ο οποίος υφίσταται στις χώρες όπως οι Η.Π.Α., ο Καναδάς κ.α. που ακολουθούν το αγγλοσαξονικό δίκαιο (common law, έναντι του ηπειρωτικού / continental ή civil law των άλλων χωρών όπως η Ελλάδα), καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα:

Α. Σύμφωνα με το Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, για να γίνει δεκτό, εν προκειμένω από τις ελληνικές Αρχές, εντός και εκτός Ελλάδας, ένα πληρεξούσιο το οποίο έχει καταρτισθεί στην αλλοδαπή, πρέπει:

(πρώτο) να έχει συνταχθεί σύμφωνα με το δίκαιο της χώρας / πολιτείας στην οποία καταρτίσθηκε,

(δεύτερο) να συνοδεύεται από επίσημη μετάφραση στην ελληνική, εκτός εάν εξ υπαρχής έχει συνταχθεί στην ελληνική, και, σε κάθε περίπτωση,

(τρίτο) να φέρει την προβλεπόμενη επισημείωση (Apostille) εάν η χώρα/πολιτεία όπου καταρτίσθηκε έχει προσχωρήσει στη Σύμβαση της Χάγης (05.10.1961, που κυρώθηκε με τον ν. 1497/1984),

ή, εάν η χώρα/πολιτεία δεν έχει προσχωρήσει στη Σύμβαση αυτή, να φέρει θεώρηση από ελληνική Προξενική Αρχή

Β. Η δεύτερη και η τρίτη προϋπόθεση είναι σαφείς και δεν χωρούν αμφισβήτηση.

Ως προς την πρώτη, όμως, δηλ. σχετικά με «το δίκαιο της χώρας / πολιτείας», προκειμένου για χώρες αγγλοσαξονικού δικαίου και, στην περίπτωση αυτή, για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σε ομοσπονδιακό επίπεδο και σε επίπεδο επιμέρους Πολιτειών τους, είχε τεθεί συχνά στο παρελθόν το ερώτημα κατά πόσον πρέπει να γίνονται δεκτά από τις ελληνικές αρχές «πληρεξούσια που φέρουν την υπογραφή του Notary Public» (που επικυρώνει το γνήσιο της υπογραφής των ενδιαφερομένων).

Από τη μελέτη της όλης υπηρεσιακής αλληλογραφίας διαπιστώθηκε ότι εν μέρει κατεβάλλετο προσπάθεια αντιπαραβολής του αλλοδαπού δικαίου με το ελληνικό. Ετίθετο λ.χ. ερώτημα εάν ο Αμερικανός Notary Public πληροί ή όχι τις προϋποθέσεις του ελληνικού Κώδικα Συμβολαιογράφων ή του ελληνικού νόμου 344 / 1976 περί Ληξιαρχικών Πράξεων, εάν μετέχει στη διαδικασία κατάρτισης του πληρεξουσίου όπως μετέχει ο Έλληνας συμβολαιογράφος κ.ο.κ.

Δεν είναι όμως αυτό το ερώτημα, ούτε δόκιμη η προσπάθεια αντιπαραβολής των εγγράφων που φέρουν υπογραφή από Notary Public, με τα συμβολαιογραφικά έγγραφα του ελληνικού δικαίου, καθώς προέρχονται από διακριτούς, μη ομόλογους θεσμούς δύο διαφορετικών δικαιϊκών συστημάτων.

Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι κατά πόσον ένα πληρεξούσιο έχει συνταχθεί σύμφωνα το δίκαιο της χώρας/πολιτείας στην οποία καταρτίσθηκε και, εν προκειμένω, σύμφωνα με την ισχύουσα αμερικανική νομοθεσία

Αρμόδιες για να παράσχουν τεκμηρίωση προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα αυτό είναι οι επιτόπου υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών.

Γ. Ως καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο να διερευνήσει το ζήτημα αυτό, απευθύναμε το ερώτημα στις Αρχές μας στις Η.Π.Α. και από τις πληροφορίες που λάβαμε από την Πρεσβεία Ουάσιγκτων και τις εκεί Προξενικές Αρχές μας, προκύπτουν τα εξής:

(1) Δεν υφίσταται ομοσπονδιακή νομοθεσία για το θεσμό των Notary Public και η κάθε Πολιτεία (state) χειρίζεται τον τρόπο λειτουργίας τους ξεχωριστά βάσει πολιτειακής νομοθεσίας, μέσω του Γραφείου του Κυβερνήτη και του Secretary of State της Πολιτείας.

(2) Κοινή συνισταμένη του συνόλου των πολιτειακών νομοθετικών ρυθμίσεων είναι η γενικευμένη αποδοχή του θεσμού του Notary Public για την επικύρωση εγγράφων-πληρεξουσίων, που αφορούν στο σύνολο των δικαιοπραξιών, ανεξαρτήτως του είδους των δικαιοπραξιών στις οποίες τα πληρεξούσια αυτά αναφέρονται.

(3) Όπως ορίζει η αμερικανική νομοθεσία, ο έχων λάβει από τις αρμόδιες Αρχές τον τίτλο του Notary Public έχει την ευθύνη να επιβεβαιώσει την ταυτότητα του ενώπιον του υπογράφοντας πολίτη, χωρίς να ελέγχει το περιεχόμενο του εγγράφου. Γι’ αυτό το λόγο, πολλές Πολιτείες επιτρέπουν στους έχοντες άδεια Notary Public να επικυρώνουν έγγραφα που έχουν συνταχθεί ακόμη και σε ξένη προς αυτούς γλώσσα.

(4) Σε κάποιες Πολιτείες ορίζεται ρητά ότι οι έχοντες τον τίτλο του Notary Public, εάν δεν είναι δικηγόροι, δεν μπορούν να παρέχουν νομικές συμβουλές και να προβαίνουν σε κάποιες νομικές ενέργειες. Δεν μετέχουν στη σύνταξη των εγγράφων, η επικύρωση των εγγράφων όμως, δια της υπογραφής τους, παρουσία του υπογράφοντας πολίτη, είναι το ζητούμενο από πλευράς αμερικανικού δικαίου.

Δ. Άρα, γενικά, τεκμηριώνεται ότι ένα πληρεξούσιο που έχει συνταχθεί στις Η.Π.Α. και φέρει υπογραφή από Notary Public, «έχει συνταχθεί σύμφωνα με το δίκαιο της χώρας / πολιτείας στην οποία καταρτίσθηκε».

Συνεπώς πρέπει να γίνεται δεκτό και από τις ελληνικές Αρχές, εφόσον, επιπλέον, ισχύουν και οι δύο άλλες προϋποθέσεις που αναφέραμε, δηλαδή να είναι επίσημα μεταφρασμένο στην ελληνική εκτός εάν έχει εξ υπαρχής συνταχθεί στην ελληνική και, σε κάθε περίπτωση, να φέρει την επισημείωση (Apostille).

Ε. Ειδικότερα για ληξιαρχικές υποθέσεις αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης του Υπουργείου Εσωτερικών (δηλώσεις δι’ αντιπροσώπου, εκ μέρους Ελλήνων πολιτών εγγεγραμμένων στα Δημοτολόγια, για καταχώριση ή διόρθωση / μεταβολή ληξιαρχικού γεγονότος που συνέβη εντός των Η.Π.Α.) «γίνονται αποδεκτά ειδικά συμβολαιογραφικά πληρεξούσια που έχουν καταρτισθεί ενώπιον συμβολαιογράφου (Notary Public) στις Η.Π.Α., εφόσον το αλλοδαπό συμβολαιογραφικό έγγραφο φέρει την απαιτούμενη οικεία νόμιμη επικύρωση (Apostille) και επίσημη μετάφρασή του» (έγγραφο Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Διεύθυνσης Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης Υπουργείου Εσωτερικών με Α.Π. 90429 από 23.10.2023).

ΣΤ. Ειδικότερα επίσης για πώληση ακινήτου, ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών – Πειραιώς – Αιγαίου και Δωδεκανήσου με δεδομένο, μεταξύ άλλων, ότι «…η δικαιοπραξία με την οποία παρέχεται η πληρεξουσιότητα και η κύρια δικαιοπραξία που καταρτίζει ο πληρεξούσιος, συνιστούν δύο αυτοτελείς και ανεξάρτητες μεταξύ τους δικαιοπραξίες», συμπεραίνει σε έγγραφό του τα εξής:

«…η πληρεξουσιότητα που χορηγείται στην αλλοδαπή για εκποίηση ακινήτου στην Ελλάδα υπάγεται στο δίκαιο της Πολιτείας όπου καταρτίσθηκε. Ως εκ τούτου, εφ’ όσον “τα πληρεξούσια τα οποία έχουν συνταχθεί σε notary public (…) παράγουν κανονικά έννομα αποτελέσματα για την αμερικανική έννομη τάξη για σειρά ζητημάτων (π.χ. διαθήκες, αγοραπωλησίες κτλ) ” … [σ.σ. όπως αναφέρεται στο υπόμνημα της Πρεσβείας Ουάσιγκτων, συν/νο στο έγγραφο της Η’ Γενικής Διεύθυνσης / ΑΣ 83 / ΣΗΔΕ 52104 από 29.9.2023 ], ΤΟΤΕ, είναι ισχυρά ως προς την χορήγηση της πληρεξουσιότητας και στην Ελλάδα » (έγγραφο Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Α.Π. 945 από 20.10.2023, σημειώσεις με έντονα γράμματα δικές μας).

Ζ. Υπό το φως όλων των ανωτέρω, παρακαλείσθε όπως εφεξής κάνετε δεκτά υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις πληρεξούσια που φέρουν υπογραφή από Notary Public, επικαιροποιώντας και τις συναφείς οδηγίες σε ιστοσελίδες ή άλλες δημόσιες αναρτήσεις της Αρχής σας.

Αντιστοίχως τροποποιούνται οι σχετικές αναφορές στον «Προξενικό Οδηγό του Υπουργείου Εξωτερικών» και την κεντρική ιστοσελίδα του Υπουργείου.

Η. Τέλος, ευχαριστούμε τα συναρμόδια Υπουργεία, τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Εφετείων και τις Αρχές μας, για όλη τη συνδρομή τους, προκειμένου τα έγγραφα των Notary Public να αντιμετωπίζονται με ομοιόμορφο τρόπο, από όλες τις ελληνικές Αρχές εντός και εκτός ελληνικής επικράτειας, προς όφελος των πολιτών και του δημοσίου.-

Η Γενική Διευθύντρια Απόδημου Ελληνισμού
Χρυσούλα Αλειφέρη