177326 ΕΞ 27-11-2024
Παροχή διευκρινίσεων για την ορθή εφαρμογή διατάξεων ηλεκτρονικής τιμολόγησης κατά την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων (B2G)

ΥΠΕΘΟΟ 27/11/2024
Α. Π.: οικ. 177326 ΕΞ 2024

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΤΑΡΤIΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Β’, Γ’

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:Μ. Κωνσταντίνης, Σ. Περδικάρη
Ταχ. Δ/νση: Κηφισίας 124 & Ιατρίδου 2
Ταχ. Κώδ.: 115 26 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο: 210 69 87 704,705, 725,766
E-mail: dd26@glk.gr

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΘΕΜΑ: «Παροχή διευκρινίσεων για την ορθή εφαρμογή διατάξεων ηλεκτρονικής τιμολόγησης κατά την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων (B2G)».

Α. Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία μας, σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στην ηλεκτρονική τιμολόγηση κατά την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων, δηλαδή συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των νόμων 3978/2011 (Α.137), 4412/2016 (Α.147) και 4413/2016 (Α.148) κρίθηκε απαραίτητη η παροχή των κάτωθι περαιτέρω διευκρινίσεων:

1. Υποχρεωτική έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων (Η.Τ.).

Βάσει της αριθ. 52445 ΕΞ 4-4-2023 κ.υ.α. (Β.2385), κριτήριο σταδιακής υπαγωγής στην υποχρέωση υποβολής ΗΤ από τους οικονομικούς φορείς, στο πλαίσιο εκτέλεσης συμβάσεων των νόμων 4412/2016, 4413/2016 & 3978/2011, είναι το χρονικό σημείο εκκίνησης των διαγωνιστικών διαδικασιών. Το χρονικό αυτό σημείο καθορίζεται, κατά περίπτωση, από τις ανωτέρω σχετικές διατάξεις (π.χ. άρθρα 60, 120 του ν. 4412/2016, 69 του ν. 4413/2016 & 109 του ν. 3978/2011). Με το πέρας της πιλοτικής φάσης της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης (12/9/2023-31/12/2023), υφίσταται υποχρέωση έκδοσης ΗΤ στο πλαίσιο συμβάσεων, των οποίων οι διαγωνιστικές διαδικασίες ξεκίνησαν μετά: α) την 1η/1/2024 και αφορούν το σύνολο των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης και β) την 1η/6/2024 και αφορούν το σύνολο των λοιπών φορέων, πλην Κεντρικής Διοίκησης, που εκτελούν δημόσιες συμβάσεις, υπό το πρίσμα των ανωτέρω νόμων.

Διευκρινίζεται ότι: α) για συμβάσεις, των οποίων η διαγωνιστική διαδικασία εκκίνησε πριν από τις προαναφερόμενες, κατά περίπτωση, προθεσμίες και οι οποίες εξακολουθούν να εκτελούνται, δεν υφίσταται υποχρέωση έκδοσης ΗΤ, β) σε περίπτωση έκδοσης ΗΤ από τον οικονομικό φορέα χωρίς να ισχύει η σχετική υποχρέωση, το τιμολόγιο αυτό θα πρέπει να εκδοθεί και να διαβιβαστεί σύμφωνα με όσα ορίζονται στις σχετικές αποφάσεις (αριθ. 63446/31.5.2021 (Β.2338), & 98979 ΕΞ 10.8.2021 (Β.3766) κ.υ.α.) και η Αναθέτουσα Αρχή/ Αναθέτων Φορέας (ΑΑ/ΑΦ) είναι υποχρεωμένη/ος να το παραλάβει.

Επισημαίνεται ότι, βάσει του άρθρου 151 του ν. 4601/2019 (Α.44), οι ΑΑ/ΑΦ είναι υποχρεωμένες/οι να παραλαμβάνουν ΗΤ, εφόσον: α) το περιεχόμενό τους στοιχεί προς τον Εθνικό Μορφότυπο, όπως αυτός καθορίζεται με την αριθ. 63446/31.5.2021 κ.υ.α. και β) διαβιβάζονται σύμφωνα με την διαδικασία που περιγράφεται στην αριθ. 98979 ΕΞ 10.8.2021 κ.υ.α.

2. Τροποποίηση Σύμβασης -Δικαίωμα προαίρεσης

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, κριτήριο υπαγωγής στην υποχρέωση υποβολής ΗΤ από τους οικονομικούς φορείς είναι το εκάστοτε χρονικό σημείο εκκίνησης των διαγωνιστικών διαδικασιών.

Σύμφωνα με στις διατάξεις των άρθρων 132 και 337 του ν. 4412/2016 (Α.147) και 51 του ν. 4413/2016 (Α.148), επιτρέπεται η τροποποίηση συμβάσεων, κατά την διάρκειά τους, χωρίς να απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, τηρουμένων των προβλεπόμενων προϋποθέσεων του νόμου. Στις περιπτώσεις αυτές η τροποποίηση συμβάσεων, μετά το χρονικό σημείο έναρξης υποχρεωτικής υποβολής ΗΤ (12.9.2023 για τους φορείς της 2α του άρθρου 1 της αριθ. 52445 ΕΞ 4-4-2023 κ.υ.α, 1.1.2024 για φορείς Κεντρικής Διοίκησης & 1.6.2024 για φορείς λοιπής Γενικής Κυβέρνησης), οι οποίες είχαν συναφθεί προγενέστερα των ανωτέρω ημερομηνιών, δεν συνεπάγεται την υποχρέωση των οικονομικών φορέων να εκδώσουν ΗΤ, δεδομένου ότι δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης.

Αντίθετα, σε περίπτωση ουσιώδους τροποποίησης των όρων της σύμβασης, (παρ. 4 & 5 του άρθρου 132, 4 & 5 του άρθρου 337 του ν. 4412/2016 και παρ. 4 & 5 του άρθρου 51 του ν. 4413/2016), απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Εφόσον η νέα διαδικασία εκκινήσει μετά τις προαναφερόμενες προθεσμίες, υφίσταται υποχρέωση έκδοσης ΗΤ από τους οικονομικούς φορείς.

Αναλυτικές οδηγίες σχετικά με την τροποποίηση συμβάσεων κατά την διάρκειά τους και την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων παρέχονται με την Κατευθυντήρια Οδηγία 22 της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. (Α.Δ.Α.: 7ΜΥΤΟΞΤΒ-ΖΓΖ).

3. Περιεχόμενο εγγράφων σύμβασης

Σύμφωνα με τον ορισμό της περίπτωσης 14 του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, «ως «έγγραφο διαδικασίας σύναψης της σύμβασης» ή «έγγραφο της σύμβασης» νοείται κάθε έγγραφο το οποίο παρέχει ή στο οποίο παραπέμπει η αναθέτουσα αρχή/αναθέτων φορέας, με σκοπό να περιγράψει ή να προσδιορίσει στοιχεία της σύμβασης ή της διαδικασίας ανάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της προκήρυξης σύμβασης των άρθρων
63 και 293, της προκαταρκτικής προκήρυξης του άρθρου 62, …….. Επίσης, στην έννοια αυτή περιλαμβάνονται και η διακήρυξη ή η πρόσκληση σε διαπραγμάτευση ….. το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ),……. το σχέδιο της σύμβασης μετά των Παραρτημάτων αυτής και η τεχνική συγγραφή υποχρεώσεων που περιλαμβάνει και τις εφαρμοστέες τεχνικές προδιαγραφές»

Βάσει των άρθρων 53 και 281 του ν. 4412/2016, στο υποχρεωτικό περιεχόμενο των εγγράφων της σύμβασης περιλαμβάνονται στοιχεία που αφορούν στην ηλεκτρονική τιμολόγηση όπως η πηγή χρηματοδότησης, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, ο ενάριθμος έργου και ο κωδικός αναθέτουσας αρχής του Μητρώου Αναθετουσών Αρχών της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΓΓΠΣΨΔ). Η κάθε αναθέτουσα αρχή πρέπει να παρέχει στους οικονομικούς φορείς όλα τα παραπάνω στοιχεία που είναι απαραίτητα για την ορθή έκδοση των ΗΤ, προκειμένου να αποφεύγονται καθυστερήσεις στην διαχείρισή τους και συνεπώς στην πληρωμή των σχετικών δαπανών.

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 1 της αριθ. 52445 ΕΞ 4-4-2023 κ.υ.α., στις περιπτώσεις που υφίσταται υποχρέωση έκδοσης ΗΤ, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς οφείλουν να περιλαμβάνουν ρητή σχετική πρόβλεψη στα έγγραφα της σύμβασης. Η υποχρέωση έκδοσης ηλεκτρονικού τιμολογίου απορρέει από την υφιστάμενη νομοθεσία και, κατά συνέπεια, συνιστά εκ του νόμου συμβατική υποχρέωση του οικονομικού φορέα. Ως εκ τούτου, η έκδοση ηλεκτρονικού – και όχι έγχαρτου – τιμολογίου ισοδυναμεί με την έκδοση  του προβλεπόμενου/νόμιμου  παραστατικού από την υφιστάμενη νομοθεσία για την εκκαθάριση και πληρωμή της σχετικής δαπάνης. Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι σε περίπτωση έκδοσης έγχαρτου τιμολογίου, αντί του προβλεπόμενου ηλεκτρονικού, και εξόφλησης της σχετικής δαπάνης, τούτο αποτελεί στοιχείο μη κανονικότητας της δαπάνης και ως εκ τούτου τα αρμόδια όργανα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο Διατάκτης, δύνανται να εξετάσουν την ενδεχόμενη ενεργοποίηση των διατάξεων περί καταλογισμού, με βάση τα πραγματικά περιστατικά και την κείμενη νομοθεσία.

4. Εξαιρέσεις από την υποχρέωση έκδοσης ΗΤ

i) Στο άρθρο 151 του ν. 4601/2019, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 95 του ν. 5104/2024 (Α’ 58), προβλέπονται περιπτώσεις συμβάσεων για τις οποίες δεν υφίσταται υποχρέωση έκδοσης ΗΤ. Οι εξαιρέσεις αυτές αφορούν: α) συμβάσεις και συναλλαγές που εκτελούνται αποκλειστικά στο εξωτερικό, β) συναλλαγές, που διέπονται από ειδικούς διαδικαστικούς κανόνες διεθνούς οργανισμού ή διεθνούς συνθήκης ή διακρατικής συμφωνίας, γ) ειδικές συμβάσεις ή συμφωνίες, με αντικείμενο την προμήθεια υλικού μέσω στρατιωτικών πωλήσεων εξωτερικού («Foreign Military Sales – FMS»).

Καθίσταται σαφές ότι οι ανωτέρω εξαιρέσεις σχετίζονται με το ειδικό κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την σύναψη και εκτέλεση συμβάσεων/συναλλαγών, καθώς και τη γεωγραφική θέση του τόπου εκτέλεσής τους.

Ειδικότερα, σε περίπτωση εκτέλεσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου δημόσιας σύμβασης στην αλλοδαπή, ο οικονομικός φορέας δεν υποχρεούται σε έκδοση ΗΤ. Ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση οικονομικού φορέα εξωτερικού στον οποίο έχει ανατεθεί η επισκευή υλικών στο πλαίσιο εκτέλεσης δημόσιας σύμβασης (εκτός των ανωτέρω (β) &(γ) περιπτώσεων), τα οποία υλικά έχουν αποσταλεί για το σκοπό αυτό στις εγκαταστάσεις του (εκτός της Χώρας). Ο φορέας αυτός υποχρεούται στην έκδοση ΗΤ γιατί σύμφωνα με το άρθρο 202 του ν.4412/2016, απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση εκτέλεσης μιας σύμβασης αποτελεί μεταξύ άλλων και η οριστική ποιοτική και ποσοτική παραλαβή των υλικών ή υπηρεσιών που παρασχέθηκαν. Κατά συνέπεια, η εκτέλεση της κατά τα ανωτέρω σύμβασης δεν πραγματοποιείται αποκλειστικά στο εξωτερικό, καθώς τα υλικά επιστρέφονται στην Χώρα μας για έλεγχο και ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των υπηρεσιών επισκευής των υλικών που παρασχέθηκαν.

ii) Στο άρθρο 2 της αριθ. 52445 ΕΞ 4-4-2023 κ.υ.α., προβλέπεται εξαίρεση από την υποχρέωση έκδοσης ΗΤ στις περιπτώσεις συμβάσεων ήσσονος αξίας. Ο ορισμός των συμβάσεων ήσσονος αξίας δίνεται στην περ. 30α, του άρθρου 2 του ν.4412/2016 σύμφωνα με την οποία «ως «δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας» νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις ή οι συμβάσεις των οποίων η εκτιμώμενη αξία είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ». Στην περίπτωση των συμβάσεων αυτών, λόγω της μικρής εκτιμώμενης αξίας, είναι δυνατό οι πληρωμές να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμου φορολογικού παραστατικού, χωρίς να απαιτείται η έκδοση πράξης ανάθεσης ή οι λοιπές προβλεπόμενες διαδικασίες εκτέλεσης από την αναθέτουσα αρχή (άρθρο 117Α).

Σύμφωνα με τις παρ. 1 και 4 του άρθρου 6 του ιδίου νόμου, εκτιμώμενη αξία σύμβασης είναι το συνολικό πληρωτέο ποσό (χωρίς ΦΠΑ) όπως εκτιμάται από την αναθέτουσα αρχή τη στιγμή της αποστολής της προκήρυξης διαγωνισμού ή εάν αυτό δεν προβλέπεται, τη στιγμή που η αναθέτουσα αρχή εκκινεί τη διαδικασία σύναψης της σύμβασης. Στις επόμενες παραγράφους του άρθρου αυτού τίθενται οι κανόνες υπολογισμού σε κάθε περίπτωση της εκτιμώμενης αξίας ώστε να εξασφαλίζεται κάθε φορά ότι επιλέγεται η μέθοδος εκείνη που θα οδηγήσει στην εφαρμογή των προβλεπόμενων διαγωνιστικών διαδικασιών σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου περί δημοσίων προμηθειών.

Διαφορετικά, η εξαίρεση που προβλέπεται με την ανωτέρω κ.υ.α. έχει ως στόχο την απαλλαγή από την διαδικασία της ηλεκτρονικής τιμολόγησης μόνο εκείνων των οικονομικών φορέων που συναλλάσσονται με το Δημόσιο στο πλαίσιο εκτέλεσης συμβάσεων ιδιαίτερα μικρής αξίας. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να συσχετίζεται η υποχρέωση έκδοσης ηλεκτρονικού τιμολογίου με την εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 117Α του ν.4412/2016 και κατά συνέπεια δεν πρέπει να εξαρτάται από την διενέργεια ή μη διαγωνιστικών διαδικασιών εντός του έτους για όμοια/ομοειδή αγαθά/υπηρεσίες ή για ίδια CPV αλλά ούτε και από το ύψος της εκάστοτε πίστωσης του εγκεκριμένου προϋπολογισμού του φορέα. Έτσι λχ δεν απαιτείται η έκδοση ΗΤ σε περίπτωση σύναψης σύμβασης, με απευθείας ανάθεση, με εκτιμώμενη αξία ίση ή κατώτερη των 2.500 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Είναι δε αυτονόητο ότι κάθε αναθέτουσα αρχή οφείλει να απέχει από ενέργειες μη συμμόρφωσης προς την πάγια νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων και υποχρεωτικής εφαρμογής της ηλεκτρονικής τιμολόγησης (π.χ. σύναψη πολλών μικρής αξίας συμβάσεων αντί μίας συγκεντρωτικής/συνολικής). Αποσαφηνίζεται ότι για ζητήματα προμήθειας όμοιων και ομοειδών αγαθών / υπηρεσιών παρέχονται αναλυτικές οδηγίες στην αριθ. 25/28-8-2020 Κατευθυντήρια Οδηγία της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.

Επισημαίνεται εκ νέου ότι το κριτήριο για την υποχρέωση ή μη έκδοσης ΗΤ αποτελεί η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, η οποία προσδιορίζεται, βάσει ουσιωδών στοιχείων, κατά τον χρόνο της προκήρυξης του διαγωνισμού ή, στις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται προκήρυξη διαγωνισμού, κατά τον χρόνο που η ΑΑ/ΑΦ εκκινεί τη διαδικασία σύναψης της σύμβασης (παρ.4, άρθρο 6 του ν. 4412/2016) και όχι το ύψος της τελικά συναφθείσας σύμβασης ή των επιμέρους συναφθεισών συμβάσεων, σε περίπτωση ανάδειξης περισσοτέρων αναδόχων.

5. Διαχείριση ηλεκτρονικών πιστωτικών τιμολογίων

i) Σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας του δικτύου Peppol, μέσω του οποίου πραγματοποιείται η διακίνηση των ηλεκτρονικών τιμολογίων, στις συναλλαγές με φορείς του Δημοσίου οι καταστάσεις «πληρωμή» & «απόρριψη» είναι τελικές για τα χρεωστικά τιμολόγια, ενώ οι καταστάσεις «αποδοχή» & «απόρριψη» είναι τελικές για τα πιστωτικά τιμολόγια. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή η αλλαγή των ανωτέρω καταστάσεων (π.χ. η κατάσταση ενός πιστωτικού τιμολογίου δεν μπορεί να αλλάξει από «αποδοχή» σε «απόρριψη»). Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση έκδοσης πιστωτικού τιμολογίου που αφορά σε δαπάνη, για την οποία προηγουμένως έχει εκδοθεί ΗΤ (χρεωστικό), πρέπει υποχρεωτικά να είναι ηλεκτρονικό [παρ.4, άρθρο 5 της αριθ.98979 ΕΞ 10.8.2021 κ.υ.α. (Β.3766)].

Σε περίπτωση έκδοσης πιστωτικού ηλεκτρονικού τιμολογίου, που αφορά στο σύνολο του ποσού ενός ηλεκτρονικού χρεωστικού τιμολογίου, το οποίο έχει απορριφθεί από την αναθέτουσα αρχή, το πιστωτικό ΗΤ γίνεται «αποδεκτό» από την αναθέτουσα αρχή. Επειδή πλέον δεν εκκρεμεί υποχρέωση του φορέα για πληρωμή και τα τιμολόγια (χρεωστικό και πιστωτικό) βρίσκονται σε τελική κατάσταση, δεν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω ενέργεια από την οικονομική υπηρεσία του οικείου φορέα.

Αντίθετα, σε περίπτωση που το πιστωτικό ηλεκτρονικό τιμολόγιο απομειώνει κατά ένα μέρος την απαίτηση του οικονομικού φορέα (δηλαδή το ποσό του πιστωτικού είναι μικρότερης αξίας του ποσού του χρεωστικού, το οποίο δεν απορρίπτεται) πρέπει να προωθηθεί, όπως και το σχετικό χρεωστικό τιμολόγιο στην οικονομική υπηρεσία του φορέα για εκκαθάριση και πληρωμή της δαπάνης. Η οικονομική υπηρεσία, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου και πληρωμής, θέτει το χρεωστικό και το πιστωτικό τιμολόγιο στις τελικές καταστάσεις «πληρωμή» και «αποδοχή», αντίστοιχα.

Ειδικότερα, για τους φορείς που ανήκουν στην Κεντρική Διοίκηση και πραγματοποιούν την εκκαθάριση και πληρωμή των δαπανών τους μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Δημοσιονομικής Πολιτικής (ΟΠΣΔΠ), σε περίπτωση που το ποσό του πιστωτικού τιμολογίου υπολείπεται του ποσού του χρεωστικού, με την εισαγωγή του πιστωτικού τιμολογίου στο χρηματικό ένταλμα που εκδίδεται από την οικονομική υπηρεσία, αλλάζει και η κατάστασή του σε «αποδοχή».

ii) Βάσει της Επιχειρησιακής Ανάλυσης Παραστατικών της ΑΑΔΕ (https://www.aade.gr/mydata/epiheirisiakes-prodiagrafes-mydata), το πιστωτικό τιμολόγιο περιλαμβάνει δύο τύπους παραστατικών: α) το 5.1 «Πιστωτικό Τιμολόγιο / Συσχετιζόμενο» στο οποίο υποχρεωτικά αναγράφεται ο ΜΑΡΚ των συσχετιζόμενων παραστατικών που ακυρώνει και συσχετίζεται με το αρχικό τιμολόγιο που έχει εκδοθεί – διαβιβαστεί σε προγενέστερο χρόνο και β) το 5.2 «Πιστωτικό Τιμολόγιο / Μη Συσχετιζόμενο» το οποίο δεν συσχετίζεται με προγενέστερο χρεωστικό τιμολόγιο.

Προκειμένου, κατά την διαχείριση των ηλεκτρονικών τιμολογίων από το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΨΔ αλλά και τα πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιούν οι Φορείς του Δημοσίου, να είναι δυνατή η συστημική συσχέτιση ενός πιστωτικού ηλεκτρονικού τιμολογίου με το σχετικό χρεωστικό, πρέπει απαραίτητα το πιστωτικό τιμολόγιο να έχει τον τύπο 5.1 «Πιστωτικό Τιμολόγιο / Συσχετιζόμενο»,  ώστε να περιέχει τις αναγκαίες πληροφορίες για την συσχέτισή του με αντίστοιχο χρεωστικό. Ενδεικτικά αναφέρεται η υλοποίηση που έχει γίνει στο ΟΠΣΔΠ σύμφωνα με την οποία για να είναι δυνατή η εισαγωγή ενός πιστωτικού τιμολογίου σε χρηματικό ένταλμα, θα πρέπει απαραίτητα κατά την έκδοσή του να έχει συσχετιστεί από τον οικονομικό φορέα με το αντίστοιχο χρεωστικό.

Σε κάθε περίπτωση για την εφαρμογή των ανωτέρω, αποκλειστικά υπεύθυνος είναι ο Φορέας, ο οποίος διενεργεί τη δαπάνη, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση της νομοθεσίας που ισχύει για την υποχρεωτικότητα της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.

Β.1. Ενημέρωση Μητρώου Αναθετουσών Αρχών για το Ηλεκτρονικό Τιμολόγιο (ΜΑΑΗΤ) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΓΓΠΣΨΔ)

Στη ΓΓΠΣΨΔ έχει δημιουργηθεί το ΜΑΑΗΤ στο οποίο κάθε ΑΑ, η οποία προηγουμένως έχει ενταχθεί στο αντίστοιχο Μητρώο ΑΑ της ΕΑΔΗΣΥ, λαμβάνει μοναδικό κωδικό και αντιστοιχίζεται σε αρμόδια οικονομική υπηρεσία. Υφίσταται δυνατότητα συσχέτισης μιας ΑΑ με περισσότερες της μίας οικονομικές υπηρεσίες όταν από τις ισχύουσες διατάξεις προβλέπεται η διενέργεια δαπανών που εν τέλει θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό άλλου φορέα. Το ΜΑΑΗΤ τηρείται βάσει στοιχείων που αποστέλλονται από τις ΓΔΟΥ αναφορικά με τις αναθέτουσες αρχές του φορέα τους καθώς και των εποπτευόμενων φορέων. Η ένταξη κάθε ΑΑ στο μητρώο αυτό είναι απαραίτητη προκειμένου να δρομολογηθεί ένα ΗΤ από το ΚΕΔ στο πληροφοριακό σύστημά της αλλά και στο πληροφοριακό σύστημα της αρμόδιας Οικονομικής Υπηρεσίας. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη όχι μόνον η ολοκλήρωση αρχικής εγγραφής αλλά και η συνεχής επικαιροποίησή της σε περίπτωση αλλαγών, κατόπιν άμεσης ενημέρωσης της ΓΓΠΣΨΔ από τις αρμόδιες ΓΔΟΥ.

2. Υλοποίηση διεπαφής πληροφοριακών συστημάτων των Φορέων με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) της ΓΓΠΣΨΔ.

i) Με τι διατάξεις των άρθρων 3-5 της αριθ. 98979 ΕΞ 10.8.2021 κ.υ.α. (Β.3766), ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι δημιουργείται δίκτυο διακίνησης των ηλεκτρονικών τιμολογίων δημοσίων συμβάσεων. Το ΗΤ δρομολογείται αυτόματα από το ΚΕΔ προς εκείνα τα πληροφοριακά συστήματα τα οποία χρησιμοποιεί ο αγοραστής (ΑΑ/ΑΦ) για τη διενέργεια διαγωνιστικών διαδικασιών ή/και τη σύναψη/παρακολούθηση σύμβασης, την οικονομική διαχείριση ή/και την πληρωμή της σύμβασης. Οι απαιτήσεις διαλειτουργικότητας με το ΚΕΔ ορίζονται στην υπό στοιχεία 118944 ΕΞ 23-10-2019 (Β. 3990) απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Λειτουργία Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης». Η επιτυχής, από τεχνικής απόψεως, παραλαβή των ΗΤ από τα πληροφοριακά συστήματα των αγοραστών, χρονοσημαίνεται και η σχετική ημερομηνία αποτελεί την ημερομηνία παραλαβής του τιμολογίου κατά την έννοια των διατάξεων της υποπαρ. Ζ.5 της παρ. Ζ του ν. 4152/2013 (Α’ 107), δυνάμενη έτσι να εκκινήσει, υπό προϋποθέσεις, την προθεσμία για την πληρωμή της σχετικής δαπάνης. Δηλαδή η ως άνω ημερομηνία είναι η ημερομηνία που δύναται να εκκινήσει την προθεσμία για την πληρωμή της σχετικής δαπάνης και όχι η ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου. Επιπλέον, σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την διάταξη της περ. 7 της ίδιας υποπαραγράφου (Ζ.5 της παρ. Ζ του ν. 4152/2013), η ημερομηνία παραλαβής του τιμολογίου δεν αποτελεί αντικείμενο συμβατικής συμφωνίας μεταξύ του οφειλέτη και του δανειστή.

Βάσει των προαναφερόμενων: α) καθίσταται σαφής η θεσμική υποχρέωση άμεσης και αυτοματοποιημένης παραλαβής των ΗΤ από τα συστήματα των αναθετουσών αρχών, β) η παραλαβή αυτή, η οποία χρονοσημαίνεται, εισάγεται στο Μητρώο Δεσμεύσεων και λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό του KPI πληρωμών του εκάστοτε φορέα και γ) η κατά τα ανωτέρω προσδιοριζόμενη παραλαβή του ΗΤ λαμβάνεται υπόψη για τη διαχείριση του φακέλου της δαπάνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 69Ζ του ν. 4270/2014 (Α.143).

ii) Βάσει των κανόνων του δικτύου διακίνησης των ΗΤ δημοσίων συμβάσεων που δημιουργήθηκε (άρθρο 3 της αριθ. 98979 ΕΞ 10.8.2021 κ.υ.α.,), η κατάσταση «αποδοχή» ενός ΗΤ δεν μπορεί να αναιρεθεί, με την έννοια ότι ένα ΗΤ που έχει τεθεί σε κατάσταση «αποδοχή» δεν μπορεί να επιστρέψει σε προγενέστερη κατάσταση π.χ. «αμφισβήτηση» ή να απορριφθεί. Προκειμένου να αποφευχθεί η περίπτωση μη επιτυχούς ολοκλήρωσης του ελέγχου και της πληρωμής ενός τιμολογίου από την οικονομική υπηρεσία (π.χ. λόγω εφαρμογής της διαδικασίας του άρθρου 26 του ν.4270/2014 (αντίρρηση ΓΔΟΥ), αδυναμίας ολοκλήρωσης της εξόφλησης του σχετικού χρηματικού εντάλματος κ.λπ), ενώ αυτό έχει γίνει αποδεκτό από την αναθέτουσα αρχή, πρέπει να μην δίνεται στην αναθέτουσα αρχή η δυνατότητα αποδοχής χρεωστικού τιμολογίου αλλά αυτή (η αποδοχή) να διενεργείται από την οικονομική υπηρεσία, εφόσον η πληρωμή έχει καταστεί βέβαιη.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ