1413364/10-10-2024 (Ορθή επανάληψη)
Χορήγηση επιδόματος απολύτου αναπηρίας σε δικαιοδόχα μέλη θανόντων ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του τ. ΟΓΑ & σε συνταξιούχους λόγω αναπηρίας και γήρατος

e-ΕΦΚΑ 10/10/2024
01/10/2024
Α.Π.: οικ. 1413364

ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ & ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ε. ΦΑΓΚΡΑ-Π. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ

ΤΗΛ: 2132169308-2132169401
ΤΑΧ.Δ/ΝΣΗ:ΑΧΑΡΝΩΝ 27-29, ΤΚ.10439
email:d.sintaxeon@efka.gov.gr

ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

ΘΕΜΑ: «Χορήγηση επιδόματος απολύτου αναπηρίας σε δικαιοδόχα μέλη θανόντων ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του τ. ΟΓΑ & σε συνταξιούχους λόγω αναπηρίας και γήρατος».

Με αφορμή την επικείμενη θέση σε παραγωγική λειτουργία, μηχανογραφικής εφαρμογής για την χορήγηση του επιδόματος απολύτου αναπηρίας σε δικαιοδόχα μέλη θανόντων ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του τ. ΟΓΑ, θέτουμε υπόψη σας τα ακόλουθα:

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 7, του άρθρου 9 του Ν. 2458/1997 «Σύσταση Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 15/1997 Α’), οι παράγραφοι 1,2 και 3 του άρθρου 42 του ν.1140/1981 (ΦΕΚ 68 Α’), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, εφαρμόζονται αναλόγως στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Κλάδου.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 42 του Ν.1140/1981, το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης λόγω θανάτου των μελών οικογενείας θανόντων ασφαλισμένων ή συνταξιούχων προσαυξάνεται κατά 50%, εφόσον το δικαιοδόχο μέλος βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση που απαιτεί την συνεχή επίβλεψη, περιποίηση και συμπαράσταση ετέρου προσώπου (απόλυτη αναπηρία), άνευ μειώσεως του ποσού της σύνταξης τυχόν ετέρων δικαιοδόχων μελών.

Το ποσό της προσαύξησης δεν μπορεί να είναι κατώτερο του ποσού που αντιστοιχεί σε είκοσι πέντε (25) έτη ασφάλισης στην 1η ασφαλιστική κατηγορία του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών κατά το έτος έναρξης της προσαύξησης και δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 20πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη και σε περίπτωση συρροής συντάξεων καταβάλλεται μόνο από μία πηγή, κατόπιν επιλογής του συνταξιούχου.

Για διευκόλυνση σας, σας παραθέτουμε σχετικό πίνακα κατωτάτου ορίου:

ΕΤΟΣ
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΠΟΣΟ
2017
486,77 *2% *25
243,38
2018
492,12 *2% *25
246,06
2019
495,08 *2% *25
247,53
2020
496,56 *2% *25
248,28
2021
496,56 *2% *25
248,28
2022
502,52 *2% *25
251,26
2023
550,99 *2% *25
275,49
2024
570,08 *2% *25
285,04

Δεδομένου ότι για την εν λόγω κατηγορία συνταξιούχων, η χορήγηση του επιδόματος απολύτου αναπηρίας προβλέφθηκε για πρώτη φορά από τις διατάξεις του άρθρου 9 του 2458/97 για τους συνταξιούχους του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, προκειμένου να ικανοποιηθεί αίτημα δικαιοδόχου μέλους για τη χορήγησή του, θα πρέπει να ελέγχεται εάν ο θανών από τον οποίο αντλείται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα είχε πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης και στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του τ. ΟΓΑ.

Ευνόητο είναι ότι σε περιπτώσεις θανόντων συνταξιούχων οι οποίοι ήταν δικαιούχοι της βασικής, πρόσθετης ή βασικής και πρόσθετης, δεν δύναται να χορηγηθεί επίδομα απολύτου αναπηρίας σε δικαιοδόχα μέλη λόγω μη ύπαρξης χρόνου στην Κύρια Ασφάλιση και θα πρέπει να εκδίδονται απορριπτικές αποφάσεις.

Τα προαναφερθέντα ισχύουν και για περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας τ. ΟΓΑ, οι οποίοι έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης και στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του εν λόγω τ. Φορέα και καταβάλλεται μόνο εάν ο συνταξιούχος δεν μπορεί να δικαιωθεί την προβλεπόμενη από το άρθρο 4 του Π.Δ. 334/1988 (ΦΕΚ 154/88 τ. Α’) προσαύξηση, ως συνταξιούχος αναπηρίας του τ. ΟΓΑ.

Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 4 του Π.Δ 334/88, το μηνιαίο ποσό της σύνταξης αναπηρίας, εφόσον ο συνταξιούχος έχει ποσοστό αναπηρίας 100%, διαρκώς και εφόρου ζωής και βρίσκεται σε κατάσταση που απαιτεί συνέχεια επίβλεψη, περιποίηση και συμπαράσταση άλλου προσώπου (απόλυτη αναπηρία),προσαυξάνεται κατά ποσό ίσο προς το ποσό του επιδόματος που καταβάλλεται κάθε φορά στους τετραπληγικούς – παραπληγικούς της παρ.1 του άρθρου 42 του Ν.1140/1981 (20πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη). «Το ποσό της προσαύξησης λόγω απόλυτης αναπηρίας, μειώνεται στο μισό, όταν ο συνταξιούχος περιθάλπεται με δαπάνες του ΟΓΑ ή του Δημοσίου σε άσυλο ανιάτων ή ίδρυμα ασυλιακού ή προνοιακού χαρακτήρα ή νοσηλεύεται σε ψυχιατρείο». Η μείωση γίνεται από την πρώτη (1η) του επόμενου μήνα εισόδου του συνταξιούχου στο ίδρυμα ή θεραπευτήριο και αυξάνεται από την πρώτη (1η) του επόμενου μήνα της εξόδου του από αυτό.

Συνεπώς, συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας οι οποίοι είναι δικαιούχοι Βασικής και Κύριας σύνταξης έχουν δικαίωμα επιλογής και μπορούν να δικαιωθούν, εφόσον πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, την προσαύξηση του άρθρου 4 του Π.Δ 334/88 ή εφόσον δεν έχουν ποσοστό αναπηρίας 100% διαρκώς και εφόρου ζωής, της προσαύξησης του άρθρου 9 του Ν. 2458/1997. Σε αντιδιαστολή, δικαιούχοι μόνο της Κύριας σύνταξης μπορούν να δικαιωθούν αποκλειστικά το επίδομα του Ν. 2458/1997 ενώ δικαιούχοι μόνο της Βασικής σύνταξης μπορούν να δικαιωθούν αποκλειστικά μόνο το επίδομα του Π.Δ 334/88, εφόσον πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το εδάφιο γ’ της παρ. 3 του άρθρου 42 του Ν.1140/81 όπως συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 38 του Ν.1654/1986 (ΦΕΚ 177/24.11.1986 τ. Α’), συνταξιούχοι λόγω γήρατος, δικαιούχοι είτε του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης είτε της Βασικής σύνταξης, εφόσον είναι τυφλοί, δικαιούνται προσαύξηση της μηνιαίας σύνταξής τους κατά ποσό ίσο προς το μεγαλύτερο ποσό σύνταξης (βασική) που καταβάλλει ο ΟΓΑ κάθε φορά στους συνταξιούχους του. Την εν λόγω προσαύξηση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 5 του Ν.3232/2004 μπορούν να δικαιωθούν και οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος βάσει των διατάξεων του Ν612/77, εφόσον είναι τυφλοί.

Τέλος, βάσει των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 5 του Π.Δ 334/88, οι οποίες σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις διατάξεις της παρ.8 του άρθρου 9 του Ν.2458/1997 εφαρμόζονται ανάλογα και στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης, οι διατάξεις της παρ. 1 περί έναρξης καταβολής της σύνταξης αναπηρίας εφαρμόζονται ανάλογα και για την έναρξη καταβολής των προσαυξήσεων στο ποσό της σύνταξης, λόγω απόλυτης αναπηρίας και τυφλότητας.

Κατά συνέπεια, για αιτήματα προσαύξησης της σύνταξης λόγω απόλυτης αναπηρίας ή τυφλότητας που έχουν υποβληθεί έως 31.12.2023, η καταβολή του επιδόματος αρχίζει από την πρώτη του μήνα υποβολής της αίτησης χορήγησής τους από τον συνταξιούχο, εφόσον πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Για αιτήματα χορήγησης προσαύξησης λόγω απόλυτης αναπηρίας ή λόγω τυφλότητας που έχουν υποβληθεί από 01.01.2024 και εντεύθεν, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο υπ’ αρ.:616259/15.11.2023 Γενικό έγγραφο της υπηρεσίας μας σχετικά με την εφαρμογή ενιαίων κανόνων συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο (άρθρο 26 του ν. 4997/2022), η καταβολή του επιδόματος αρχίζει από την ημέρα υποβολής της αίτησης χορήγησής τους. Ευνόητο είναι ότι τα προαναφερθέντα, που αφορούν την έναρξη καταβολής των εν λόγω επιδομάτων ισχύουν συνδυαστικά με τα αναφερόμενα στο υπ’ αρ.: 249278/18.05.2023 Γενικό Έγγραφο της υπηρεσίας μας.

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΕΛΕΝΗ Σ. ΝΙΑΡΧΑΚΟΥ