ΔΟΚοιΠ/13756/25-07-2024
Οδηγίες και διευκρινίσεις αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4873/2021 και της ΚΥΑ 6216/2023 (Β’ 2300) – Συμμόρφωση των φορέων που τηρούν ειδικά μητρώα μη κυβερνητικών οργανώσεων
Αθήνα, 25 Ιουλίου 2024
Αριθμ. Πρωτ.: ΔΟΚοιΠ/13756
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ (Ο.ΚΟΙ.Π.) & ΚΟΙΝΩΦΕΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Ταχ. Δ/νση :Βασιλίσσης Σοφίας 15
Τ.Κ :106 74 ΑΘΗΝΑ
E-mail :okoip-dir@ypes.gov.gr
Τηλέφωνο:213 131 3146, 3460, 3104, 3218
ΘΕΜΑ: Οδηγίες και διευκρινίσεις αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4873/2021 και της ΚΥΑ 6216/2023 (Β’ 2300) – Συμμόρφωση των φορέων που τηρούν ειδικά μητρώα μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Σχετ: 1. Ο ν. 4873/2021 (Α’ 248) «Προστασία του εθελοντισμού, ενίσχυση της δράσης της Κοινωνίας των Πολιτών, φορολογικά κίνητρα για την ενίσχυση της κοινωφελούς δράσης των Ο.Κοι.Π. και λοιπές διατάξεις».
2. Η υπ’ αριθμ. 6216/07.04.2023 (Β’ 2300) ΚΥΑ «Λειτουργία της δημόσιας βάσης δεδομένων και του ειδικού μητρώου Οργανώσεων Κοινωνίας των Πολιτών (Ο.Κοι.Π.)».
3. Η υπ’ αριθμ. ΔΟΚοιΠ/996/16-1-2024 Εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών με θέμα «Ενημέρωση για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4873/2021 και τη λειτουργία των νέων βάσεων δεδομένων για τις Ο.Κοι.Π του Υπουργείου Εσωτερικών».
Α. ΟΔΗΓΙΕΣ – ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
Σκοπός της παρούσας εγκυκλίου είναι αφενός η παροχή οδηγιών και διευκρινίσεων για την εφαρμογή των διατάξεων του ν.4873/21 ως προς τα ζητήματα που άπτονται της εγγραφής/καταχώρισης των Οργανώσεων Κοινωνίας Πολιτών (Ο.Κοι.Π.) και κοινωφελών φορέων στις δύο (2) νέες ψηφιακές βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών, αφετέρου, η αποτύπωση των απαιτούμενων ενεργειών στις οποίες οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουν να προβούν.
Σε συνέχεια της σχετ. (3) Εγκυκλίου με την οποία γνωστοποιήθηκε το πεδίο εφαρμογής του ν. 4873/2021 και δεδομένου ότι: α) από 17-10-2023 λειτουργούν ήδη οι δύο (2) ψηφιακές βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών, ήτοι η Δημόσια Βάση Δεδομένων Ο.Κοι.Π και το Ειδικό Μητρώο Ο.Κοι.Π, οι οποίες είναι προσβάσιμες μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr ΕΨΠ) http://okoip.gov.gr, β) από τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 4873/2021 σε συνδυασμό με το άρθρο 6 της υπ’ αριθμ. 6216/07.04.2023 ΚΥΑ, απορρέει η υποχρεωτικότητα της εγγραφής όλων των Ο.Κοι.Π και κοινωφελών φορέων που εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 4 του ανωτέρω νόμου, ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα διεκδίκησης οικονομικής ενίσχυσης από πηγές κρατικής χρηματοδότησης και γ) η επίτευξη της αρχής της απλούστευσης των διαδικασιών συνιστά κοινό στόχο όλων των φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης που εξακολουθούν να τηρούν ειδικά μητρώα κοινωφελών φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων, συνίσταται η αναγκαιότητα της άμεσης εγγραφής/καταχώρισης των Οργανώσεων Κοινωνίας των Πολιτών (Ο.Κοι.Π) και κοινωφελών φορέων, στις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών.
II. ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ [άρθρο 4, παρ. 1(ια), ν. 4873/2021]
Ως κρατική χρηματοδότηση νοείται η οικονομική ή σε είδος ενίσχυση ενός κοινωφελούς φορέα από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014.
Η κρατική χρηματοδότηση δύναται να προέρχεται από:
• Τον Υποτομέα της Κεντρικής Κυβέρνησης στον οποίο περιλαμβάνονται:
• Η Κεντρική Διοίκηση (Προεδρία της Δημοκρατίας, Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, Ανεξάρτητες Αρχές με νομική προσωπικότητα)
• Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου
• Τον Υποτομέα Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) στον οποίο περιλαμβάνονται:
• Οι Δήμοι
• Οι Περιφέρειες
• Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που ανήκουν, ελέγχονται ή χρηματοδοτούνται από τους ΟΤΑ
• Τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) στους οποίους περιλαμβάνονται:
• τα Ασφαλιστικά Ταμεία,
• οι Οργανισμοί Απασχόλησης και Οργανισμοί Παροχής Υπηρεσιών Υγείας,
• Λοιπούς φορείς της Γενικής Κυβέρνησης όπως προσδιορίζονται από το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, που τηρείται με ευθύνη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και αποτελούν ξεχωριστά νομικά πρόσωπα που εποπτεύονται από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης ή από ΟΤΑ,
• Οποιονδήποτε άλλο τρόπο χρηματοδότησης ή επιχορήγησης από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Σημειώνεται ότι δεν λογίζεται ως κρατική χρηματοδότηση η χρηματοδότηση από το Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς οργανισμούς.
III. ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ [άρ. 4, παρ. α και β, άρ. 7, παρ. 3, ν.4873/2021)
Για τις Ο.Κοι.Π. και κοινωφελείς φορείς που διεκδικούν οικονομική ενίσχυση από πηγές κρατικής χρηματοδότησης, υφίσταται η υποχρέωση εγγραφής τους στις δύο (2) βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών.
Δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης προς εγγραφή/καταχώριση έχουν όλοι οι κοινωφελείς φορείς που ανήκουν σε κάποια από τις παρακάτω νομικές οντότητες:
α. Οι Οργανώσεις Κοινωνίας Πολιτών (Ο.Κοι.Π.), ήτοι οι εθελοντικές οργανώσεις που έχουν συσταθεί, εδρεύουν και λειτουργούν στην Ελλάδα με τη νομική μορφή είτε σωματείου (άρθρα 78 -107 Α.Κ) είτε Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας (άρθρα 741-784 Α.Κ),
β. Οι επιτροπές εράνων του άρ. 122 του Αστικού Κώδικα,
γ. Τα κοινωφελή ιδρύματα του ν. 4182/2013, με εξαίρεση τα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Κοινωφελών Περιουσιών (άρθρα 12-15 του ίδιου νόμου),
δ. Τα κοινωφελή ιδρύματα που έχουν συσταθεί με ειδικό νόμο, καθώς και
ε. Τα σωματεία γενικού σκοπού του ν. 281/1914 που εποπτεύονται και ελέγχονται από τις Περιφέρειες (ΟΤΑ Β’ Βαθμού).
ΙV. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ [άρθρα 4 και 7, ν. 4873/2021)
Οι κατ’ αρχήν προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για την καταχώριση ενός κοινωφελή φορέα στη Δημόσια Βάση Δεδομένων και στο Ειδικό Μητρώο, είναι οι εξής:
• Η νομική μορφή του κοινωφελούς φορέα να εμπίπτει σε μία εκ των ανωτέρω κατηγοριών που παρατέθηκαν στην Ενότητα ΙΙΙ,
• Η Ο.Κοι.Π να πληροί την προϋπόθεση ανεξαρτησία της α) από κράτη ή κυβερνήσεις, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους δημόσιους οργανισμούς δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, τους εμπορικούς, συνδικαλιστικούς και επαγγελματικούς οργανισμούς και ενώσεις, τις πολιτικές οργανώσεις και τα πολιτικά κόμματα και β) από τη μη συμμετοχή οιουδήποτε νομικού προσώπου που ανήκει στον δημόσιο τομέα, όπως αυτός προσδιορίζεται στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), με την εξαίρεση των νομικών προσώπων της υποπαρ. 3 της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 4235/2014 (Α’ 32), στη σύνθεση των οργάνων διοίκησής τους και των γενικών συνελεύσεών τους.
Ειδικότερα για τις Ο.Κοι.Π που εκδηλώνουν ενδιαφέρον εγγραφής τους στο Ειδικό Μητρώο, θα πρέπει να συντρέχουν επιπλέον και οι εξής προϋποθέσεις:
• Να έχουν συσταθεί τουλάχιστον τρία (3) έτη πριν από την αίτηση εγγραφής,
• Να μην συνάπτουν συμβάσεις οποιουδήποτε είδους με πρόσωπα που συμμετέχουν στα όργανα διοίκησής τους ή μέλη ή εταίρους τους που έχουν τον καταστατικό έλεγχό τους, συζύγους ή τα μέρη με τα οποία έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, τέκνα και γονείς των ανωτέρω προσώπων, πλην συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας με συνήθεις όρους και αποδοχές και σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του συνόλου των εργαζομένων κατ’ έτος, καθώς και με εταιρείες τις οποίες αυτά τα πρόσωπα ελέγχουν, έναντι αμοιβής ή ανταλλάγματος επαχθούς για τις Ο.Κοι.Π., που αποτιμάται άνω των χιλίων (1.000) ευρώ ετησίως και γ) να μην λαμβάνουν ετήσια, τακτική κρατική επιχορήγηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του τριάντα τοις εκατό (30%) επί του προϋπολογισμού τους για τις λειτουργικές τους δαπάνες, πλην του μισθολογικού κόστους, ή δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Διευκρινίζεται ότι η παραπάνω αναφορά στη διάταξη νόμου «…ή μέλη ή εταίρους της που έχουν τον καταστατικό έλεγχό της», αφορά στα μέλη ή στους εταίρους που συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης και ασκούν τον καταστατικό έλεγχο μιας Ο.Κοι.Π., όπως αυτό ειδικότερα ορίζεται α) στα άρθρα 67-71 του Αστικού Κώδικα για την εξουσία διοίκησης των σωματείων και β) στα άρθρα 748 επ. του Αστικού Κώδικα για τη διοίκηση στις ΑΜΚΕ και τους διαχειριστές εταίρους της.
• Να μην λαμβάνουν ετήσια, τακτική κρατική επιχορήγηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του τριάντα τοις εκατό (30%) επί του προϋπολογισμού τους για τις λειτουργικές τους δαπάνες, πλην του μισθολογικού κόστους, ή δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Από τις ανωτέρω προϋποθέσεις καταχώρισης αίτησης εγγραφής στο Ειδικό Μητρώο για τις Ο.Κοι.Π, εξαιρούνται α) οι επιτροπές εράνων του άρθρου 122 Αστικού Κώδικα, β) τα κοινωφελή ιδρύματα του ν. 4182/2013 καθώς και γ) τα κοινωφελή ιδρύματα που έχουν συσταθεί με ειδικό νόμο.
V. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΗΣ (άρ. 6, 7, 8, 16 ν. 4873/2021, άρ. 4, 5 ΚΥΑ 6216/07.04.2023)
Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την καταχώριση ηλεκτρονικής αίτησης ενός κοινωφελούς φορέα στις βάσεις δεδομένων, είναι επιγραμματικά τα κάτωθι:
Α. Για τη Δημόσια Βάση Δεδομένων Ο,Κοι.Π (διεκδίκηση για κρατική χρηματοδότηση έως 50.000 ευρώ κατ’ έτος):
– Συστατική πράξη και τυχόν τροποποιήσεις του.
– Πιστοποιητικό εγγραφής και δημοσιότητας και τυχόν δικαστικές απoφάσεις και διαταγές.
– Κατάλογος οργάνων διοίκησης/ Πρακτικό εκλογής και συγκρότησης διοικητικού συμβουλίου.
– Χρηματοοικονομικές καταστάσεις της τελευταίας χρήσης.
– Υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου.
Β. Για το Ειδικό Μητρώο Ο.Κοι.Π (διεκδίκηση για κρατική χρηματοδότηση άνω των 50.000 ευρώ κατ’ έτος):
– Συστατική πράξη και τυχόν τροποποιήσεις του.
– Πρακτικό εκλογής και συγκρότησης διοικητικού συμβουλίου.
– Πιστοποιητικό για τη μη προσβολή της σύστασης, της εκλογής των οργάνων και τυχόν σχετικές δικαστικές αποφάσεις και διαταγές.
– Βεβαίωση έναρξης εργασιών και μεταβολές από την αρμόδια φορολογική αρχή.
– Αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας (αντλούνται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας από τα πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε και του e-ΕΦΚΑ, αντίστοιχα).
– Χρηματοοικονομικές καταστάσεις των δύο (2) τελευταίων ετών.
– Έκθεση ελέγχου ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4449/2017 (Α’ 7), για την τελευταία χρήση, καθώς και για τις δύο (2) προηγούμενες χρήσεις, εφόσον έχουν εκδοθεί.
– Υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου.
Προς υποβοήθηση της ορθής συμπλήρωσης των ανωτέρω δικαιολογητικών, κάθε ενδιαφερόμενος έχει στη διάθεσή του το εργαλείο «Εγχειρίδια/Θεσμικό Πλαίσιο» – «Εγχειρίδια Χρήσης», το οποίο είναι προσβάσιμο εντός του περιβάλλοντος υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης.
Επί των ανωτέρω δικαιολογητικών διευκρινίζονται τα εξής σημεία:
Για τις Ο.Κοι.Π με τη νομική μορφή ΑΜΚΕ, τα δικαιολογητικά «Συστατική πράξη και τυχόν τροποποιήσεις του», «Πιστοποιητικό για τη μη προσβολή της σύστασης, της εκλογής των οργάνων και τυχόν σχετικές δικαστικές αποφάσεις και διαταγές», «Πιστοποιητικό εγγραφής και δημοσιότητας και τυχόν δικαστικές απoφάσεις και διαταγές», μπορούν να αναζητηθούν τόσο από το οικείο Πρωτοδικείο όσο και από την οικεία υπηρεσία ΓΕΜΗ.
Για τους κοινωφελείς φορείς που εμπίπτουν στις διατάξεις του ν. 4182/2013 και δεν είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Κοινωφελών Περιουσιών του ίδιου νόμου, καθώς και για τους κοινωφελούς φορείς που έχουν συσταθεί με ειδικό νόμο, το δικαιολογητικό «Καταστατικό» ταυτίζεται με το προεδρικό διάταγμα ή τον ειδικό νόμο από τα οποία προβλέπεται η σύστασή τους.
Για το δικαιολογητικό «χρηματοοικονομικές καταστάσεις»:
Για τις Ο.Κοι.Π/κοινωφελείς φορείς που ενδιαφέρονται να καταχωριστούν στη Δημόσια Βάση Δεδομένων, νοείται οποιοδήποτε έγγραφο, το οποίο περιέχει οικονομικά στοιχεία της δραστηριότητας της Ο.Κοι.Π., όπως εγκεκριμένος απολογισμός, βιβλία εσόδων εξόδων, εγκεκριμένα ισοζύγια, καθώς και οποιαδήποτε άλλη κατάσταση εμπεριέχουσα οικονομικά στοιχεία για τη δραστηριότητά της.
Σημειώνεται ότι, για Ο.Κοι.Π/κοινωφελή φορέα που έχει τεθεί σε πρόσφατη λειτουργία από το χρόνο υποβολής της αίτησης εγγραφής, και εξ’ αυτού τυγχάνει να μη διαθέτει κανένα από τα ανωτέρω έγγραφα που να εμπίπτουν στο δικαιολογητικό «χρηματοοικονομικές καταστάσεις», αντ’ αυτών δέον είναι να υποβάλονται συνημμένα α) βεβαίωση έναρξης εργασιών από την αρμόδια φορολογική αρχή (Α.Α.Δ.Ε) και β) έγγραφη βεβαίωση, υπογεγραμμένη από το αρμόδιο όργανο διοίκησης, περί μη διάθεσης χρηματοοικονομικών καταστάσεων λόγω πρόσφατης θέσης σε λειτουργία του φορέα.
Για τις Ο.Κοι.Π/κοινωφελείς φορείς που ενδιαφέρονται να καταχωριστούν στο Ειδικό Μητρώο, οι χρηματοικονομικές καταστάσεις θα πρέπει α) να συντάσσονται σύμφωνα με τον ν. 4308/2014 (Α’ 251), β) την αποκλειστική ευθύνη σύνταξης και υπογραφής των χρηματοοικονομικών καταστάσεων φέρει η διοίκηση η οποία συντάσσει και εγκρίνει τις εν λόγω χρηματοοικονομικές καταστάσεις έως τις 10 Σεπτεμβρίου του επομένου έτους και γ) να ελέγχονται από ορκωτούς ελεγκτές λογιστές του ν. 4449/2017 (Α’ 7), οι οποίοι ορίζονται, με τους αναπληρωτές τους, από τη διοίκηση μέχρι το τέλος Οκτωβρίου της χρήσης που ελέγχεται.
Από το δικαιολογητικό «Έκθεση ελέγχου ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4449/2017 (Α’ 7), για την τελευταία χρήση, καθώς και για τις δύο (2) προηγούμενες χρήσεις, εφόσον έχουν εκδοθεί», θα πρέπει να βεβαιώνεται επιπρόσθετα η προϋπόθεση της μη υπέρβασης της ετήσιας τακτικής κρατικής επιχορήγησης πέραν του τριάντα τοις εκατό (30%) επί του προϋπολογισμού του φορέα που αφορά σε λειτουργικές του δαπάνες – πλην του μισθολογικού κόστους, ή δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Το δικαιολογητικό «Υπεύθυνη Δήλωση» θα πρέπει να ακολουθεί το σχετικό υπόδειγμα που μπορεί να αναζητηθεί στο «Εγχειρίδια/Θεσμικό Πλαίσιο» – «Εγχειρίδια Χρήσης – «Υποδείγματα υπεύθυνων δηλώσεων» για τη Δημόσια Βάση Δεδομένων και το Ειδικό Μητρώο, αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι, οι επιτροπές εράνων του άρθρου 122 Α.Κ., τα κοινωφελή ιδρύματα του ν.4182/2013 και τα κοινωφελή ιδρύματα που έχουν συσταθεί με ειδικό νόμο δεν είναι υπόχρεοι υποβολής του εν λόγω δικαιολογητικού.
VI. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ (Άρ. 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24. Ν.4873/2021)
Για την ενίσχυση της κοινωφελούς δράσης των εγγεγραμμένων κοινωφελών φορέων, προβλέπονται ευεργετήματα με τη μορφή φορολογικών κινήτρων, που αφορούν είτε άμεσα τους ίδιους φορείς είτε τρίτους προς τους φορείς αυτούς.
Για τους καταχωρισμένους στην Δημόσια Βάση Δεδομένων προβλέπονται τα εξής οφέλη:
• Απαλλαγές από τον ΦΠΑ για την παροχή υπηρεσιών και παράδοση αγαθών με την ευκαιρία εκδηλώσεων που οργανώνονται από τις Ο.Κοι.Π. για την οικονομική τους ενίσχυση. Οι εκδηλώσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις τέσσερις (4) κατ’ έτος. [σχετ. Εγκύκλιοι Α.Α.Δ.Ε Ε.2091/2022 (Α.Δ.Α: ΡΞ5Ι46ΜΠ3Ζ-ΥΡΜ) και Ε.2039/2023 (Α.Δ.Α: 9ΠΣΠ46ΜΠ3Ζ-Θ6Λ)]
• Απαλλαγή από τον ειδικό φόρο ακινήτων.
Για τους εγγεγραμμένους στο Ειδικό Μητρώο προβλέπονται πλέον των ανωτέρω τα εξής οφέλη:
• Για τις δωρεές τρίτων προς τις εγγεγραμμένες Ο.Κοι.Π, το ποσό του φόρου μειώνεται κατά σαράντα τοις εκατό (40%) επί των δωρεών εφόσον οι δωρεές υπερβαίνουν στη διάρκεια του φορολογικού έτους το ποσό των εκατό (100) ευρώ. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το σαράντα τοις εκατό (40%) του φορολογητέου εισοδήματος.
• Μη υπολογισμός τεκμαρτού εισοδήματος για τον παραχωρούντα ακίνητα σε εγγεγραμμένες Ο.Κοι.Π.
• Έκπτωση δαπανών για τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα των εγγεγραμμένων Ο.Κοι.Π. που αφορούν στα ακίνητά τους σε ποσοστό 75%. (σχετ. Εγκύκλιος Α.Α.Δ.Ε: Ε.2027/2022 – ΑΔΑ: Ψ8ΕΝ46ΜΠ3Ζ-Λ6Ξ).
• Απαλλαγή ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκπλήρωση των σκοπών των εγγεγραμμένων Ο.Κοι.Π/λοιπών κοινωφελών φορέων.
• Απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων ειδικής χρήσης και οχημάτων των Ο.Κοι.Π., κατόπιν αιτήματος τους στην αρμόδια φορολογική υπηρεσία. (σχετ. Εγκύκλιος Α.Α.Δ.Ε: Ο.3009/2024 – ΑΔΑ: Ψ8ΕΝ46ΜΠ3Ζ-Λ6Ξ).
VI. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ – ΚΥΡΩΣΕΙΣ (άρ. 6, 8, 11, 12, ν. 4873/2021)
Υποχρεώσεις:
Οι Ο.Κοι.Π/κοινωφελείς φορείς που είναι εγεγγραμμένοι τόσο στη Δημόσια Βάση Δεδομένων όσο και στο Ειδικό Μητρώο, οφείλουν να αποστέλουν ηλεκτρονικά στη Διεύθυνση Ο.Κοι.Π. και Κοινωφελών Φορέων του Υπουργείου Εσωτερικών, οποιαδήποτε τυχόν μελλοντική μεταβολή των ήδη υποβληθέντων στοιχείων τους.
Για τους εγγεγραμμένους φορείς στο Ειδικό Μητρώο, συντρέχουν, πλέον των ανωτέρω, και οι εξής υποχρεώσεις:
• Για κάθε κρατική χρηματοδότηση θα πρέπει να υποβάλονται α) τα στοιχεία του φορέα χρηματοδότησης και β) ο προϋπολογισμός και απολογισμός για κάθε χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα.
• Τα όργανα διοίκησης αυτών υποχρεούνται να ενημερώνουν τη Διεύθυνση Ο.Κοι.Π. και Κοινωφελών Φορέων για κάθε τυχόν αμετάκλητη καταδίκη μέλους των οργάνων διοίκησής για τα εγκλήματα που προβλέπονται στην παρ. 2, άρθρου 8 του νόμου, εντός έξι (6) μηνών από τη μεταβολή ή την έκδοση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης.
• Ετήσια ανανέωση εγγραφής, με καταβολή παραβόλου υπέρ του Δημοσίου ποσού πενήντα (50) ευρώ.
Κυρώσεις:
Σε περίπτωση μη τήρησης από τις εγγεγραμμένους Ο.Κοι.Π στο Ειδικό Μητρώο των υποχρεώσεων των άρθρων 7, 8 και 11 του νόμου, η Διεύθυνση Ο.Κοι.Π. και Κοινωφελών Φορέων του Υπουργείου Εσωτερικών αποστέλλει αμελλητί στον παραβάτη γραπτή πρόσκληση, προκειμένου να προβεί σε κάθε δέουσα ενέργεια για την άρση της παράβασης και τη συμμόρφωσή του, εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της ανωτέρω προθεσμίας, τίθεται σε καθεστώς αναστολής ενός (1) έτους και σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτος και ο χρόνος αναστολής, διαγράφεται από το Ειδικό Μητρώο, με συνέπεια την αυτοδίκαιη διακοπή κρατικής χρηματοδότησης.
Β. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΠΟΥ ΘΕΣΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ Η ΤΗΡΗΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΗΤΡΩΩΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ.
Στο πλαίσιο της υποχρέωσης εφαρμογής των οριζόμενων του ν. 4873/2021 καθώς και της αρχής απλούστευσης των διαδικασιών του δημοσίου, παρακαλούνται όλα τα Υπουργεία να μας γνωρίσουν α) εάν τηρούν ή όχι ειδικά μητρώα και β) σε περίπτωση θετικής απάντησης, εφόσον από το θεσμικό τους πλαίσιο προβλέπεται η τήρηση ειδικών μητρώων κοινωφελών φορέων, παρακαλούνται το αργότερο έως τις 05-08-2024:
1. Να ενημερώσουν αμελλητί για τη θέση σε εφαρμογή του ν. 4873/2021 α) τις οργανικές μονάδες στην αρμοδιότητα των οποίων υπάγονται τα εν λόγω ειδικά μητρώα και β) τις Γενικές Διευθύνσεις Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) τους.
2. Να μας γνωρίσουν αν τα ειδικά μητρώα α) κατά τον υφιστάμενο χρόνο είναι ενεργά ή όχι, β) σε περίπτωση που είναι ενεργά, ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη σύσταση και λειτουργία τους, γ) εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4 του ν.4873/2021, δ) διαθέτουν ή όχι πληροφοριακό σύστημα και ε) κατά τον υφιστάμενο χρόνο δεν είναι ενεργά δεδομένης σχετικής νομοθετικής πρόβλεψης για μελλοντική σύστασή τους, συμπληρώνοντας τη συνημμένη φόρμα με τίτλο «Φόρμα Καταχώρισης Μητρώων», η οποία θα πρέπει να αποσταλεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση okoip-dir@ypes.gov.gr με συνοδευτική επιστολή υπογεγραμμένη από τον καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργό, με την οποία θα βεβαιώνεται η ορθότητα των στοιχείων της συνημμένης σε αυτήν φόρμας.
Ειδικότερα οι φορείς που αναμένεται να συστήσουν ειδικά μητρώα κοινωφελών φορέων του άρθρου 4 του ν. 4873/2021, καλούνται να το δηλώσουν στο αντίστοιχο πεδίο της ως άνω φόρμας, προκειμένου εν συνεχεία να πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες ενέργειες.
Γ. ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 14, ν. 4270/2014.
Παρακαλούνται όλοι οι φορείς Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτοί αναλυτικά αναφέρονται στην Ενότητα II «ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ» του παρόντος, που δύνανται να χορηγήσουν οικονομική ενίσχυση από πηγές κρατικής χρηματοδότησης για τις δράσεις Ο.Κοι.Π και κοινωφελών φορέων του άρθρου 4 ν. 4873/2021, ανεξαρτήτως καταχώρισης ή μη αυτών σε ειδικά μητρώα, να ενημερώσουν αμελλητί για το περιεχόμενο της παρούσας Εγκυκλίου τους κοινωφελείς φορείς αρμοδιότητας τους. Προς διευκόλυνση της ενημέρωσης αυτής, ακολουθεί το παρακάτω υπόδειγμα μηνύματος ηλεκτρονικής αλληλογραφίας:
«Σας γνωστοποιούμε ότι, σε εφαρμογή του ν. 4873/2021, από 17-10-2023 λειτουργεί η νέα εφαρμογή του Υπουργείου Εσωτερικών που αφορά στο πλαίσιο καταγραφής και διαφάνειας των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών (Ο.Κοι.Π.), η οποία είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης gov.gr και στη διεύθυνση okoip.gov.gr.
Με τη λειτουργία της ως άνω εφαρμογής, δημιουργείται ένα πλήρες πλαίσιο διαφάνειας και λογοδοσίας των Ο.Κοι.Π. Στις δύο διακριτές βάσεις δεδομένων που περιλαμβάνονται στη νέα εφαρμογή – τη Δημόσια Βάση Δεδομένων και το Ειδικό Μητρώο – οι Ο.Κοι.Π. και οι Κοινωφελείς Φορείς δηλώνουν στοιχεία για την ίδρυσή τους, τα όργανα διοίκησης, τη λειτουργία τους και τις κρατικές χρηματοδοτήσεις που λαμβάνουν. Η εγγραφή στις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών έχει υψηλό βαθμό απαιτήσεων και συνιστά εχέγγυο διαφάνειας. Οι Ο.Κοι.Π και κοινωφελείς φορείς που επιλέγουν να καταχωριστούν σε αυτές, απολαμβάνουν οφέλη όπως φορολογικά κίνητρα προς ενίσχυση της κοινωφελούς δράσης τους και πρόσβαση στη διεκδίκηση κρατικών χρηματοδοτήσεων. Συνεπώς η εγγραφή μιας Ο.Κοι.Π στις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών συνιστά προϋπόθεση για την πρόσβαση στη διεκδίκηση κρατικής χρηματοδότησης».
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση.
Η Υφυπουργός Εσωτερικών
Παρασκευή Χαραλαμπογιάννη
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η Προϊσταμένη του Τμήματος Γραμματείας και Παροχής Πληροφοριών
Του Υπουργείου Εσωτερικών Μαρίνα Χρύση