Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 49/2023
Ασφάλιση στον e-Ε.Φ.Κ.Α. του προσωπικού που στελεχώνει πλοία αναψυχής και τουριστικά ημερόπλοια

e-ΕΦΚΑ 14/11/2023
Α.Π.: 610010

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Σατωβριάνδου 18
10432 Αθήνα
Πληροφορίες: Β. Μπερούτσου
Τηλέφωνο: 210-5285569
e-mail: tm.asfalisismm@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 49

ΘΕΜΑ: «Ασφάλιση στον e-Ε.Φ.Κ.Α. του προσωπικού που στελεχώνει πλοία αναψυχής και τουριστικά ημερόπλοια»

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 11 ν. 4926/2022 (Φ.Ε.Κ. 82/τ.Α’/20-04-2022) «Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 134 του ν. 4964/2022 (Φ.Ε.Κ. 150/τ.Α’/30-07-2022) και θέτουμε υπόψη σας τα ακόλουθα:

Με τις διατάξεις του κοινοποιούμενου άρθρου 11 «Στελέχωση πλοίων αναψυχής και τουριστικών ημερόπλοιων», όπως τροποποιημένες ισχύουν, κωδικοποιήθηκαν τα θέματα στελέχωσης των πλοίων αναψυχής και τουριστικών ημερόπλοιων, καθώς και το καθεστώς ασφάλισης των προσώπων που απασχολούνται σε αυτά.

1. ΟΡΙΣΜΟΙ
Για την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, οι όροι που χρησιμοποιούνται έχουν την ακόλουθη έννοια, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν.  4926/2022:

α. Πλοίο αναψυχής είναι το σκάφος ολικού μήκους άνω των επτά (7) μέτρων, ιστιοφόρο ή μηχανοκίνητο, με κύρια κατά προορισμό χρήση την εκτέλεση ταξιδιών αναψυχής, βάσει της γενικής κατασκευής του.

β. Ιδιωτικό πλοίο αναψυχής είναι το πλοίο αναψυχής, το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως ιδιωτικό, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους της σημαίας που φέρει και χρησιμοποιείται για ιδιωτικούς σκοπούς, και όχι για οποιαδήποτε εμπορική ή κερδοσκοπική δραστηριότητα, υπό την επιφύλαξη της παρ. 6 του άρθρου 3 του ν. 4926/2022.

γ. Επαγγελματικό πλοίο αναψυχής είναι το πλοίο αναψυχής, το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως επαγγελματικό, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους της σημαίας που φέρει, για την εκμετάλλευση του οποίου συνάπτεται σύμβαση ολικής ναύλωσης, υπό την επιφύλαξη της παρ. 6 του άρθρου 3 του ν. 4926/2022. Το επαγγελματικό πλοίο αναψυχής είναι μεταφορικής ικανότητας έως και σαράντα εννέα (49) επιβατών και διαθέτει επαρκείς και κατάλληλους χώρους ενδιαίτησης, ειδικά για τους επιβάτες.

δ. Επαγγελματικό Τουριστικό Ημερόπλοιο είναι το επαγγελματικό μικρό σκάφος μεταφοράς επιβατών, κατά την έννοια του Γενικού Κανονισμού Λιμένα υπ’ αριθμ. 23, όπως εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. 2122/01/2000/11.2.2000 απόφαση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας (Β’ 231), ή το πλοίο αναψυχής ή το επιβατηγό τουριστικό πλοίο το οποίο εκτελεί περιηγητικούς πλόες, περιορισμένης χρονικής διάρκειας, με σκοπό τη θαλάσσια περιήγηση ή τη λήψη θαλασσίου λουτρού, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 10 του ν. 4926/2022.

ε. Πλοίαρχος είναι ο ναυτικός, ο οποίος κατέχει το κατάλληλο πιστοποιητικό ικανότητας, που έχει εκδοθεί ή αναγνωριστεί από το κράτος της σημαίας που φέρει το πλοίο, και στον οποίο έχει ανατεθεί, με σύμβαση ναυτολόγησης, η διακυβέρνηση του πλοίου αναψυχής.

στ. Κυβερνήτης είναι:

– Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, για τα οποία δεν υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος: Ο μισθωτός ή αυτοαπασχολούμενος ή ο επιβάτης ή ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής ο οποίος κατέχει το κατάλληλο αποδεικτικό για τη διακυβέρνησή του, σύμφωνα με την απόφαση της περ. (γ) της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 4926/2022.

– Για τα πλοία αναψυχής, τα οποία τηρούν ναυτολόγιο ή κατάσταση πληρώματος του ν. 2575/1998 (Α’ 23), ανεξαρτήτως υποχρέωσης ή μη για τήρηση οργανικής σύνθεσης πληρώματος: Ο ναυτικός, ο οποίος κατέχει το κατάλληλο πιστοποιητικό ικανότητας, που έχει εκδοθεί ή αναγνωριστεί από το κράτος της σημαίας που φέρει το πλοίο, και στον οποίο έχει ανατεθεί, με σύμβαση ναυτολόγησης, η διακυβέρνηση του πλοίου αναψυχής.

– Για τα πλοία αναψυχής που τηρούν ναυτολόγιο ή κατάσταση πληρώματος του ν. 2575/1998 και για τα οποία δεν υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος: Ο ναυτικός, ο οποίος διαθέτει τα προσόντα που ορίζονται στην απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της περ. (γ) της παρ. 1 του άρθρου 21, εξαιρουμένων των διατάξεών της που αφορούν σε Αποδεικτικό Ναυτικής Ικανότητας (Α.Ν.Ι.), σύμφωνα με το Π.Δ.141/2014 (Α’ 232), και στον οποίο έχει ανατεθεί, με σύμβαση ναυτολόγησης, η διακυβέρνηση του πλοίου αναψυχής.

Ο κυβερνήτης ασκεί τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες που προβλέπονται για τον πλοίαρχο.

ζ. Λοιπό προσωπικό είναι το προσωπικό που προσλαμβάνεται από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή ή τον πλοίαρχο για την εξυπηρέτηση των επιβατών στα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, για τα οποία υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4926/2022, και στα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια του άρθρου 10 του ίδιου νόμου, τηρουμένων των σχετικών όρων και των προϋποθέσεων της απόφασης που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της περ. (α) της παρ. 9 του άρθρου 21 του ν. 4926/2022.

η. Βοηθητικό προσωπικό είναι οι εργαζόμενοι σε πλοία αναψυχής, για τα οποία δεν υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος, εκτός του πλοιάρχου ή του κυβερνήτη και του πληρώματος.

2. ΥΠΑΓΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ – ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ
Στην υποχρεωτική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ υπάγονται τα κάτωθι πρόσωπα ανάλογα με την υφιστάμενη περίπτωση:

– Α’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Στα επαγγελματικά πλοία αναψυχής (παραγράφου 2α άρθρου 3 ν. 4926/2022), υπό ελληνική σημαία ή άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή του ΕΟΧ, ολικού μήκους έως και είκοσι τεσσάρων (24) μέτρων και μεταφορικής ικανότητας έως και δεκατεσσάρων (14) επιβατών ή έως και εικοσιπέντε (25) επιβατών όταν εκτελούν σύμβαση ολικής ναύλωσης διάρκειας έως και δώδεκα (12) ωρών που δεν περιλαμβάνει διανυκτέρευση, ισχύουν τα εξής:

Δεν υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος. Τη διακυβέρνηση του πλοίου αναλαμβάνει πλοίαρχος ή κυβερνήτης και επιτρέπεται να εργάζονται σε αυτό πλήρωμα και βοηθητικό προσωπικό.

Όλα τα προαναφερόμενα πρόσωπα (πλοίαρχος ή κυβερνήτης, το πλήρωμα και το βοηθητικό προσωπικό) υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α., υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας, αναφορικά με το δικαίωμα για ασφάλιση στο κράτος της σημαίας του πλοίου, εφόσον πρόκειται για πλοίο που φέρει σημαία κράτους μέλους της ΕΕ ή του ΕΟΧ.

Συγκεκριμένα:
• οι απογεγραμμένοι ναυτικοί που προσλαμβάνονται στο πλοίο, ασφαλίζονται με βάση τη νομοθεσία για τον e-Ε.Φ.Κ.Α. (π. Ν.Α.Τ.).

• οι κυβερνήτες, μη απογεγραμμένοι ναυτικοί

– εφόσον παρέχουν εξηρτημένη εργασία, ασφαλίζονται με βάση τη νομοθεσία για τον e- Ε.Φ.Κ.Α.

που αφορά τους μισθωτούς (π. Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.), ενώ

– εάν απασχολούνται μέσω σύμβασης παροχής υπηρεσιών, ασφαλίζονται με βάση τη νομοθεσία που αφορά τους μη μισθωτούς (π. Ο.Α.Ε.Ε.).

• το βοηθητικό προσωπικό υπάγεται στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην ασφαλιστική νομοθεσία ανά κατηγορία ειδικότητας.

– Β’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής (παραγράφου 2α άρθρου 3 ν. 4926/2022):

– (i) ολικού μήκους άνω των είκοσι τεσσάρων (24) μέτρων, ανεξαρτήτως διάρκειας σύμβασης ολικής ναύλωσης (υπό την επιφύλαξη της Γ’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ) και

-(ii) ολικού μήκους έως και είκοσι τεσσάρων (24) μέτρων, μεταφορικής ικανότητας άνω των δεκατεσσάρων (14) έως και σαράντα εννέα (49) επιβατών και όταν εκτελούν σύμβαση ολικής ναύλωσης διάρκειας άνω των δώδεκα (12) ωρών, εφαρμόζονται τα κάτωθι:

Υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος.

Το θέμα της ασφάλισης των ναυτικών ρυθμίζεται ως εξής:

Α) από την ελληνική νομοθεσία, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας αναφορικά με το δικαίωμα για ασφάλιση του ναυτικού στο κράτος της σημαίας του πλοίου, ως προς τα πλοία υπό σημαία κράτους μέλους της ΕΕ ή του ΕΟΧ και ανεξαρτήτως ολικής χωρητικότητας.

Με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 134 του ν. 4964/2022, ορίστηκε ότι η υποχρέωση εφαρμογής της ελληνικής νομοθεσίας ως προς την ασφάλιση των ναυτικών σε αυτή την περίπτωση αρχίζει από 01/01/2023. Από 20/04/2022 έως 31/12/2022 εφαρμόζεται η νομοθεσία του κράτους της σημαίας του πλοίου.

Β) από την ελληνική νομοθεσία περί των ασφαλιστικών υποχρεώσεων των συμβεβλημένων πλοίων, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας αναφορικά με το δικαίωμα για ασφάλιση του ναυτικού στη χώρα προέλευσής του, ως προς τα πλοία υπό σημαία κράτους εκτός της ΕΕ ή του ΕΟΧ και ανεξαρτήτως ολικής χωρητικότητας.

Εφόσον στο πλοίο απασχολείται λοιπό προσωπικό, αυτό ασφαλίζεται στον e-Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην ασφαλιστική νομοθεσία ανά κατηγορία ειδικότητας, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας αναφορικά με το δικαίωμα για ασφάλιση στο κράτος της σημαίας του πλοίου, εφόσον πρόκειται για πλοίο που φέρει σημαία κράτους μέλους της ΕΕ ή του ΕΟΧ.

– Γ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής (παραγράφου 2α άρθρου 3 ν. 4926/2022), ανεξαρτήτως ολικού μήκους και μεταφορικής ικανότητας άνω των είκοσι πέντε (25) έως και σαράντα εννέα (49) επιβατών, όταν εκτελούν σύμβαση ολικής ναύλωσης διάρκειας έως και δώδεκα (12) ωρών που δεν περιλαμβάνει διανυκτέρευση, υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος.

Για την ασφάλιση των ναυτικών και του λοιπού προσωπικού των εν λόγω πλοίων εφαρμόζονται τα οριζόμενα στην Β’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ.

– Δ’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Στα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια υπάρχει υποχρέωση οργανικής σύνθεσης πληρώματος, το οποίο ασφαλίζεται ως εξής:

Στα υπό σημαία άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή του ΕΟΧ και ανεξαρτήτως ολικής χωρητικότητας, το θέμα της ασφάλισης των ναυτικών ρυθμίζεται από την ελληνική νομοθεσία, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας, αναφορικά με το δικαίωμα για ασφάλιση του ναυτικού στο κράτος της σημαίας του πλοίου.

Επίσης, στα ως άνω πλοία επιτρέπεται να απασχολείται λοιπό προσωπικό μη ναυτικών ειδικοτήτων και πλέον της τηρούμενης οργανικής σύνθεσης πληρώματος. Το προσωπικό ασφαλίζεται στον e-Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην ασφαλιστική νομοθεσία ανά κατηγορία ειδικότητας, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας αναφορικά με το δικαίωμα για ασφάλιση στο κράτος της σημαίας του πλοίου, εφόσον πρόκειται για πλοίο που φέρει σημαία κράτους μέλους της ΕΕ ή του ΕΟΧ.

– Ε’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής δεν υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος, ανεξαρτήτως μεταφορικής ικανότητας και για όσους εργάζονται στο πλοίο εφαρμόζονται αναλογικά τα αναφερόμενα στην Α’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

3. ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ
Στην παρ. 1 του άρθρου 136 του ν. 4926/2022 ορίζεται ως έναρξη ισχύος των διατάξεων η ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (20/04/2022), εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στην παρ. 2.

Της παρούσας να λάβει γνώση, με ευθύνη των προϊσταμένων Διευθύνσεων και Τμημάτων, το προσωπικό αρμοδιότητάς τους.

Η ΠΡ/ΝΗ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗ