Α.1070/2023
Καθορισμός ειδικότερων ζητημάτων σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 59 του ν. 5039/2023 (Α’ 83) περί αυτοδίκαιης διαγραφής ατομικών οφειλών αποβιωσάντων και σοβαρά πληγέντων στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023 καθώς και στενών συγγενών τους
Αθήνα, 18 Μαΐου 2023
Α 1070/18-05-2023
(ΦΕΚ Β’ 3391/19-05-2023)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ
2. ΑΑΔΕ
Α. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α’, Β’, Γ’
Ταχ. Δ/νση : Πανεπιστημίου 20
Ταχ. Κώδικας : ΤΚ 10672 Αθήνα
Τηλέφωνο : 210-3636833
210-3636059
E-mail : deispraxeon@aade.gr
Url : www.aade.gr
Β. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Ε.Φ.Κ.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
Γ. ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Α’
ΤΜΗΜΑ Β’
2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ Γ’
3. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΤΜΗΜΑ Γ’
ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ
Α 1070/2023
ΘΕΜΑ: Καθορισμός ειδικότερων ζητημάτων σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 59 του ν. 5039/2023 (Α ́83) περί αυτοδίκαιης διαγραφής ατομικών οφειλών αποβιωσάντων και σοβαρά πληγέντων στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023 καθώς και στενών συγγενών τους
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 5039/2023 «Μέτρα στήριξης των συγγενών των θυμάτων και των πληγέντων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023, συνταξιοδοτική διάταξη, ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας των συγκοινωνιών, διατάξεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης, παρεμβάσεις για τον εκσυγχρονισμό της τουριστικής νομοθεσίας και άλλες επείγουσες διατάξεις» (Α’ 83),
2. τις διατάξεις του ν. 4987/2022 «Κύρωση Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας» (Α’ 206),
3. τις διατάξεις του ν. 4978/2022 «Κύρωση Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων» (Α’ 190),
4. το π.δ. 16/1989 «Κανονισμός λειτουργίας Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών (Δ.Ο.Υ.) και των Τοπικών Γραφείων και καθήκοντα υπαλλήλων αυτών» (Α’ 6),
5. το π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181),
6. τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016 «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α’ 94),
7. την υπό στοιχεία Υ2/09-07-2019 απόφαση του Πρωθυπουργού «Σύσταση Θέσεων Αναπληρωτή Υπουργού και Υφυπουργών» (Β’ 2901),
8. την υπ’ αρ. 339/18-07-2019 κοινή απόφαση των Πρωθυπουργού και Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο» (Β’ 3051),
9. την υπ’ αρ. 1/20-01-2016 πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών» (Υ.Ο.Δ.Δ. 18), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016, όπως ισχύουν, την υπ’ αρ. 39/3/30-11-2017 απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.» (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) και την υπό στοιχεία 5294 ΕΞ 2020/17-01-2020 απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.» (Υ.Ο.Δ.Δ. 27),
10. το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται πρόσθετη δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,
11. Την από 18-5-2023 εισήγηση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.,
αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
Οφειλές που υπόκεινται σε διαγραφή
1. Με την επιφύλαξη της παρ. 3, σε αυτοδίκαιη διαγραφή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 59 του ν. 5039/2023 (Α’ 83), υπόκεινται οι ατομικές οφειλές προς το Δημόσιο ή υπέρ τρίτων των κάτωθι φυσικών προσώπων που έχουν βεβαιωθεί στις Δ.Ο.Υ./Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ./Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π./ΚΕ.Β.ΕΙΣ./ Τελωνεία και ήταν ανεξόφλητες κατά την 31η/3/2023:
α. των αποβιωσάντων στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023,
β. των προσώπων που υπέστησαν μόνιμη αναπηρία σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) εξαιτίας του σιδηροδρομικού δυστυχήματος της περ. α,
γ. των προσώπων που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) εξαιτίας του σιδηροδρομικού δυστυχήματος της περ. α;
δ. των γονέων των προσώπων των περ. α’- γ,
ε. των συζύγων των προσώπων των περ. α’- γ’ κατά την 28η Φεβρουαρίου 2023,
στ. των προσώπων που συνδέονταν με σύμφωνο συμβίωσης με τα πρόσωπα των περ. α’- γ’ κατά την 28η Φεβρουαρίου 2023,
ζ. των τέκνων των προσώπων των περ. α’- γ! η. των αδελφών των προσώπων των περ. α’- γ’.
2. Ως ατομική οφειλή του προσώπου της παρ. 1 νοείται η οφειλή αυτού που έχει βεβαιωθεί στον αριθμό φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του ή έχει περιέλθει σε αυτόν από κληρονομική διαδοχή καθώς και οφειλές από φόρο εισοδήματος φορολογικών ετών έως και 2017, Φ.Μ.Α.Π., Ε.Τ.ΑΚ. Φ.Π., έκτακτη εισφορά εισοδήματος Φ.Π. ν. 3758/2009, εισφορές και τέλος επιτηδεύματος ν. 3986/2011, διαφορά προσθέτου φόρου εισοδήματος Φ.Π. ν. 4446/2016 που, αν και έχουν βεβαιωθεί στον Α.Φ.Μ. του συζύγου του προσώπου της παρ. 1, αφορούν εισόδημα του τελευταίου. Δεν αποτελεί ατομική οφειλή του προσώπου της παρ. 1 τυχόν οφειλή από φόρο εισοδήματος φορολογικών ετών έως και 2017, Φ.Μ.Α.Π., Ε.Τ.ΑΚ. Φ.Π., έκτακτη εισφορά εισοδήματος Φ.Π. ν. 3758/2009, εισφορές και τέλος επιτηδεύματος ν. 3986/2011, διαφορά πρόσθετου φόρου εισοδήματος Φ.Π. ν. 4446/2016 που έχει βεβαιωθεί στον Α.Φ.Μ. του, αλλά αφορά εισόδημα της συζύγου του.
3. Από το πεδίο εφαρμογής των παρ. 1 και 2 εξαιρούνται οι οφειλές υπέρ αλλοδαπού δημοσίου, οι οφειλές από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων λόγω παραβίασης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 4978/2022 (Κ.Ε.Δ.Ε., Α’ 190) και οι οφειλές από τελωνειακούς δασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελούν έσοδό της και αποδίδονται στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Άρθρο 2
Διαδικασία διαγραφής οφειλών
1. α. Η διαγραφή των οφειλών των προσώπων των περ. α’- γ’ της παρ. 1 του άρθρου 1, που υπόκεινται σε διαγραφή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, διενεργείται όπου δύναται με κεντρική διαδικασία από τη Γενική Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Γ.Δ.ΗΛΕ.Δ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.). Σε αντίθετη περίπτωση, η διαγραφή διενεργείται από την Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης στην οποία είναι βεβαιωμένες οι οφειλές ή έχουν καταχωριστεί τα στοιχεία των νόμιμων ή εκτελεστών τίτλων αυτών, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στην παρ. 3. Τα στοιχεία ταυτότητας των προσώπων του πρώτου εδαφίου, στα οποία περιλαμβάνονται κατ’ ελάχιστον το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο και ο αριθμός φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.), αποστέλλονται στη Γ.Δ.ΗΛΕ.Δ. και στις Δ.Ο.Υ./Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ./Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π./ΚΕ.Β.ΕΙΣ./ Τελωνεία από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του Υπουργείου Υγείας.
β. Με την εκτέλεση της διαδικασίας διαγραφής δημιουργείται ηλεκτρονικά εκκαθαρισμένο Ατομικό Φύλλο ‘Έκπτωσης, ανά Α.Φ.Μ. και γραμμή χρηματικού καταλόγου.
Η διαγραφή καταχωρίζεται στις φορολογικές μερίδες των οφειλετών ανά Α.Φ.Μ., Αριθμό Τριπλοτύπου Βεβαίωσης (Α.Τ.Β.) και γραμμή χρηματικού καταλόγου οφειλής.
Τα ποσά της διαγραφής ενημερώνουν ανά Α.Φ.Μ. και Αριθμό Βιβλίου Καταχώρισης Ταμείου (Α.Β.Κ.Τ.) τη Μηνιαία Κατάσταση Διαγραφών καθώς και το Βιβλίο Διαγραφών και Επιστροφών που τηρούνται ηλεκτρονικά ανά Δ.Ο.Υ.
Τα ποσά της διαγραφής αποτυπώνονται ανά Αριθμό Λογαριασμού Εσόδων (Α.Λ.Ε.), στα τηρούμενα ανά Δ.Ο.Υ., λογιστικά βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης.
2. Η διαγραφή των οφειλών των προσώπων των περ. ε’ και στ’ της παρ. 1 του άρθρου 1, που υπόκεινται σε διαγραφή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, διενεργείται ως εξής:
α. εφόσον η συγγενική σχέση με τα πρόσωπα των περ. α’- γ’ της ίδιας παραγράφου δύναται να διαπιστωθεί μέσω άντλησης στοιχείων από τα πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε. (εφαρμογές Μητρώου και δηλώσεων φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων), η διαγραφή διενεργείται με κεντρική διαδικασία από τη Γ.Δ.ΗΛΕ.Δ. της Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. β’ της παρ. 1 του παρόντος άρθρου,
β. σε αντίθετη περίπτωση, η διαγραφή διενεργείται από την Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης στην οποία είναι βεβαιωμένες οι οφειλές ή έχουν καταχωριστεί τα στοιχεία των νόμιμων ή εκτελεστών τίτλων αυτών, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στην παρ. 3.
3. α. Για τη διαγραφή των οφειλών των προσώπων των περ. δ; ζ ‘και η’ της παρ. 1 του άρθρου 1, που υπόκεινται σε διαγραφή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, καθώς και στην περ. β’ της παρ. 2 του παρόντος, απαιτείται υποβολή αίτησης από το δικαιούχο ή τον ασκούντα τη γονική μέριμνα ή την επιτροπεία αυτού ή κληρονόμο του, κατά περίπτωση, στην Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης στην οποία είναι βεβαιωμένες οι οφειλές ή έχουν καταχωριστεί τα στοιχεία των νόμιμων ή εκτελεστών τίτλων αυτών. Η αίτηση του προηγούμενου εδαφίου δύναται να υποβληθεί και μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» στην ψηφιακή πύλη «my AADE» της Α.Α.Δ.Ε. Στην αίτηση επισυνάπτονται:
i. φωτοαντίγραφο του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας (και των δύο όψεων) ή του διαβατηρίου και
ii. πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών εκδοθέν μετά την 1η/3/2023, από το οποίο προκύπτει η κρίσιμη ιδιότητα ή συγγενική σχέση.
β. Η διαγραφή των οφειλών, των προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 1, όπου δεν δύναται να πραγματοποιηθεί κεντρικά, πραγματοποιείται με την έκδοση σχετικής απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Δ.Ο.Υ./Κ.Ε.ΜΕ. ΕΠ./Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π./ΚΕ.Β.ΕΙΣ., στην οποία είναι βεβαιωμένες οι οφειλές, με μνεία στη διάταξη του άρθρου 59 του ν. 5039/2023 (Α’ 83). Ακολούθως συντάσσεται ατομικό φύλλο έκπτωσης (Α.Φ.ΕΚ.) στο οποίο επισυνάπτεται αντίγραφο της σχετικής απόφασης.
Για βεβαιωμένες οφειλές υπέρ τρίτων ακολουθείται η ανωτέρω διαδικασία και αποστέλλεται αντίτυπο του (Α.Φ.ΕΚ.) προς ενημέρωσή τους.
4. α. Η διαγραφή οφειλών, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, διενεργείται αφού προηγουμένως ολοκληρωθεί κάθε τυχόν εκκρεμής πίστωση ποσών που έχουν καταβληθεί, συμψηφιστεί, αποδοθεί από επιβληθέντα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης ή παρακρατηθεί κατά τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής έως και την 31η Μαρτίου 2023 για τις οφειλές αυτές.
β. Για τη διαγραφή:
i. οφειλών από φόρο εισοδήματος φορολογικών ετών έως και 2017 Φ.Μ.Α.Π., Ε.Τ.ΑΚ. Φ.Π., έκτακτη εισφορά εισοδήματος Φ.Π. ν. 3758/2009, εισφορές και τέλος επιτηδεύματος ν. 3986/2011, διαφορά πρόσθετου φόρου εισοδήματος Φ.Π. ν. 4446/16 που έχουν βεβαιωθεί στον Α.Φ.Μ. προσώπου της παρ. 1 του άρθρου 1 ή συζύγου αυτού και
ii. οφειλών που έχουν περιέλθει στο πρόσωπο της παρ. 1 του άρθρου 1 από κληρονομική διαδοχή και είναι βεβαιωμένες στον Α.Φ.Μ. αποβιώσαντος τρίτου προσώπου,
απαιτείται προηγούμενος διαχωρισμός χρεών, κατόπιν αίτησης του προσώπου της παρ. 1 του άρθρου 1 ή του ασκούντα τη γονική μέριμνα ή την επιτροπεία αυτού ή κληρονόμου του, κατά περίπτωση, στην Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης στην οποία είναι βεβαιωμένες οι οφειλές.
5. Για τη διαγραφή τωv βεβαιωμένων οφειλών στα Τελωνεία των προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 1 εκ-δίδεται απόφαση του Προϊσταμένου της Τελωνειακής Αρχής στην οποία είναι βεβαιωμένες οι οφειλές κατόπιν υποβολής αίτησης από το δικαιούχο.
Τα σημεία β’ της παρ. 2, α’ της παρ. 3 και α, β(ii) της παρ. 4 εφαρμόζονται κατ’ αναλογία.
Η αίτηση του προηγούμενου εδαφίου δύναται να υποβληθεί και μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» στην ψηφιακή πύλη «my AADE» της Α.Α.Δ.Ε.
Άρθρο 3
Προστασία δικαιούχων έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαγραφής
1. Από την 1η/4/2023 και έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας του άρθρου 2, οι οφειλές που υπόκεινται σε διαγραφή δεν λαμβάνονται υπόψη:
α. για τη χορήγηση στο δικαιούχο αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής,
β. για συμψηφισμό με απαιτήσεις του δικαιούχου έναντι του Δημοσίου,
γ. για την άσκηση ποινικής δίωξης για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο κατ’ άρθρο 25 του ν. 1882/1990,
δ. για την επιβολή από τη Φορολογική Διοίκηση μέτρων διασφάλισης καθώς και μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη αυτών και
ε. για την επιβολή από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του οφειλέτη διοικητικών μέτρων λόγω μη καταβολής αυτών, όπως το μέτρο των παρ. 1, 2 και 4 του άρθρου 9 του ν. 3943/2011 (Α’ 66).
2. Σε περίπτωση που εντός του χρονικού διαστήματος της παρ. 1 έχουν ληφθεί από τη Φορολογική Διοίκηση μέτρα κατά παράβαση της παρ. 1, ο αρμόδιος για την επιδίωξη είσπραξης των οφειλών Προϊστάμενος Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης προβαίνει αμελλητί στην άρση αυτών ως προς τις οφειλές που υπόκεινται σε διαγραφή. Ποσά που έχουν καταβληθεί, συμψηφιστεί, αποδοθεί από επιβληθέντα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης ή παρακρατηθεί κατά τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής για τις οφειλές που υπόκεινται σε διαγραφή, εντός του χρονικού διαστήματος της παρ. 1, επιστρέφονται στο δικαιούχο.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΣΥΡΟΠΟΥΛΟΣ