6383/26-01-2023
Γνωστοποίηση διατάξεων του ν. 5013/2023 (Α’12) για τη συμμόρφωση με την αριθμ. 2377/2022 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας

Α.Π.: 6383/26-01-2023

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Α’ ΒΑΘΜΟΥ

Αριθμός Εγκυκλίου: 131

Γνωστοποίηση διατάξεων του ν. 5013/2023 (Α’12) για τη συμμόρφωση με την αριθμ. 2377/2022 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας

Εισαγωγή

Στο πλαίσιο υποχρέωσης συμμόρφωσης της διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις και δεδομένου ότι με την αριθμ. 2377/2022 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας1, κρίθηκε ως αντισυνταγματική η μεταφορά σημαντικού οικονομικού αντικειμένου αρμοδιοτήτων του δημοτικού συμβουλίου στην οικονομική επιτροπή των δήμων, βάσει των νόμων 4623/2019 (Α’ 134) και 4625/2019 (Α’ 139), οι ανωτέρω αρμοδιότητες εξετάσθηκαν εκ νέου διεξοδικά και με το ν. 5013/2023 (Α’ 12) μεγάλη πλειοψηφία αυτών μεταβιβάζεται εκ νέου στο δημοτικό συμβούλιο, στη βάση του γενικού τεκμηρίου αρμοδιότητας2 και αφαιρείται από τον κατάλογο αρμοδιοτήτων της οικονομικής επιτροπής.

Με την παρούσα εγκύκλιο, παρέχεται ενημέρωση για τις αλλαγές που επήλθαν με τις διατάξεις του ν. 5013/2023 αναφορικά με τα ακόλουθα ζητήματα:
Α. Άρθρα 31 και 37 παρ. 2 – Αρμοδιότητες Οικονομικής Επιτροπής των Δήμων – Έγκριση αποφάσεων Δημάρχων από το δημοτικό συμβούλιο.
Β. Άρθρα 32 και 37 παρ. 1 – Θητεία της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής δήμων και χρόνος διεξαγωγής εκλογής των μελών τους.
Γ. Άρθρο 36 – Ρύθμιση κυκλοφορίας με αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου. Τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 82 του ν. 3463/2006.

Α. Άρθρα 31 και 37 παρ.2 του ν. 5013/2023 – Αρμοδιότητες που ασκούνται από την Οικονομική Επιτροπή των Δήμων

Ι. Με την παρ. 1 του άρθρου 31, η Οικονομική Επιτροπή ασκεί τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) Καταρτίζει και δημοσιεύει με πράξη του Προέδρου της, τον κανονισμό λειτουργίας της.
β) Συντάσσει και εισηγείται το σχέδιο του προϋπολογισμού και ελέγχει την πρόοδο υλοποίησής του. Έχει την ευθύνη για την πιστή εκτέλεση του προϋπολογισμού και υποβάλλει ανά τρίμηνο έκθεση προς το δημοτικό συμβούλιο, στην οποία παρουσιάζεται η κατάσταση των εσόδων και εξόδων του Δήμου. Η έκθεση αυτή, στην οποία καταχωρούνται και τυχόν παρατηρήσεις της μειοψηφίας, δημοσιεύεται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του Δήμου.
γ) Εγκρίνει τον απολογισμό του Δήμου.
δ) [Καταργείται].
ε) Εισηγείται στο δημοτικό συμβούλιο το πολυετές σχέδιο αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δήμου και έχει την ευθύνη και την αποφασιστική αρμοδιότητα για την υλοποίησή του. Για την ετήσια πρόοδο υλοποίησης του σχεδίου, ο Πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής ενημερώνει το δημοτικό συμβούλιο, σε ειδική συνεδρίαση, κατά τον μήνα Δεκέμβριο κάθε έτους.
στ) Αποφασίζει για την κατάρτιση των όρων, τη σύνταξη των διακηρύξεων, τη διεξαγωγή και κατακύρωση κάθε μορφής δημοπρασιών και διαγωνισμών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που αφορούν σε έργα, μελέτες, προμήθειες και υπηρεσίες, καθώς και τη συγκρότηση των ειδικών επιτροπών διεξαγωγής και αξιολόγησης από μέλη της ή ειδικούς επιστήμονες, υπαλλήλους του Δήμου ή δημόσιους υπαλλήλους.
ζ) Ασκεί τα καθήκοντα αναθέτουσας αρχής κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης των συμβάσεων έργων, μελετών, υπηρεσιών και προμηθειών, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού, πλην των περιπτώσεων της απευθείας ανάθεσης, που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Δημάρχου και αποφασίζει για την έγκριση και παραλαβή των πάσης φύσεως μελετών του Δήμου, σύμφωνα με το άρθρο 189 του ν. 4412/2016 (Α’ 147).
η) Αποφασίζει για την υποβολή προτάσεων εκ μέρους του Δήμου για τη χρηματοδότηση ή επιχορήγηση δράσεων, προγραμμάτων και αντίστοιχων έργων από εθνικούς πόρους, πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οποιουδήποτε άλλου φορέα και αποφασίζει, όπου απαιτείται, για την αποδοχή χρηματοδότησης ή επιδότησης ή επιχορήγησης πράξεων που εντάσσονται στα πάσης φύσεως αναπτυξιακά προγράμματα ή προγράμματα επιχορήγησης.
θ) [Καταργείται].
ι) Αποφασίζει για την υποβολή προσφυγών στις διοικητικές αρχές και αποφασίζει για την άσκηση ή μη όλων των ένδικων βοηθημάτων και των ένδικων μέσων, καθώς και για την παραίτηση από αυτά, πλην των περιπτώσεων δικών που αφορούν στον προσδιορισμό ή τη μετατροπή της εργασιακής σχέσης μεταξύ εργαζομένων και του Δήμου, στις οποίες η άσκηση ενδίκων μέσων είναι υποχρεωτική. Επίσης, αποφασίζει τον συμβιβασμό ή την κατάργηση δίκης που έχει αντικείμενο ποσό έως εξήντα χιλιάδες (60.000) ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Όταν το αντικείμενο της δίκης είναι άνω του ποσού αυτού, τότε εισηγείται τη λήψη απόφασης από το δημοτικό συμβούλιο. Δεν επιτρέπεται συμβιβασμός ή κατάργηση δίκης για απαιτήσεις μισθών, επιδομάτων, αποζημιώσεων, εξόδων παράστασης, εξόδων κίνησης και γενικά μισθολογικών παροχών οποιασδήποτε μορφής, εξαιρουμένων εκείνων για τις οποίες το νομικό ζήτημα έχει επιλυθεί με απόφαση ανωτάτου δικαστηρίου. Η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής για τις περιπτώσεις των προηγούμενων εδαφίων, πλην αυτών που αφορούν στον προσδιορισμό ή τη μετατροπή της εργασιακής σχέσης κατά τα προβλεπόμενα στο πρώτο εδάφιο, λαμβάνεται ύστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου, η έλλειψη της οποίας συνεπάγεται ακυρότητα της σχετικής απόφασης. Η παρούσα ρύθμιση ισχύει και όταν η αρμοδιότητα ασκείται από το δημοτικό συμβούλιο.
ια) Αποφασίζει για:
i. Τη μετακίνηση και την έγκριση της αποζημίωσης των δαπανών μετακίνησης του δημάρχου, των αντιδημάρχων και των δημοτικών συμβούλων, εκτός της έδρας του Δήμου για εκτέλεση υπηρεσίας. Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις επιτρέπεται να μετακινηθεί εκτός έδρας ο Δήμαρχος, ο Αντιδήμαρχος ή μέλος του δημοτικού συμβουλίου χωρίς προηγούμενη απόφαση της οικονομικής επιτροπής. Στις περιπτώσεις αυτές, η επιτροπή αποφασίζει στην αμέσως επόμενη συνεδρίασή της, αν η μετακίνηση ήταν επιβεβλημένη ή όχι.
ii. Την καταβολή εξόδων κίνησης και ημερήσιας αποζημίωσης σε ιδιώτες μέλη επιτροπών ή ομάδων εργασίας ή ομάδων διοίκησης έργου, που συγκροτούνται από την Εκτελεστική Επιτροπή ή τον Δήμαρχο, για μετακινήσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, οι οποίες γίνονται για εκτέλεση υπηρεσίας, σχετικής με το έργο τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υποπαρ. Δ.9 του ν. 4336/2015 (Α’ 94).
ιβ) Αξιολογεί και μελετά την ανάγκη σύναψης δανείων με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, διαπραγματεύεται με αυτά τον καθορισμό των όρων δανειοδότησης και υποβάλλει σχετική εισήγηση προς το δημοτικό συμβούλιο.
ιγ) Εισηγείται στο δημοτικό συμβούλιο τα σχέδια κανονιστικών αποφάσεων του Δήμου, με την επιφύλαξη της περ. βε’ της παρ. 1Β του άρθρου 73, αξιολογεί την υλοποίησή τους και εισηγείται τροποποιήσεις, όπου απαιτούνται. Οι κανονιστικές αποφάσεις αξιολογούνται υποχρεωτικά από την οικονομική επιτροπή κάθε δύο (2) χρόνια, από την έναρξη ισχύος τους.
ιδ) Αποφασίζει για την πρόσληψη πληρεξουσίου δικηγόρου και την ανάκληση της πληρεξουσιότητάς του, σε όσους δήμους είτε δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι με μηνιαία αντιμισθία είτε αυτοί που έχουν προσληφθεί δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται σε ανώτατα δικαστήρια. Μπορεί, επίσης, να αναθέτει την παροχή γνωμοδοτήσεων, μόνο εφόσον δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι, με μηνιαία αντιμισθία. Με απόφασή της, είναι δυνατή, κατ’ εξαίρεση, η ανάθεση σε δικηγόρο, εξώδικου ή δικαστικού χειρισμού, ανά υπόθεση, ζητημάτων τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία για τα συμφέροντα του Δήμου και απαιτούν εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία. Στις περιπτώσεις αυτές η αμοιβή του δικηγόρου ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 281 του ν. 3463/2006 (Α’ 114).
ιε) Αποφασίζει για:
i. [Καταργείται],
ii. τη διευκόλυνση οφειλετών για ποσά άνω των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ, κατά το άρθρο 170 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων,
iii. [Καταργείται],
iv. την παραχώρηση εγκαταστάσεων, εξοπλισμού και μέσων προς τις κοινωφελείς επιχειρήσεις, κατά την παρ. 4 του άρθρου 259 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
ιστ) Αποφασίζει για την αποδοχή κληρονομιών, κληροδοσιών και δωρεών προς τον Δήμο.
ιζ) [Καταργείται].
ιη) Αποφασίζει για την αποδοχή πάσης φύσεως χρηματοδοτήσεων, επιχορηγήσεων, συμπεριλαμβανομένων κατανομών Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, επιδοτήσεων, δωρεών προς τον Δήμο και αποφάσεων ένταξης πράξεών του σε αναπτυξιακά προγράμματα, καθώς και για την παροχή δεσμευτικής εισήγησης αναμόρφωσης του προϋπολογισμού, κατά τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου έκτου της από 22.8.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 161), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4722/2020 (Α’ 177).
ιθ) [Καταργείται].
κ) [Καταργείται].
κα) [Καταργείται].
κβ) Αποφασίζει για το σύνολο των αρμοδιοτήτων του Δήμου που έχουν ανατεθεί με τον ν. 4375/2016 (Α’ 51) και την παρ. 10 του άρθρου 14 του ν. 4332/2015 (Α’ 76).
κγ) [Καταργείται].
κδ) [Καταργείται].
Σημειώνεται ότι η παρούσα ρύθμιση, αναφορικά με τη μεταβολή των αρμοδιοτήτων της Οικονομικής Επιτροπής και τη μεταφορά τους στο δημοτικό συμβούλιο, ισχύει από 19¬1-2023, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 5013/2023 στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, σύμφωνα με το άρθρο 45 «Έναρξη ισχύος» αυτού.

ΙΙ. Με τις νέες διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 31 του ν. 5013/2023, το δημοτικό συμβούλιο μπορεί, για θέματα ιδιαίτερα σοβαρά, με ειδική αιτιολογία και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, να αποφασίζει ότι θα ασκήσει το ίδιο τις κατά τα ανωτέρω αρμοδιότητες.
Επιπλέον, στην παρ. 4 του άρθρου 31 του ανωτέρω νόμου προβλέπεται ότι η Οικονομική Επιτροπή, με ειδική απόφαση που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της, μπορεί να παραπέμπει συγκεκριμένο θέμα της αρμοδιότητάς της στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά του.
Σημειώνεται ότι οι ανωτέρω ρυθμίσεις, επίσης, ισχύουν από 19-1-2023, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 5013/2023 στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, σύμφωνα με το άρθρο 45 «Έναρξη ισχύος» αυτού.

III. ‘Έγκριση αποφάσεων δημάρχων, κατ’ άρθρο 58 παρ. 2 του ν. 3852/2010, από το δημοτικό συμβούλιο
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 37 του ν. 5013/2023, οι αποφάσεις δημάρχων που έχουν εκδοθεί κατ’ εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 58 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) και αφορούν αρμοδιότητες της οικονομικής επιτροπής οι οποίες από 19-1-2023 μεταφέρθηκαν στο δημοτικό συμβούλιο, δυνάμει του άρθρου 31 του ίδιου νόμου, εγκρίνονται από το δημοτικό συμβούλιο κατά την πρώτη συνεδρίαση από την έναρξη ισχύος του ν. 5013/2023.

Β. Άρθρα 32 και 37 παρ. 1 του ν. 5013/2023 – Θητεία της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής των δήμων και χρόνος διεξαγωγής εκλογής των μελών τους.

Με το άρθρο 32 του ν. 5013/2023 σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου 37 του ίδιου νόμου, η θητεία οικονομικής επιτροπής και επιτροπής ποιότητας ζωής είναι ετήσια.
Το δημοτικό συμβούλιο, την πρώτη Κυριακή του Ιανουαρίου κάθε έτους, εκλέγει μεταξύ των μελών του με μυστική ψηφοφορία τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής.
Οι ανωτέρω ρυθμίσεις δεν έχουν άμεση εφαρμογή, αλλά θα ισχύουν για τις δημοτικές αρχές που θα προκύψουν από τις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023.

Γ. Άρθρο 36 του ν. 5013/2023 – Ρύθμιση κυκλοφορίας με αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου. Τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 82 του ν. 3463/2006

Με το άρθρο 36 του ν. 5013/2023, ψηφίστηκε μια επιβεβαιωτικού χαρακτήρα ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις που αφορούν την κυκλοφορία λαμβάνονται από το δημοτικό συμβούλιο, μετά από εισήγηση της επιτροπής ποιότητας ζωής του δήμου, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 52 του ν. 2696/1999 (Α’ 57).
Ειδικότερα, η εν λόγω ρύθμιση έχει αμιγώς επιβεβαιωτικό χαρακτήρα, καθώς με το άρθρο 94 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), στις εισηγητικές αρμοδιότητες της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής είχε επανέλθει αυτή της εισήγησης στο δημοτικό συμβούλιο σχεδίου κανονιστικών αποφάσεων του άρθρου 82 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α’ 114). Συνεπώς, η εφαρμογή της εν λόγω διάταξης ανατρέχει στις 7.5.2020, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4685/2020 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Για περαιτέρω διευκρινίσεις ή πληροφορίες αναφορικά με τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα εγκύκλιο, μπορείτε να απευθύνεστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@ypes.gr, καθώς και στους παρακάτω υπαλλήλους.
Βλέπε πρωτότυπο έγγραφο

Την παρούσα εγκύκλιο μπορείτε να την αναζητήσετε και στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών, στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.ypes.gr.

Ο Γενικός Γραμματέας Εσωτερικών και Οργάνωσης
Μιχάλης Ι. Σταυριανουδάκης