90632/28-12-2022
Άυλο συναινετικό διαζύγιο

Αθήνα, 28 Δεκεμβρίου 2022
Α.Π.: 90632

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ & ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ & ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Τμήμα Αστικής & Δημοτικής Κατάστασης

Ταχ. Δ/νση : Σταδίου 27
Ταχ. Κώδικας : 101 83, Αθήνα
Πληροφορίες : 213 136 1034
E mail : d.adk@ypes.gr

Εγκύκλιος: 759/2022

Θέμα: «Άυλο συναινετικό διαζύγιο»

Με την παρούσα, σας ενημερώνουμε για τα ακόλουθα:

Α) Με το άρθρο 4 του ν. 4800/2021 (Α’ 81), αντικαταστάθηκε το άρθρο 1441 «Συναινετικό διαζύγιο» του π.δ. 456/1984 «Αστικός Κώδικας και Εισαγωγικός του Νόμος» (Α’ 164).
Αναλυτικότερα, «1. Οι σύζυγοι μπορούν, με έγγραφη συμφωνία ή κοινή ψηφιακή δήλωση, να λύσουν τον γάμο τους. Η έγγραφη συμφωνία καταρτίζεται μεταξύ των συζύγων ή η κοινή ψηφιακή δήλωση υποβάλλεται από αυτούς με την παρουσία ή με ψηφιακή σύμπραξη πληρεξούσιου δικηγόρου αντίστοιχα για καθέναν από αυτούς. Όταν η συμφωνία είναι έγγραφη, υπογράφεται από τους ίδιους και από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνο από τους τελευταίους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας».
Με την παρ. 5 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι: «Η λύση του γάμου επέρχεται με την κατάθεση αντιγράφου της συμβολαιογραφικής πράξης στο ληξιαρχείο όπου έχει κατατεθεί η σύσταση του γάμου, ή με ενημέρωση του ληξιαρχείου με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών».
Συνεπώς, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1 και 5 του ανωτέρω άρθρου, καθιερώνεται ως νέος τρόπος διαδικασίας διάζευξης, η κοινή ψηφιακή δήλωση για τη λύση του γάμου, η οποία γίνεται με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. όπου ο/η αρμόδιος/α Ληξίαρχος καταχωρίζει τη λύση στην οικεία ληξιαρχική πράξη, σύμφωνα με τη σχετική εκκρεμότητα που έχει λάβει στο πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών», χωρίς την παρουσία των συζύγων και χωρίς την προσκόμιση δικαιολογητικών, με ημερομηνία λύσης αυτή που ορίζεται στην προαναφερθείσα παρ. 5 του άρθρου 1441 ΑΚ.

Β) Έπειτα στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως υπ’ αριθ. 6390 / τόμος Β’ / 31.12.2021, δημοσιεύθηκε η υπ’ αριθμ. 70057 οικ. κοινή υπουργική απόφαση Υπουργών Δικαιοσύνης και Επικρατείας «Ηλεκτρονική Υπηρεσία έκδοσης άυλου συναινετικού διαζυγίου μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ)», σε εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 1441 του Α. Κ.
Σύμφωνα με το άρθρο 12 της ανωτέρω κυα, «αν ο γάμος ήταν θρησκευτικός, ο συμβολαιογράφος θα πρέπει να εισάγει στην εφαρμογή τα στοιχεία από την απόφαση πνευματικής λύσης του γάμου και ειδικότερα την ημερομηνία έκδοσης αυτής, την αρμόδια Μητρόπολη και τον σχετικό αριθμό πρωτοκόλλου της.
Σημειώνουμε ότι η εισαγωγή – στην εφαρμογή – στοιχείων για την πνευματική λύση του γάμου είναι απαραίτητη και υποχρεωτική μόνον στην περίπτωση όπου ο συστατικός τύπος του γάμου έχει τελεστεί με ιερολογία της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Γ) Περαιτέρω, με το άρθρο 63 του ν. 4961/2022 (Α’146), τροποποιήθηκε η παρ. 3 του άρθρου 14 του ν. 344/1976 (Α’143) «Μεταβολαί στοιχείων ληξιαρχικών πράξεων» ως εξής:
«3. Υπόχρεος προς δήλωση είναι ο δι’ αιτήσεως ή δι’ άλλης πράξεως του προκαλέσας την μεταβολή, ως και εκείνος του οποίου μεταβλήθηκε η αστική κατάσταση. Ειδικότερα για τις μεταβολές που προκύπτουν από συμβολαιογραφική πράξη και εφόσον για την έκδοσή της γίνεται χρήση μέσων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.), η μεταβολή δηλώνεται με ευθύνη του Ληξιάρχου».
Τούτο συνεπάγεται ότι, στις περιπτώσεις λύσης γάμου με ενημέρωση του Ληξιαρχείου με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, την υποχρέωση για τη δήλωση της μεταβολής στην Ληξιαρχική Πράξη Γάμου έχει ο Ληξίαρχος, χωρίς την προϋπόθεση της περαιτέρω εμπλοκής του πολίτη και της φυσικής παρουσίας του ή/και προσκόμισης εγγράφων στο Ληξιαρχείο.

Δ) Είναι κοινός τόπος ότι η λύση του γάμου επέρχεται είτε με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη λύσης του γάμου. Από τα ανωτέρω είναι αντιληπτό ότι η δε συμβολαιογραφική πράξη λύσης του γάμου διενεργείται είτε με έγγραφη συμφωνία των συζύγων ή με κοινή ψηφιακή τους δήλωση.
Ακολούθως, ως ημερομηνία λύσης του γάμου νοείται:
> Η ημερομηνία επέλευσης του αμετακλήτου της δικαστικής απόφασης περί της λύσης του γάμου, ή
> Η ημερομηνία της κατάθεσης του αντιγράφου της συμβολαιογραφικής πράξης στο Ληξιαρχείο όπου έχει συνταχθεί η Ληξιαρχική Πράξη Γάμου, ή
> Η ημερομηνία ενημέρωσης του Ληξιαρχείου όπου έχει συνταχθεί η Ληξιαρχική Πράξη Γάμου, με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.

Ειδικά για την τρίτη περίπτωση, αυτή του άυλου διαζυγίου, ως ημερομηνία λύσης του γάμου νοείται η ημερομηνία ενημέρωσης του Ληξιαρχείου (εμφάνιση της εκκρεμότητας στο Μητρώο Πολιτών) και όχι η ημερομηνία διεκπεραίωσης της εκκρεμότητας από τον/την Ληξίαρχο. Στην περίπτωση, ωστόσο, που υφίσταται κάποιο σφάλμα στην αίτηση όπως αυτή αποστέλλεται από τον/την Συμβολαιογράφο, ο/η Ληξίαρχος ακυρώνει την αίτηση με παράθεση αιτιολογίας και κατ’ επέκταση δεν επέρχεται η λύση του γάμου.

Επισημαίνεται εκ νέου ότι η μη προσκόμιση/διαβίβαση δικαιολογητικών δεν συνιστά λόγο ακύρωσης της αίτησης.

Σε κάθε περίπτωση, η λύση του γάμου, με όποιον τρόπο κι αν αυτή απαγγέλλεται, αφορά σε μεταβολή αστικής κατάστασης που δηλώνεται στο αρμόδιο Ληξιαρχείο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 344/1976, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν.

Δοθέντων των ανωτέρω, υπενθυμίζεται ότι υπόχρεοι προς δήλωση της λύσης του γάμου, τόσο για την περίπτωση της δικαστικής απόφασης όσο και για την περίπτωση της (έγχαρτης) συμβολαιογραφικής πράξης λύσης γάμου, είναι οι σύζυγοι ή ένας από αυτούς ή τρίτος δυνάμει ειδικού συμβολαιογραφικού πληρεξουσίου. Για την περίπτωση, όμως, του άυλου συναινετικού διαζυγίου με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας, υπόχρεος προς δήλωση – όπως προαναφέρθηκε – είναι ο/η Ληξίαρχος του Ληξιαρχείου όπου έχει αποσταλεί η εκκρεμότητα περί της λύσης του γάμου.

Σημειώνεται δε ότι για τη λύση του γάμου με συμβολαιογραφική πράξη (έγγραφη συμφωνία των συζύγων ή ψηφιακή δήλωση) δεν υφίσταται εκπρόθεσμο δήλωσης της μεταβολής.

Τέλος, σας ενημερώνουμε ότι το εγχειρίδιο οδηγιών για την καταχώριση του άυλου συναινετικού διαζυγίου στο υποσύστημα του Ληξιαρχείου στο Μητρώο Πολιτών έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου μας και συγκεκριμένα στη διαδρομή https://www.ypes.gr/astiki-dimotiki-katastasi/olokliromeno-pliroforiako-sistima-mitroo-politon/ekpaideytiko-yliko.

Ο Γενικός Γραμματέας Εσωτερικών και Οργάνωσης
Μιχάλης Ι. Σταυριανουδάκης