ΝΟΜΟΣ ΥΠ΄ ΑΡΙΘ. 2458 ΦΕΚ Α΄15/14.2.1997
Σύσταση Κλάδου Κύριος Ασφάλισης Αγροτών και άλλες διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκδίδομε τον ακόλουθο νομό που ψήφισε η Βουλή:

Άρθρο 1
Σύσταση – Σκοπός

1. Συνιστάται στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων
(Ο.Γ.Α.) αυτοτελής Κλάδος Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, αποκαλούμενος εφεξής για συντομία “Κλάδος”.

2. Σκοπός του Κλάδου είναι η χορήγηση κύριας σύνταξης στα πρόσωπα που αναφέρονται στο επόμενο άρθρο σε περίπτωση γήρατος και αναπηρίας και στα μέλη της οικογενείας τους σε περίπτωση θανάτου.

3. Ο Κλάδος έχει οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια και διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ο.Γ.Α.. Ο προϋπολογισμός, απολογισμός και ισολογισμός του Κλάδου περιλαμβάνονται αυτοτελώς στο γενικό Προϋπολογισμό, απολογισμό και ισολογισμό του Ο.Γ.Α.. Το ποσοστό συμμετοχής του Κλάδου στις δαπάνες διοίκησης καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύστερα από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Γ.Α..

4. Η λειτουργία, του Κλάδου αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 1998.

5. Ο Κλάδος Πρόσθετης Ασφάλισης Αγροτών, που συνεστήθη με το N. 1745/1987 (ΦΕΚ 234 Α΄), καταργείται από το χρόνο έναρξης λειτουργίας του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, ο οποίος καθίσταται καθολικός διάδοχος του.

Άρθρο 2
Ασφαλισμένοι
Στην ασφάλιση του Κλάδου υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια όλα τα πρόσωπα που ασφαλίζονται στον Ο.Γ.Α., σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις. Στις περιπτώσεις που και οι δύο σύζυγοι υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α., η ασφάλιση είναι υποχρεωτική για τον ένα εκ των συζύγων ύστερα από κοινή δήλωσή τους. Αν δεν υποβληθεί η παραπάνω κοινή δήλωση, η ασφάλιση χωρεί υποχρεωτικά και για τους δύο συζύγους. Ειδικά, οι μοναχοί και οι μοναχές που αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 5 του ν.δ/τος 1390/1973 (ΦΕΚ 103 Α`) υπάγονται στην ασφάλιση του Κλάδου προαιρετικά. Οι μοναχοί και οι μοναχές ασφαλίζονται στον Κλάδο Ασθενείας του Ο.Γ.Α., χωρίς την προϋπόθεση υπαγωγής τους στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών.
Σχετικό:  παρ.7 άρθρ.7 Ν.3232/2004,ΦΕΚ Α 48/12.2.2004: “7. Στους ασφαλισμένους του Ο.Γ.Α. κατ` εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων χορηγείται η συνταξιοδοτική παροχή του άρθρου 5 παρ. 1 του Ν. 4169/1961 (ΦΕΚ 81 Α) και του άρθρου 12 του Ν. 2458/1997 (ΦΕΚ 15Α). Η παροχή αυτή χορηγείται και σε όσους έκαναν χρήση της επιλογής με κοινή δήλωση, που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν. 2458/1997 (ΦΕΚ 15 Α) μη εφαρμοζομένων των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 12 του Ν. 2458/1997. Τα πρόσωπα της παρ. 7 του άρθρου αυτού δικαιούνται και τη συνταξιοδοτική παροχή του Ν.Δ. 4575/1966 (ΦΕΚ 227 Α), καθώς και του Ν. 1745/1987 (ΦΕΚ 234 Α), εφόσον πληρούν τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις. Το δικαίωμα της επιλογής καταργείται και η υπαγωγή στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών καθίσταται υποχρεωτική και για τους δύο συζύγους”. (Έναρξη ισχύος από 1.1.2004.)
Η υπαγωγή στην ασφάλιση αρχίζει την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας και λήγει στο τέλος του έτους συμπλήρωσης του 64ου έτους της ηλικίας ή την τελευταία ημέρα του μήνα πριν από το θάνατο ή την έναρξη συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και για όσο .χρόνο διαρκεί η αναπηρία. Η ασφάλιση μπορεί να παραταθεί, ύστερα από αίτηση του ασφαλισμένου και πέραν του 64ου έτους της ηλικίας και μόνο για όσο χρόνο απαιτείται για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος. “Πρόσωπα ηλικίας κάτω των 22 ετών που έχουν τις προϋποθέσεις ασφάλισης στον ΟΓΑ, μπορούν ύστερα από αίτησή τους, να ασφαλισθούν στον Κλάδο από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους εκείνου της συμπλήρωσης του 18ου έτους της ηλικίας τους.
Συνταξιούχοι οποιουδήποτε ασφαλιστικού φορέα από έμμεσο δικαίωμα, υπάγονται προαιρετικά στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών που συστήθηκε με το ν. 2458/1997, εφόσον ασκούν επάγγελμα για το οποίο, σύμφωνα με την ισχύουσα κάθε φορά νομοθεσία, υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α..
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την περ.γ`παρ.13 άρθρ.20 Ν.2556/1997 Α 270/24.12.1997 και με την παρ. 1 άρθρ.67 Ν.2676/1999 ΦΕΚ Α 1/5.1.1999
Σημ.:σύμφωνα με την παρ.11 του άρθρου 40 του ν.4387/2016 : Οι διατάξεις του άρθρου 34 του Ν. 1140/1981, του άρθρου 2 του Ν. 2458/1997, καθώς και της παρ. 7 υποπερίπτωση ια΄ 6 του Ν. 4093/2012, σε ό,τι αφορά στο ανώτατο όριο ηλικίας καταργούνται

Άρθρο 3
Πόροι
Πόροι του Κλάδου είναι:
1.α) Η μηνιαία ατομική εισφορά των αυτοτελώς απασχολούμενων αγροτών που ορίζεται σε ποσοστό 7% επί των ποσών των ασφαλιστικών κατηγοριών της παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2458/1997.
β) Η μηνιαία ατομική εισφορά των ανειδίκευτων εργατών που απασχολούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 και 6 του άρθρου αυτού και υπάγονται στην
ασφάλιση του Ο.Γ.Α. ορίζεται σε ποσοστό 7% επί του ποσού των ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχουν υπαχθεί οι Ασφαλισμένοι, με κατώτατη την 5η ασφαλιστική κατηγορία της παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2458/1997.
2. Για όσους ασφαλίζονται στον Ο.Γ.Α. σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 και 6 του άρθρου αυτού, καταβάλλεται μηνιαία εργοδοτική εισφορά, η οποία υπολογίζεται σε ποσοστό 7% επί του ποσού των ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχουν υπαχθεί οι Ασφαλισμένοι, με κατώτατη την 5η ασφαλιστική κατηγορία της παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2458/1997.
3. Οι ανωτέρω κατηγορίες καταβάλλουν εισφορές ασθένειας και Λ.Α. Ε.
4.α) Η κρατική μηνιαία εισφορά για τους αυτοτελώς απασχολούμενους ορίζεται σε ποσοστό 14% και υπολογίζεται επί του ποσού των ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχουν καταταγεί οι Ασφαλισμένοι
β) Η κρατική μηνιαία εισφορά για τους απασχολούμενους ανειδίκευτους εργάτες που υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 και 6 του άρθρου αυτού, ορίζεται σε ποσοστό 7% και υπολογίζεται επί του ποσού
των ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχουν υπαχθεί οι Ασφαλισμένοι, με κατώτατη την 5η ασφαλιστική κατηγορία της παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2458/1997.
Τα ποσά της ανωτέρω α` και β` κρατικής εισφοράς αποδίδονται στον Κλάδο απολογιστικά εντός του τριμήνου από τη λήξη κάθε ημερολογιακού έτους. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ορίζεται ο τρόπος απόδοσης της εισφοράς του κράτους.
5. Η απόδοση των κεφαλαίων και αποθεματικών του Κλάδου, καθώς και κάθε πρόσοδος από οποιαδήποτε αιτία.
Σημ.: όπως το άρθρο 3 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.12 άρθρ.7 Ν.3232/2004, ΦΕΚ Α 48/12.2.2004.

Άρθρο 4
Εισφορές ασφαλισμένων

1. Καθορίζονται επτά ασφαλιστικές κατηγορίες με τα παρακάτω ποσό, επί των οποίων υπολογίζονται οι εισφορές:

Από τις παραπάνω ασφαλιστικές κατηγορίες οι πέντε πρώτες είναι υποχρεωτικές και οι υπόλοιπες προαιρετικές.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 44 παρ.4α Ν.3986/2011,ΦΕΚ Α 152/1.7.2011.

2. Οι Ασφαλισμένοι κατατάσσονται στην 1η ασφαλιστική κατηγορία και μετατάσσονται στις επόμενες και μέχρι την 5η υποχρεωτική κατηγορία ανά τριετία, με εξαίρεση τη μετάταξη από την 1η στη 2η υποχρεωτική κατηγορία, η οποία πραγματοποιείται μετά από πέντε έτη ασφάλισης.
Οι Ασφαλισμένοι με αίτηση τους, η οποία υποβάλλεται οποτεδήποτε στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, μπορούν να επιλέξουν ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία από αυτή που υπάγονται υποχρεωτικά κατά τα ανωτέρω ή, εφόσον βρίσκονται σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία, να επιλέξουν κατώτερη. Στην τελευταία περίπτωση κατατάσσονται στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία θα υπάγονται υποχρεωτικά, εάν δεν είχαν επιλέξει ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία.
Σε κάθε περίπτωση η μετάταξη από κατηγορία σε κατηγορία γίνεται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη συμπλήρωση της ως άνω πενταετίας ή τριετίας ή από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης του ασφαλισμένου για αλλαγή ασφαλιστικής κατηγορίας.
Ο χρόνος ασφάλισης στον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης δεν συνυπολογίζεται για την κατάταξη των ασφαλισμένων στις ασφαλιστικές κατηγορίες του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών.
Κατά την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, η μετάταξη των ασφαλισμένων γίνεται, επιφυλασσομένων των οριζομένων στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, στην αμέσως επόμενη ασφαλιστική κατηγορία, μη υπολογιζόμενων τυχόν πλεοναζόντων ετών ασφάλισης σε κάθε ασφαλιστική κατηγορία.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 44 παρ.4α Ν.3986/2011,ΦΕΚ Α 152/1.7.2011.Ισχύς από 1.1.2012.

3. Τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν. 2458/1997 (ΦΕΚ 15 Α`), όπως έχουν διαμορφωθεί και ισχύουν σήμερα αναπροσαρμόζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ύστερα από γνώμη του ΔΣ. του ΟΓΑ.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ. 2 άρθρ.67 Ν.2676/1999 ΦΕΚ Α 1/5.1.1999, αντικαταστάθηκε πάλιμε την παρ.2 άρθρου 19 Ν.3863/2010,ΦΕΚ Α 115/15.7.2010.

4. Η είσπραξη των εισφορών των ασφαλισμένων ενεργείται και αποδίδεται στον Ο.Γ.Α. από την Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος (Α.Τ.Ε.) και με εντολή της από τις Γεωργικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις, καθώς και από τα κατά τη διαδικασία του άρθρου 16 οριζόμενα όργανα.

5. Οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 17 και της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Ν. 4169/1961 (ΦΕΚ 81 Α΄), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, εφαρμόζονται αναλόγως και για τη διαχειριστική εξυπηρέτηση του Κλάδου από την Α.Τ.Ε..

Άρθρο 5
Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος

1. Οι Ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη Γήρατος, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους,
β) έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης και καταβολή εισφορών για πέντε (5) έτη περιλαμβανομένου και του χρόνου ασφάλισης της παρ. 2 του παρόντος άρθρου. Από το έτος 2004, ο χρόνος των πέντε (5) ετών προσαυξάνεται, ανά ημερολογιακό έτος, κατά ένα (1) έτος μέχρι τη συμπλήρωση τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ετών ασφάλισης και αντίστοιχης καταβολής εισφορών. «Χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από τον Κλάδο ή τον ΟΓΑ συνυπολογίζεται στο χρόνο ασφάλισης μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.»
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ.5 άρθρου 83 Ν.3996/2011,ΦΕΚ Α 170/5.8.2011.

2. Σύνταξης γήρατος δικαιούνται και όσοι έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης με καταβολή ασφαλιστικών εισφορών σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα και το 62ο έτος της ηλικίας τους. Για τη συμπλήρωση των 40 ετών ως χρόνος ασφάλισης λογίζονται οι αναφερόμενοι στην παρ. 7 του άρθρου 4 του ν. 3029/2002 και του άρθρου 40 του ν. 2084/1992 ως αυτά τροποποιήθηκαν με το ν. 3996/2011.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 18 παρ.3 εδάφια Α και Β αντίστοιχα Ν.4302/2014, ΦΕΚ Α 225/8.10.2014.

3. Ο χρόνος καταβολής εισφορών πρόσθετης ασφάλισης του ν. 1745/1987 για όσους ασφαλιστούν στον Κλάδο που συνιστάται με τον παρόντα νόμο, θεωρείται, ύστερα από αίτηση τους, ως χρόνος διαδραμών στον Κλάδο, για όλες τις κατηγορίες συντάξεων.
Σημ.: όπως αναριθμήθηκε  με το άρθρο 18 παρ.3 εδάφια Α και Β αντίστοιχα Ν.4302/2014, ΦΕΚ Α 225/8.10.2014.

Άρθρο 6
Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας

1. Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη αναπηρίας, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) Έγιναν ανάπηροι σε ποσοστό τουλάχιστον 67% λόγω παθήσεως ή βλάβης ή εξασθένησης σωματικής ή πνευματικής μεταγενέστερης, της υπαγωγής στην ασφάλιση, ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας κατά ιατρική πρόβλεψη.
β) Έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης και καταβολής εισφορών πέντε (5) ετών, από τα οποία δυο (2) έτη μέσα στην πενταετία που προηγείται του έτους που έγιναν ανάπηροι ή έχουν πραγματοποιήσει δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης και καταβολής εισφορών, περιλαμβανομένου και του χρόνου ασφάλισης της παρ. 2 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου.
Ασφαλισμένοι οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 26ο έτος της ηλικίας τους δικαιούνται να συνταξιοδοτηθούν λόγω αναπηρίας, αν έχουν καταβάλει τις προβλεπόμενες εισφορές για όλο το χρονικό διάστημα από της υποχρεωτικής υπαγωγής τους στην ασφάλιση μέχρι του χρόνου επέλευσης της αναπηρίας. Το χρονικό αυτό διάστημα δεν μπορεί να είναι μικρότερο από ένα (1) έτος.

2. Για τη διαπίστωση της αναπηρίας του ασφαλισμένου γνωμοδοτούν οι αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές, οι οποίες, εκτός από τη διαπίστωση της φύσεως των αιτιών, της εκτάσεως και της διάρκειας της σωματικής ή της πνευματικής παθήσεως του ασφαλισμένου, αποφαίνονται και για την επίδραση αυτών στην καθολική ικανότητα του για άσκηση του συνήθους ή παρεμφερούς επαγγέλματος του ή την ανάκτηση της ικανότητας αυτής.

3. Η σύνταξη λόγω αναπηρίας απονέμεται για όσο χρόνο ορίζεται από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές, παρατείνεται δε με την ίδια διαδικασία και για τον εκάστοτε οριζόμενο από τις υγειονομικές επιτροπές χρόνο ανικανότητας.
Η σύνταξη λόγω αναπηρίας μπορεί να είναι οριστική, εφόσον οι υγειονομικές επιτροπές γνωματεύσουν ότι η ανικανότητα είναι μόνιμη.
Η σύνταξη λόγω αναπηρίας καθίσταται αυτοδικαίως οριστική όταν ο συνταξιούχος:
α. Έχει συμπληρώσει το 55 ο έτος της ηλικίας του και χρόνο συνταξιοδότησης επτά (7) ετών συνεχώς, κατά τη διάρκεια των οποίων υποβλήθηκε σε τρεις τουλάχιστον εξετάσεις από τις οικείες υγειονομικές επιτροπές.
β. Έχει συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του και χρόνο συνταξιοδότησης πέντε (5) ετών συνεχώς, κατά τη διάρκεια των οποίων υποβλήθηκε σε δύο τουλάχιστον εξετάσεις από τις οικείες υγειονομικές επιτροπές.
γ. Έχει συμπληρώσει συνεχή 12ετια συνταξιοδότησης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
δ. Έχει συμπληρώσει 20ετή διακεκομμένη συνταξιοδότηση, αλλά από τριετίας συνεχή, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας

4. Οι διατάξεις της παραγράφου 3 έχουν εφαρμογή και για τα πρόσωπα που έχουν συνταξιοδοτηθεί ή θα συνταξιοδοτηθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4575/1966, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει
Σημ.: όπως η παρ.4 προστέθηκε με την παρ.1 άρθρ.9 Ν.2747/1999, ΦΕΚ Α 226/27.10.1999 και αντικαταστάθηκε με την παρ.2 άρθρ.41 Ν.2972/2001,ΦΕΚ Α 291/27.12.2001.

Άρθρο 7

1. Ο ασφαλισμένος δικαιούται σύνταξη αναπηρίας ανεξαρτήτως χρόνου ασφάλισης, αν η αναπηρία οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή ατύχημα κατά την απασχόληση.
Η προθεσμία υποβολής της αίτησης συνταξιοδοτήσεως, η διαδικασία αναγγελίας και διαπίστωσης του εργατικού ατυχήματος ή ατυχήματος κατά την απασχόληση καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ύστερα από γνώμη του Δ.Σ. του Ο.Γ.Α..

2. Επί ατυχήματος εκτός εργασίας ή απασχόλησης, περί του οποίου κρίνουν τα αρμόδια όργανα του Ο.Γ.Α., ο ασφαλισμένος δικαιούται σύνταξη αναπηρίας, αν έχει πραγματοποιήσει το μισό χρόνο ασφάλισης που απαιτείται σύμφωνο με τις διατάξεις του προηγούμενου άρθρου για τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο.

Άρθρο 8
Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου

1. Σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει το χρόνο ασφάλισης που ορίζεται στα άρθρα 6 παράγραφος 1 και 7 του παρόντος νόμου, για τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας δικαιούνται σύνταξη: α) ο επιζών σύζυγος ή η σύζυγος, εφόσον δεν συνταξιοδοτείται από οποιαδήποτε άλλη πηγή, περιλαμβανομένου και του Ο.Γ.Α., β) τα προστατευόμενα παιδιά, εφόσον είναι νόμιμα ή νομιμοποιηθέντα ή αναγνωρισθέντα ή υιοθετηθέντα και προκειμένου για γυναίκα και τα φυσικά αυτής παιδιά, με την προϋπόθεση ότι: αα) είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Το όριο αυτό παρατείνεται μέχρι του 24ου έτους, εφόσον φοιτούν σε ανώτερες ή ανώτατες αναγνωρισμένες σχολές του εσωτερικού ή του εξωτερικού ή ββ) κατά το χρόνο του θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, είναι ανίκανα για κάθε εργασία, εφόσον η ανικανότητα τους επήλθε πριν από τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους ή κατά τη διάρκεια της φοίτησης. Ειδικά, για παιδιά που πάσχουν από νευροψυχιατρικές παθήσεις ή ανικανότητα για κάθε εργασία που οφείλεται στις παθήσεις αυτές, απαιτείται να έχει επέλθει πριν τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 53 παρ.3α Ν.3518/2006, ΦΕΚ Α 272/21.12.2006.

2. Δικαιούχοι της προηγούμενης παραγράφου που έχουν ή αποκτούν παράλληλα δικαίωμα συνταξιοδότησης από τον Ο.Γ.Α., λόγω γήρατος ή αναπηρίας, βάσει του Ν. 4169/1961, του Ν.Δ/τος 4575/1966 ή του παρόντος νόμου, δικαιούνται να επιλέξουν τη μια από τις συντάξεις αυτές.

3. Το δικαίωμα σύνταξης των, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, προσώπων καταργείται:
α) με το θάνατο τους,
β) με την τέλεση γάμου κατά το ημεδαπό ή αλλοδαπό δίκαιο,
γ) με τη συμπλήρωση των ορίων ηλικίας ή παύση της ανικανότητας για εργασία προκειμένου περί παιδιών.

Άρθρο 9
Υπολογισμός σύνταξης λόγω γήρατος ή αναπηρίας

1. Η μηνιαία σύνταξη λόγω γήρατος ή αναπηρίας συνίσταται σε ποσοστό 2% επί των, κατά το άρθρο 4 του νόμου αυτού, ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχουν υπαχθεί για κάθε έτος ασφάλισης, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί κατά το χρόνο έναρξης της συνταξιοδότησης. Για τον υπολογισμό της σύνταξης, χρόνος ασφάλισης μεγαλύτερος των έξι μηνών θεωρείται πλήρες έτος. Το ποσό της σύνταξης προσαυξάνεται με επίδομα για τον σύζυγο ή τη σύζυγο που δεν συνταξιοδοτείται από οποιαδήποτε πηγή, περιλαμβανομένου και του Ο. Γ.Α. ή τον σύζυγο ή τη σύζυγο που δεν ασκεί άλλη εργασία, πλην της υπαγόμενης στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α.. Το επίδομα αυτό ισούται με ποσοστό 10% επί του ποσού της 1 ης ασφαλιστικής κατηγορίας και προσαυξάνεται με επίδομα παιδιών, που ισούται με ποσοστό επί του ποσού της 1 ης ασφαλιστικής κατηγορίας, 8% για το πρώτο παιδί, 10% για το δεύτερο παιδί, 12% για το τρίτο και άνω παιδιά, εφόσον είναι άγαμα και ανήλικα και δεν εργάζονται ή είναι ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία και δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή, περιλαμβανομένου και του Ο.Γ.Α. ή του Κλάδου. Ειδικά, για παιδιά που πάσχουν από νευροψυχιατρικές παθήσεις ή ανικανότητα για κάθε εργασία που οφείλεται στις παθήσεις αυτές, απαιτείται να έχει επέλθει πριν από τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας. Το όριο αυτό παρατείνεται μέχρι του 24ου έτους, εφόσον φοιτούν σε ανώτερες ή ανώτατες αναγνωρισμένες σχολές του εσωτερικού ή εξωτερικού. Εφόσον ο έτερος των γονέων είναι συνταξιούχος του Ο.Γ.Α. ή του κλάδου, η προσαύξηση χορηγείται, κατ` επιλογή τους, στον έναν εκ των συζύγων.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.10 άρθρ.7 Ν.3232/2004, αντικαταστάθηκε πάλι με το άρθρο 53 παρ.3β Ν.3518/2006, ΦΕΚ Α 272/21.12.2006.

2. Το ποσό της σύνταξης δεν μπορεί να είναι κατώτερο του ποσού που αντιστοιχεί σε δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης στην πρώτη (1η) ασφαλιστική κατηγορία για τους συνταξιούχους αναπηρίας από κοινή νόσο ή εξωεργατικό ατύχημα και σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης στην πρώτη (1η) ασφαλιστική κατηγορία για τους συνταξιούχους από εργατικό ατύχημα.

3. Ειδικά για τους δικαιούχους σύνταξης που έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης τόσο στον Κλάδο, όσο και στον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης, το ποσό της σύνταξης για το χρόνο που διανύθηκε στην ασφάλιση του Κλάδου υπολογίζεται σύμφωνα με το οριζόμενο στην παρ.1 του παρόντος άρθρου και για το χρόνο Ασφάλισης που διανύθηκε στον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης υπολογίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 7 του Ν. 1745/1987. Το ποσό της καταβλητέας σύνταξης του Κλάδου αποτελείται από το άθροισμα των δύο αυτών ποσών.

4. Οι συνταξιούχοι του Κλάδου δικαιούνται δώρου Χριστουγέννων ίσου προς το ποσό μιας μηνιαίας σύνταξης και Πάσχα, καθώς και θερινού επιδόματος ίσων προς το ποσό μισής μηνιαίος σύνταξης.

5. Το ποσό της μηνιαίας σύνταξης στρογγυλοποιείται στην αμέσως επόμενη δεκάδα δραχμών.
Σημ.: όπως ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με την παρ.4 του άρθρ.35 του Ν.2972/2001, ΦΕΚ Α 291/27.12.2001.

6. Τα ποσά των συντάξεων του Κλάδου και των κατώτατων ορίων αναπροσαρμόζονται κάθε φορά, κατά το ποσοστό αναπροσαρμογής των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων και από την ίδια με εκείνες ημερομηνία.
Σημ.: όπως ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ  με την παρ.8 Ν.3232/2004,ΦΕΚ Α 48/12.2.2004

7. Οι παράγραφοι 1, 2 και 3 του άρθρου 42 του Ν. 1140/1981 (ΦΕΚ 68 Α΄), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, εφαρμόζονται αναλόγως στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Κλάδου. Το ποσό της προσαύξησης της σύνταξης λόγω απολύτου αναπηρίας δεν μπορεί να είναι κατώτερο του ποσού που αντιστοιχεί σε είκοσι πέντε (25) έτη ασφάλισης στην 1η ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλεται μόνο αν ο συνταξιούχος δεν δικαιωθεί την προβλεπόμενη από το άρθρο 14 του Π.Δ/τος 334/1988 (ΦΕΚ 154/1988) προσαύξηση, ως συνταξιούχος αναπηρίας του Ο.Γ.Α.

8. Οι διατάξεις της νομοθεσίας του Ο.Γ.Α., που αφορούν την έναρξη και τη λήξη του δικαιώματος σύνταξης, καθώς και κάθε άλλο θέμα που δεν ρυθμίζεται διαφορετικά από τις διατάξεις του παρόντος νόμου και του προεδρικού διατάγματος, που προβλέπει το άρθρο 16, εφαρμόζονται ανάλογα και στον Κλάδο.

Άρθρο 10
Υπολογισμός σύνταξης λόγω θανάτου

1. Το ποσό της σύνταξης των κατά το άρθρο 8 το παρόντος νόμου μελών οικογενείας υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος γήρατος ή αναπηρίας ή θα εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος οπό τον Κλάδο και ορίζεται: α) για το χήρο ή τη χήρα σε ποσοστό 50%, β) για κάθε παιδί σε ποσοστό αυτής 25%. Αν πρόκειται για παιδί ορφανό και από τους δύο γονείς το ποσοστό αυτό διπλασιάζεται, εκτός αν δικαιούται σύνταξη και από τους δύο γονείς.

2. Το συνολικό ποσό της σύνταξης το οποίο δικαιούνται λόγω θανάτου ο ή η σύζυγος και το τέκνα δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 100% της σύνταξης του θανόντος. Σε περίπτωση που το άθροισμα των ποσοστών υπερβαίνει το 100%, οι συντάξεις των μελών οικογενείας μειώνονται αναλόγως.

Άρθρο 11
Καταβολή καθυστερούμενων εισφορών πρόσθετης ασφάλισης

1. Πρόσωπα υπαγόμενα στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, τα οποία είχαν τις προϋποθέσεις εγγραφής στους πίνακες υπόχρεων ασφαλιστικής εισφοράς της πρόσθετης ασφάλισης του Ν. 1745/1987, αλλά παρέλειψαν να προβούν στις σχετικές ενέργειες, μπορούν με αίτηση τους, που θα υποβληθεί μέχρι την 31.12.1999, να ζητήσουν να καταβάλουν εισφορές για όλον το μέχρι την 31.12.1997 χρόνο, κατά τον οποίο ήταν υπακτέοι στην πρόσθετη ασφάλιση αγροτών.

2. Οι καθυστερούμενες εισφορές πρόσθετης ασφάλισης αγροτών των προσώπων της προηγουμένης παραγράφου καταβάλλονται από τους υπόχρεους είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, εντός τριμήνου από την ειδοποίηση της σχετικής οφειλής είτε σε δόσεις. Η διαδικασία, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής τους καθορίζονται με το προβλεπόμενο από το άρθρο 16 του παρόντος νόμου προεδρικό διάταγμα. Οι εισφορές υπολογίζονται με βάση το ποσό του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη του χρόνου καταβολής τους.

3. Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 εφαρμόζονται ανάλογα για τους ασφαλισμένους του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, οι οποίοι είχαν εγγραφεί στους πίνακες υπόχρεων ασφαλιστικής εισφοράς πρόσθετης ασφάλισης αλλά έχουν καθυστερήσει την καταβολή των οικείων εισφορών.

Άρθρο 12
Καταβολή σύνταξης Ο .Γ .Α .

1. `Όσοι καθίστανται συνταξιούχοι λόγω γήρατος δικαιούνται παράλληλα και τη συνταξιοδοτική παροχή που προβλέπεται από το άρθρο 4 του ν.4169/1961 , εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του ανωτέρω άρθρου. `Όσοι καθίστανται συνταξιούχοι λόγω γήρατος με δεκαπέντε τουλάχιστον έτη ασφάλισης στον Ο.Γ.Α δικαιούνται με τις ίδιες χρονικές προϋποθέσεις και τη συνταξιοδοτική παροχή, που προβλέπεται από το όρθρο 4 του ν.4169/1961 , όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, επιφυλασσομένων των διατάξεων του δ` εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν.4169/1961.
Όσοι καθίστανται συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας δικαιούνται με τις ίδιες προϋποθέσεις και τη συνταξιοδοτική παροχή του ν.δ. 4575/1966, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, επιφυλασσομένων των διατάξεων του δ` εδαφίου της παραγράψου 1 του άρθρου 4 του ν. 4169/1961.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ.1 άρθρ.41 Ν.2972/2001, ΦΕΚ Α 291/27.12.2001

2. Για τους ασφαλισμένους, που αρχίζουν να συνταξιοδοτούνται από τον Κλάδο από το έτος 2033 μέχρι το έτος 2026, το ποσό της παραπάνω σύνταξης του Ο.Γ.Α. όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά, μειώνεται, ανάλογα με το έτος έναρξης της συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τον επόμενο πίνακα:

3. Οι ασφαλισμένοι των οποίων η συνταξιοδότηση από τον Κλάδο θα αρχίσει από 1.1.2027 και εφεξής δεν δικαιούνται σύνταξη από τον Ο.Γ.Α., κατά τις διατάξεις του Ν. 4169/1961.

4. Ασφαλισμένοι του Ο.Γ.Α., οι οποίοι συμπληρώνουν το 65ο έτος της ηλικίας τους μετά την 31.12.2002 ή καθίστανται ανάπηροι μετά την ημερομηνία αυτή, δεν δικαιούνται τη συνταξιοδοτική παροχή που προβλέπεται από το ν. 4169/1961 κοι το ν.δ. 4575/1966 με την επιφύλαξη των καθοριζομένων από την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.
Κατ` εξαίρεση δικαιούνται τη βασική σύνταξη γήρατος που προβλέπεται από το ν. 4169/1961, επιφυλασσομένων των διατάξεων του εδαφίου δ`της παρ. 1 του άρθρου 4 του ιδίου νόμου, Ασφαλισμένοι του Ο.Γ.Α., οι οποίοι, κατά την 1.1.1998, που άρχισε να λειτουργεί ο κλάδος κύριας ασφάλισης είχαν συμπληρώσει το λιγότερο είκοσι πέντε (25) χρόνια ασφάλισης στον Ο.Γ.Α., μετά τη συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας τους. Με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου κρίνονται και εκκρεμείς υποθέσεις. Στους συνταξιοδοτούμενους αυτής, σύμφωνα με τα προηγούμενα εδάφια, δεν έχει εφαρμογή η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 2458/ 1997.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 41 παρ.4 Ν.4075/2012 (ΦΕΚ Α 89/11.4.2012)

5. Τα ποσά των συντάξεων του Ο.Γ.Α., (Ν. 4169/1961), όπως αυτά διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.1 του άρθρου 13 του Ν. 2335/1995 (ΦΕΚ 185 Α΄), αυξάνονται από 1.1.1997 κατά το ποσοστό μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή της περιόδου 1.9.1995 μέχρι 31.12.1996.

6. Τα ποσά των συντάξεων του Ο.Γ.Α., (Ν. 4169/1961), καθώς και τα ποσά των συντάξεων του Κλάδου Πρόσθετης Ασφάλισης (Ν.1745/1987) αναπροσαρμόζονται από 1ης Ιανουαρίου 1997 και εφεξής κατά το ποσοστό μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή του έτους που αφορά την αναπροσαρμογή, όπως αυτό καθορίζεται κάθε φορά με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας.
Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας καθορίζεται και το καταβλητέο από 1ης Ιανουαρίου του επόμενου της αυξήσεως ημερολογιακού έτους διορθωτικό ποσό που τυχόν προκύπτει, λόγω διαφοράς μεταξύ του καθορισθέντος και του πραγματικού ποσοστού αυξήσεως του παραπάνω δείκτη.
Σημ.: όπως η παρ.6 ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ από 1.1.2004 με την παρ.8 Ν.3232/2004,ΦΕΚ Α 48/12.2.2004

7. Στους δικαιούχους της σύνταξης του ειδικού λογαριασμού ανασφάλιστων υπερηλίκων του Ν. 1296/1982 (ΦΕΚ 128 Α΄) και του Ν. 2079/1992, άρθρο 23 (ΦΕΚ 142 Α΄). που συμπληρώνουν μετά την 31.12.2002 τις προϋποθέσεις του νόμου αυτού, όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, χορηγείται το ποσό σύνταξης το οποίο καταβάλλεται κάθε φορά στους καταστάντες μέχρι του έτους 2002 συνταξιούχους του Ο.Γ.Α. (Ν. 4169/1961).

Άρθρο 13
Διαδοχική ασφάλιση

1. Οι περί διαδοχικής ασφάλισης διατάξεις, όπως κάθε φορά ισχύουν, έχουν εφαρμογή μεταξύ του καταργούμενου κλάδου πρόσθετης ασφάλισης και των άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης, εφόσον ο χρόνος ασφάλισης που διανύθηκε στον κλάδο αυτόν δεν θεωρήθηκε ως χρόνος διαδραμών στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου.
Για τη χορήγηση επικουρικής σύνταξης γήρατος από τον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης Αγροτών απαιτείται α) συνταξιοδότηση του ασφαλισμένου από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών ή άλλο φορέα κύριας ασφάλισης και β) η συμπλήρωση δέκα (10) ετών ασφάλισης και καταβολή εισφορών.
Για τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας ή θανάτου απαιτείται: α) συνταξιοδότηση του ασφαλισμένου από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών ή άλλο φορέα κύριας ασφάλισης και β) η συμπλήρωση πέντε (5) ετών ασφάλισης και καταβολή εισφορών.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ. 1 άρθρ.8 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002.
Για τη χορήγηση επικουρικής σύνταξης θανάτου από τον κλάδο πρόσθετης ασφάλισης απαιτείται ο επιζών σύζυγος ή η σύζυγος να μη συνταξιοδοτείται με ίδιο δικαίωμα από οποιαδήποτε πηγή περιλαμβανομένου και του Ο.Γ.Α., τα δε ορφανά παιδιά να πληρούν τις εκάστοτε οριζόμενες σχετικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 2458/1997, όπως κάθε φορά ισχύουν.
Η επικουρική συνταξιοδοτική παροχή του κλάδου πρόσθετης ασφάλισης αγροτών, γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, ακολουθεί, όσον αφορά την αναστολή, διακοπή, συνέχιση ή επαναχορήγησή της, την κύρια σύνταξη.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με το άρθρο 53 παρ.4 Ν.3518/2006, ΦΕΚ Α 272/21.12.2006.

2. Επίσης, οι περί διαδοχικής ασφάλισης διατάξεις, όπως κάθε φορά ισχύουν, έχουν εφαρμογή μεταξύ του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών και των άλλων φορέων κύριας ασφάλισης.
Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνεται και ο διανυθείς χρόνος στον καταργούμενο κλάδο πρόσθετης ασφάλισης εφόσον θεωρήθηκε ως διαδρομών στον Κλάδο Κύριος Ασφάλισης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου.

3. Κάθε Οργανισμός ασφάλισης μεταξύ των οποίων και ο απονέμων υπολογίζει το ποσό της σύνταξης, που αντιστοιχεί στο συνολικό χρόνο ασφάλισης, κατά τη νομοθεσία του και προσδιορίζει το τμήμα ανάλογα με το χρόνο που πραγματοποιήθηκε στην ασφάλισή του.
Το τμήμα της σύνταξης που προσδιορίζεται, σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν μπορεί να είναι κατώτερο από το ποσό που προκύπτει από τον υπολογισμό με βάση μόνο το χρόνο που πραγματοποιήθηκε σε κάθε Οργανισμό, εφόσον με το χρόνο αυτόν θεμελιώνεται αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Το άθροισμα των τμημάτων της σύνταξης που προσδιορίζεται από τους εμπλεκόμενους Οργανισμούς, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αποτελεί το συνολικό ποσό σύνταξης που καταβάλλεται στο δικαιούχο από τον απονέμοντα τη σύνταξη Οργανισμό, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι περί κατωτάτων ορίων διατάξεις.
Στο ανωτέρω συνολικό ποσό σύνταξης και ανεξάρτητα αν ο Ο.Γ.Α. είναι απονέμων ή συμμετέχων Οργανισμός, προστίθεται το ποσό της συνταξιοδοτικής παροχής που προβλέπεται από το ν. 4169/1961 και το ν.δ. 4575/1966 (ΦΕΚ 227 Α), όπως ισχύουν, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του ν. 2458/ 1997.
Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ.2 άρθρ.8 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002.

4.Στην περίπτωση που ο Ο.Γ.Α. είναι συμμετέχων φορέας, ο υπολογισμός των οφειλόμενων ποσών για τους δικαιούχους στους οποίους χορηγήθηκε κατά το προηγούμενο έτος η παροχή, που προβλέπεται από το ν.4169/1961 και το ν.δ. 4575/1966, θα πραγματοποιείται από τους άλλους ασφαλιστικούς Οργανισμούς εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους και η σχετική δαπάνη θα αποδίδεται από τον Ο.Γ.Α. εντός του δεύτερου τριμήνου του ίδιου έτους.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ. 3 άρθρ.8 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002 και  με την παρ.8 άρθρ.1 Ν.3232/2004,ΦΕΚ Α 48/12.2.2004

5) Για τον προσδιορισμό του ποσού της σύνταξης που βαρύνει τον Ο. Γ.Α., στην περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, ο χρόνος ασφάλισης που διανύθηκε σε άλλους φορείς, καθορίζεται ως ακολούθως:
α) Χρόνος ασφάλισης που διανύθηκε σε φορείς κύριας ασφάλισης μισθωτών, λογίζεται από τον Ο.Γ.Α. ως χρόνος διανυθείς στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών.
β) χρόνος ασφάλισης που διανύθηκε σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης αυτοαπασχολούμενων, λογίζεται από τον Ο.Γ.Α. ως διανυθείς στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών.
γ) Χρόνος ασφάλισης που διανύθηκε σε φορείς επικουρικής ασφάλισης, λογίζεται από τον Ο.Γ.Α. ως χρόνος διανυθείς στην Α` Ασφαλιστική Κλάση του Κλάδου Πρόσθετης Ασφάλισης Αγροτών.
Σημ.: όπως προστέθηκε με το άρθρο 29 Ν.2874/2000,ΦΕΚ Α 286/29.12.2000.

Άρθρο 14
Παροχές ασθένειας ασφαλισμένων και συνταξιούχων

1. Συνιστάται στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α) αυτοτελής Κλάδος Υγείας. Σκοπός του Κλάδου αυτού είναι η παροχή στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Ο.Γ.Α., καθώς και στα μέλη οικογενείας τους, παροχών ασθένειας σε είδος και σε χρήμα. Ο κλάδος έχει οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια. Ο προϋπολογισμός, απολογισμός και ισολογισμός του Κλάδου περιλαμβάνονται αυτοτελώς στο γενικό προϋπολογισμό, απολογισμό και ισολογισμό του Ο.Γ .Α.. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθορίζονται οι δαπάνες διοίκησης ύστερα από γνώμη του Δ.Σ. του Ο.Γ.Α. Πόροι του κλάδου είναι η εισφορά ασφαλισμένου και συνταξιούχου, που προβλέπεται από τις παραγράφους 2 και 3, η κρατική επιχορήγηση, καθώς και κάθε άλλος νομοθετημένος πόρος.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ.1 άρθρ.40 Ν.2972/2001, ΦΕΚ Α 291/27.12.2001
Από τα ποσά της κρατικής εισφοράς του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, όπως αυτή προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης β του άρθρου 3 του Ν. 2458/1997 (ΦΕΚ 15 Α`) και ισχύει κάθε φορά, ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) ετησίως μεταφέρεται στον Κλάδο Υγείας του Οργανισμού μέσα σε ένα (1) μήνα από την απόδοση της κρατικής εισφοράς με απόφαση του Δ.Σ. του Ταμείου και αποτελεί έσοδο αυτού. Από τα ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών ποσοστό 7,5%, το οποίο υπολογίζεται επί της ονομαστικής τους αξίας της 31.12.2002, μεταφέρεται εφάπαξ, με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Γ,Α. μέσα σε ένα (1) μήνα από τη δημοσίευση της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στον Κλάδο Υγείας του Οργανισμού και αποτελεί έσοδο αυτού.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.5 άρθρ. 17 Ν.3144/2003, ΦΕΚ Α 111/8.5.2003.
Με κανονισμό που εκδίδεται κάθε φορά με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Υγείας και Πρόνοιας, ύστερα από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Γ.Α., ορίζονται το είδος, η έκταση, ο χρόνος έναρξης, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος χορήγησης των παραπάνω παροχών, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Υγείας και Πρόνοιας παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Ο.Γ.Α. να εξυπηρετούνται και από τις υπηρεσίες περίθαλψης του Ι.Κ.Α.. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται και το ύψος της δαπάνης που υποχρεούται να αποδίδει ο Ο.Γ.Α. στο Ι.Κ.Α..
Μέχρι την έκδοση του κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενου Κανονισμού, ο Κλάδος Υγείας διέπεται από την ισχύουσα για την περίθαλψη των ασφαλισμένων του Ο.Γ.Α. νομοθεσία.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ.2 άρθρ.40 Ν.2972/2001, ΦΕΚ Α 291/27.12.2001

2. Τα υπαγόμενα στην ασφάλιση του Κλάδου πρόσωπα υποχρεούνται να καταβάλλουν μηνιαία εισφορά ασθενείας ποσοστού 1.5% επί του ποσού των ασφαλιστικών κλάσεων, στις οποίες κατατάσσονται κάθε φορά σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου αυτού. Από την υποχρέωση καταβολής της εισφοράς αυτής εξαιρούνται οι μοναχοί και οι μοναχές, το δε ποσό της δαπάνης βαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η εισφορά αυτή που ισχύει από 1.1.1998, συνεισπράττεται υποχρεωτικά με την εισφορά του Κλάδου Κύριος Σύνταξης.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων η εισφορά αυτή μπορεί να αυξηθεί.

3. Οι συντάξεις του Ο.Γ.Α., του Ν. 4169/1961, οι συντάξεις του ειδικού λογαριασμού συνταξιοδότησης ανασφάλιστων υπερηλίκων του Ν. 1296/1982 (ΦΕΚ 128 Α΄), οι συντάξεις πρόσθετης ασφάλισης του Ν. 1745/1967, οι συντάξεις του Ν.Δ/τος 4575/1966 και οι κατά τον παρόντα νόμο συντάξεις υπόκεινται σε παρακράτηση 4% μηνιαίως επί του συνολικού ποσού τους από 1.1.1995. Από την ίδια ημερομηνία χορηγείται αύξηση 4% επί του ποσού των συντάξεων του Ο.Γ.Α., (Ν. 4169/1961)

4. Οι εισφορές των προηγούμενων παραγράφων αποτελούν έσοδο του προβλεπόμενου από τις διατάξεις του άρθρου 17 του Ν. 4169/1961 Λογαριασμού Κλάδου Ασθένειας.
Σημ.: όπως ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με την παρ.3 άρθρ.40 Ν.2972/2001, ΦΕΚ Α 291/27.12.2001

5. Προϋπόθεση για τη χορήγηση ή την ανανέωση του βιβλιαρίου υγείας του Ο.Γ.Α. αποτελεί η απογραφή στον Κλάδο και η καταβολή τυχόν ληξιπρόθεσμων εισφορών σύνταξης και ασθένειας. Τα βιβλιάρια υγείας που έχουν εκδοθεί μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Κλάδου εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι 31.12.1998.
Τα βιβλιάρια υγείας των ασφαλισμένων του Κλάδου ισχύουν μέχρι 31.12.1999.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.2 άρθρ.9 Ν.2747/1999, ΦΕΚ Α 226/27.10.1999.

6. Επί προβαλλομένης οικονομικής αδυναμίας για την καταβολή των παραπάνω εισφορών, αποφαίνεται για την ανανέωση ή μη του βιβλιαρίου υγείας τριμελής Επιτροπή, αποτελούμενη από εκπροσώπους του Ο.Γ.Α., της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η Επιτροπή, η οποία συγκροτείται στην έδρα κάθε νομού, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της περιφέρειας. με διετή θητεία, κρίνει ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου και δήλωση του Ν. 1599/1986 περί της περιουσιακής κατάστασης και των εισοδημάτων του, βάσει όλων των διαθέσιμων στοιχείων, περιλαμβανομένων και αυτών που τηρούνται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Η απόφαση της Επιτροπής ισχύει για το έτος έκδοσης της, εντός του οποίου δεν είναι δυνατή η υποβολή νέας αίτησης. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας, η γραμματειακή εξυπηρέτηση, η αμοιβή των μελών και των γραμματέων και κάθε λεπτομέρεια αναγκαία για τη λειτουργία των Επιτροπών.

7. Με την ανωτέρω διαδικασία το βιβλιάριο υγείας μπορεί να ανανεώνεται μέχρι δύο φορές ανά πενταετία.” 4. α) Ο τίτλος και το  άρθρο 15 του ν. 2458/1997 τροποποιούνται ως ακολούθως:
“Αρθρο 15
Τρόπος εξόφλησης καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών
1. Καθυστερούμενες εισφορές του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών μπορούν να εξοφληθούν τμηματικά σε εξαμηνιαίες δόσεις, μετά από αίτηση του ασφαλισμένου. Ο αριθμός των δόσεων καθορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Γ .Α. και πάντως όχι περισσότερες από έξι (6) ημερολογιακά εξάμηνα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή στην ανωτέρω ρύθμιση είναι η καταβολή από τον οφειλέτη των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες.
Το ύψος των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών υπολογίζεται με βάση τις εισφορές που ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Η μη εμπρόθεσμη καταβολή δύο (2) συνεχόμενων δόσεων, καθώς και η μη καταβολή των τρεχουσών εισφορών, συνεπάγεται την έκπτωση από το δικαίωμα της τμηματικής εξόφλησης των οφειλόμενων εισφορών.
Εάν ο οφειλέτης απωλέσει για οποιονδήποτε λόγο το δικαίωμα τμηματικής εξόφλησης εισφορών σε δόσεις, δύναται να υποβάλλει νέα αίτηση μετά παρέλευση έτους από την έκδοση της  πρώτης απόφασης για ρύθμιση και ο νέος υπολογισμός θα γίνει με βάση τις εισφορές που ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής της νέας αίτησης.
Στους οφειλέτες που υπάγονται στην παρούσα ρύθμιση και τηρούν τους όρους αυτής χορηγείται βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, καθώς και το βιβλιάριο υγείας του άρθρου 14 παράγραφος 5.”
β) Οι παράγραφοι 1 , 2, 3 και 4 του ίδιου άρθρου αναριθμούνται σε 2, 3, 4 και 5.
γ) Η παράγραφος 4 του ίδιου άρθρου, η οποία αναριθμείται σε 5, τροποποιείται ως ακολούθως:
5. Στις περιπτώσεις δανειοδότησης, επιχορήγησης ή επιδότησης της παραγράφου 2 είναι δυνατή η μη προσκόμιση βεβαίωσης εξοφλήσεως των οφειλών του Κλάδου, εφόσον από τα αντίστοιχα ποσά παρακρατείται το σύνολο των οφειλών αυτών και αποδίδεται στον Ο.Γ.Α..

Σημ.: όπως η παρ.7 προστέθηκε με την παρ. 3 άρθρ.7 Ν.3050/2002, ΦΕΚ Α` 214/13.9.2002.

Άρθρο 15
Βεβαιώσεις εξόφλησης ασφαλιστικών εισφορών
Σημ.: όπως ο τίτλος και το άρθρο 15 τροποποιήθηκαν  με την παρ.3 άρθρ.7 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002.

1. Καθυστερούμενες εισφορές του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών μπορούν να εξοφληθούν τμηματικά σε εξαμηνιαίες δόσεις, μετά από αίτηση του ασφαλισμένου. Ο αριθμός των δόσεων καθορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Γ .Α. και πάντως όχι περισσότερες από έξι (6) ημερολογιακά εξάμηνα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή στην ανωτέρω ρύθμιση είναι η καταβολή από τον οφειλέτη των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες.
Το ύψος των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών υπολογίζεται με βάση τις εισφορές που ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Η μη εμπρόθεσμη καταβολή δύο (2) συνεχόμενων δόσεων, καθώς και η μη καταβολή των τρεχουσών εισφορών, συνεπάγεται την έκπτωση από το δικαίωμα της τμηματικής εξόφλησης των οφειλόμενων εισφορών.
Εάν ο οφειλέτης απωλέσει για οποιονδήποτε λόγο το δικαίωμα τμηματικής εξόφλησης εισφορών σε δόσεις, δύναται να υποβάλλει νέα αίτηση μετά παρέλευση έτους από την έκδοση της πρώτης απόφασης για ρύθμιση και ο νέος υπολογισμός θα γίνει με βάση τις εισφορές που ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής της νέας αίτησης.
Στους οφειλέτες που υπάγονται στην παρούσα ρύθμιση και τηρούν τους όρους αυτής χορηγείται βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, καθώς και το βιβλιάριο υγείας του άρθρου 14 παράγραφος 5.

2. Πρόσωπα υπαγόμενα στην ασφάλιση του Κλάδου υποχρεούνται να προσκομίζουν βεβαίωση του ΟΓΑ περί εξοφλήσεως των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους από ασφαλιστικές εισφορές προς τον Κλάδο, προκειμένου να τύχουν αποζημιώσεως γεωργικής παραγωγής από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.) ή δανειοδοτήσεως από τραπεζικά ιδρύματα ή επιχορηγήσεως ή επιδοτήσεως από το Ελληνικό Δημόσιο ή την Ευρωπαϊκή Ένωση, σχετικά με την επαγγελματική τους δραστηριότητα για την οποία ασφαλίζονται στον Κλάδο.
Σημ.: όπως αναριθμήθηκε με την παρ. 4 άρθρ.7 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002 και τροποποιήθηκε  με την παρ.4 άρθρου 19 Ν.3863/2010,ΦΕΚ Α 115/15.7.2010.

3. Οι παραπάνω βεβαιώσεις ισχύουν μέχρι του τέλους του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο εκδόθηκαν.
Σημ.: όπως αναριθμήθηκε με την παρ. 4 άρθρ.7 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002

4. Στις περιπτώσεις δανειοδότησης, επιχορήγησης ή επιδότησης της παρ. 1 είναι δυνατή η μη προσκόμιση βεβαίωσης εξοφλήσεως των οφειλών του Κλάδου, εφόσον από τα αντίστοιχα ποσά παρακρατείται το σύνολο των οφειλών αυτών και αποδίδεται στον Ο.Γ.Α.
Σημ.: όπως αναριθμήθηκε με την παρ. 4 άρθρ.7 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002

5. Στις περιπτώσεις αποζημίωσης ή δανειοδότησης ή επιχορήγησης ή επιδότησης της παραγράφου 2 είναι δυνατή η μη προσκόμιση βεβαίωσης εξοφλήσεως των οφειλών του Κλάδου, εφόσον από τα αντίστοιχα ποσά παρακρατείται το σύνολο των οφειλών αυτών και αποδίδεται στον ΟΓΑ.
Σημ.: όπως αναριθμήθηκε με την παρ. 4 άρθρ.7 Ν.3050/2002,ΦΕΚ Α 214/13.9.2002

Άρθρο 16
Εξουσιοδοτήσεις

1. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ύστερα από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Γ.Α., εγκρίνεται ή τροποποιείται το καταστατικό του Κλάδου, με το οποίο καθορίζονται:
α. Ο τρόπος βεβαίωσης και είσπραξης των εισφορών και γενικότερα των πόρων, που προβλέπονται από το άρθρο 3, η διαδικασία τήρησης και ενημέρωσης των ατομικών μερίδων των ασφαλισμένων, τα αρμόδιο για είσπραξη των εισφορών όργανα, εκτός από τα αναφερόμενα στην παρ. 5 του άρθρου 4, καθώς και η αμοιβή τους.
β. Ο χρόνος καταβολής εισφορών και οι συνέπειες από τη μη καταβολή ή μη εμπρόθεσμη καταβολή των εισφορών.
γ. Τα αρμόδια για την απονομή των συντάξεων όργανο και η διαδικασία απονομής των συντάξεων.
δ. Ο τρόπος διαχείρισης των πόρων και της αξιοποίησης των κεφαλαίων του Κλάδου.
ε. Κάθε λεπτομέρεια αναγκαία για τη λειτουργία και εκπλήρωση του σκοπού του Κλάδου.

2. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ύστερα από γνώμη του Δ.Σ. του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.), καταρτίζεται, συμπληρώνεται και τροποποιείται ο Κανονισμός διαρθρώσεως των υπηρεσιών του Ο.Γ.Α..

Άρθρο 17
Το άρθρο 7 του Ν. 2336/1995 (ΦΕΚ 189 Α΄) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 7 Χρηματοδότηση της εθνικής συμμετοχής ενεργειών του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -Συγχρηματοδότηση προγραμμάτων

1. Από τις εγγεγραμμένες πιστώσεις στους ετήσιους προϋπολογισμούς των Γενικών Γραμματειών Νέας Γενιάς, Λαϊκής Επιμόρφωσης, Απόδημου Ελληνισμού, Ισότητας των Φύλων και Αθλητισμού, καθώς και των Υπουργείων Υγείας και Πρόνοιας και Πολιτισμού δύνανται να χρηματοδοτούνται, κατά το μέρος της εθνικής συμμετοχής με μορφή επιχορηγήσεων ή χρηματοδοτήσεων, οι φορείς υλοποίησης με νομική μορφή του Αστικού Κώδικα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και τα νοσοκομεία, που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.) ή από άλλα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα πλαίσια των επιχειρησιακών προγραμμάτων για τους ανθρώπινους πόρους εθνικού και περιφερειακού σκέλους του 2ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (Κ.Π.Σ.), των Κοινοτικών Πρωτοβουλιών και των Καινοτομικών Προγραμμάτων του άρθρου 6 του Κανονισμού Ε.Κ.Τ. αριθμ. 2084/93.
Προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση της εθνικής συμμετοχής είναι η έγκριση των αντίστοιχων ενεργειών από τις αρμόδιες αρχές διαχείρισης.
Οι διατάξεις που ρυθμίζουν θέματα αρμοδιοτήτων των Γενικών Γραμματειών που αναφέρονται σ΄ αυτή την παράγραφο δεν θίγονται.

2. Για προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από το Ε.Κ.Τ. ή από άλλο διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υλοποιούνται στα πλαίσια των επιχειρησιακών προγραμμάτων και των κοινοτικών πρωτοβουλιών από το Δημόσιο, τα Ν.Π.Δ.Δ., τις Δ.Ε.Κ.Ο., τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τα Ν.Π.Ι.Δ. που εποπτεύονται ή χρηματοδοτούνται ή επιχορηγούνται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, τα Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι., τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και τους δήμους ή τις κοινότητες, εφόσον δεν έχουν συστήσει εταιρείες οποιαδήποτε νομικής μορφής, το μέρος της εθνικής συμμετοχής καλύπτεται από τις εγγεγραμμένες πιστώσεις του ετήσιου προϋπολογισμού του φορέα υλοποίησης.

3. Φορείς υλοποίησης ενεργειών των επιχειρησιακών προγραμμάτων του τομέα ανθρώπινοι πόροι του Β΄ Κ.Π.Σ., των κοινοτικών πρωτοβουλιών, των καινοτομικών προγραμμάτων του άρθρου 6 του Κανονισμού Ε.Κ.Τ. αριθμ. 2084/93, που έχουν συσταθεί με οποιοδήποτε νομική μορφή του Αστικού Κώδικα ή του Εμπορικού Νόμου από τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, τους δήμους ή τις κοινότητες, τα επιμελητήρια ή τις πλέον αντιπροσωπευτικές οργανώσεις εργαζομένων ή εργοδοτών, που υπογράφουν την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, καθώς και ιδιωτικοί φορείς και επιχειρήσεις ή το Κ.Ε.Κ., οποιασδήποτε νομικής μορφής κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, δύνανται να χρηματοδοτούνται ή επιχορηγούνται κατά το μέρος της εθνικής συμμετοχής από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή τις Γενικές Γραμματείες των Περιφερειών.
Προϋπόθεση για την παροχή της εθνικής συμμετοχής είναι η έγκριση για την υλοποίηση προγραμμάτων από την αρμόδια εθνική αρχή διαχείρισης.

4. Ειδικά για τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, τις δημοτικές ή κοινοτικές επιχειρήσεις, τους φορείς, οι οποίοι τελικά δεν συγχρηματοδοτήθηκαν από τις Γενικές Γραμματείες Λαϊκής Επιμόρφωσης, Ισότητας των Φύλων, Νέας Γενιάς, Απόδημου Ελληνισμού και Αθλητισμού, καθώς και για τους άλλους δημόσιους φορείς πλην των Δ.Ε.Κ.Ο., Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι. και των Ν.Π.Ι.Δ. που χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, εφόσον υλοποίησαν προγράμματα ενεργειών του 1955. ανεξάρτητα από το χρόνο υλοποίησης τους, το μέρος της εθνικής συμμετοχής καλύπτεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

5. Οι προϋποθέσεις και ο τρόπος χορήγησης της εθνικής συμμετοχής καθαρίζεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Υγείας και Πρόνοιας και για τις Γενικές Γραμματείες από τα Υπουργεία που τις εποπτεύουν.

6. Τα ποσά της εθνικής συμμετοχής που καταβάλλονται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή από τις Γενικές Γραμματείες των Περιφερειών, αντίστοιχα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, αποδίδονται με τη μορφή επιχορηγήσεων ή χρηματοδοτήσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) με δημιουργία συγκεκριμένων Σ.Α.Ε. (Συλλογική Απόφαση Έργου), τόσο για το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και για τις Γενικές Γραμματείες των Περιφερειών, αφού ολοκληρωθεί η διοικητική τους οργάνωση.

7. Οι προϋποθέσεις εγκρίσεως των Προγραμμάτων των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου, καθώς και η διαχείριση, η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η αξιολόγηση τους καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Άρθρο 18
Η παράγραφος 4 του άρθρου 2 του ν 2335/1995 (ΦΕΚ 185 Α`) αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε ως εξής:
4.”Στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α, και για τον κλάδο παροχών ασθένειας σε είδος, υπάγονται οι άνεργοι που δεν είναι Ασφαλισμένοι σε οποιονδήποτε άλλο δημόσιο ασφαλιστικό οργανισμό και παρακολουθούν συγχρηματοδοτούμενα ή μη από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Προγράμματα Επαγγελματικής Κατάρτισης και για όλη τη διάρκεια των προγραμμάτων αυτών.”
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.6 άρθρ.18 Ν.3144/2003,ΦΕΚ Α 111/8.5.2003.
Στην ασφάλιση του ΙΚΑ και για τον κλάδο παροχών ασθένειας σε είδος υπάγονται οι άνεργοι που δεν είναι Ασφαλισμένοι σε οποιονδήποτε άλλο δημόσιο ασφαλιστικό οργανισμό και παρακολουθούν τα συγχρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Προγράμματα Επαγγελματικής Κατάρτισης, με τη διαδικασία επιταγών κατάρτισης, και για όλη τη διάρκεια των προγραμμάτων αυτών.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε  με την παρ.1 άρθρου 87 Ν.3996/2011,ΦΕΚ Α 170/5.8.2011.
Ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος εξακολουθεί να βαρύνεται με τις ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη κατά τα οριζόμενα στο ανωτέρω εδάφιο και στην περίπτωση που το ποσό του εκπαιδευτικού επιδόματος καταβάλλεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ή άλλο δημόσιο φορέα.
Σημ.: όπως τροποποιήθηκε με την παρ.2 άρθρου 87 Ν.3996/2011,ΦΕΚ Α 170/5.8.2011.
Οι ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη για την ανωτέρω ασφάλιση υπολογίζονται με βάση το ποσό του εκπαιδευτικού επιδόματος που καταβάλλεται για τις ώρες του προγράμματος, βαρύνουν το φορέα υλοποίησης του προγράμματος και αποδίδονται στο Ι.Κ.Α. μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από αυτόν που καταβλήθηκε το εκπαιδευτικό επίδομα.
Θέση εργοδότη έναντι του Ι.Κ.Α., με όλες τις απορρέουσες από τη νομοθεσία του ιδρύματος υποχρεώσεις, έχει ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος.
Οι παροχές του κλάδου ασθένειας σε είδος του Ι.Κ,Α. αφορούν ατομικά τον ασφαλισμένο και χορηγούνται από την πρώτη ημέρα παρακολούθησης του προγράμματος και μέχρι το πέρας αυτού.
Η ασφάλιση αυτή δεν αναιρεί ούτε αναστέλλει την καταβολή των επιδομάτων που χορηγούνται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας στα άτομα με ειδικές ανάγκες, κατά τη διάρκεια της κατάρτισης τους στα επιδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο προγράμματα.
Εξαιρούνται από τις παραπάνω διατάξεις όλοι όσοι παρακολούθησαν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίθηκαν μέχρι τη δημοσίευση της παρούσας και ασφαλίστηκαν σε ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα, σύμφωνα με την παρ. 2.2.3 του άρθρου 7 της απόφασης 115373/11.11.94 ΦΕΚ 854 Β`) του Υπουργού Εργασίας.

Άρθρο 19
Ειδική επιδότηση ανεργίας ΠΕΙΡΑΪΚΗΣ- ΠΑΤΡΑΪΚΗΣ

1. Ασφαλισμένοι που απολύθηκαν από το έτος 1892 μέχρι σήμερα, χωρίς υπαιτιότητα τους, από την επιχείρηση ΠΕΙΡΑΪΚΗ-ΠΑΤΡΑΪΚΗ, Βιομηχανία Βάμβακος Α.Ε. που λειτουργούσε στην Πάτρα, Χαλκίδα και Αθήνα και τελούσε υπό εκκαθάριση, σύμφωνα με το Ν. 1892/1990, όπως συμπληρώθηκε με το Ν. 2001/1991, δικαιούνται να επιδοτήσουν εκτάκτως λόγω ανεργίας, εφόσον συμπληρώνουν σωρευτικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) Έχουν την ιδιότητα του ανέργου, όπως αποδεικνύεται από σχετικό δελτίο ανεργίας του Ο.Α.Ε.Δ., που ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για ένταξη στην ειδική επιδότηση ανεργίας ή καταστούν άνεργοι εντός του έτους 1997, λόγω απόλυσης από την παραπάνω επιχείρηση, στην οποία είχαν προσληφθεί για τις ανάγκες της ειδικής εκκαθάρισης.
β) Οι άνδρες έχουν συμπληρώσει το 54ο έτος της ηλικίας τους και οι γυναίκες το 49ο έτος της ηλικίας τους.
γ) Έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 4.200 ημέρες ασφάλισης.

2. Οι ασφαλισμένοι που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις δικαιούνται ειδικής επιδότησης ανεργίας μέχρι τη συνταξιοδότηση τους και για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριάντα έξι (36) μηνών, εφόσον υποβάλουν σχετική αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία του Ο.Α.Ε.Δ., εντός τριμήνου από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.

3. Το ημερήσιο επίδομα είναι αυξημένο κατά 50% σε σχέση με το βασικό ημερήσιο επίδομα του κοινού ανέργου. Κατά το διάστημα της ειδικής επιδότησης συνεχίζεται η ασφάλιση στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς, κύριας και επικουρικής ασφάλισης, για όλους τους κλάδους, στους οποίους ασφαλίζονταν οι εργαζόμενοι μέχρι την απόλυση τους, για τριακόσιες (300) ημέρες εργασίας κατ΄ έτος ειδικής επιδότησης.

4. Μετά τη λήξη της έκτακτης επιδότησης ανεργίας και εφόσον εξακολουθούν να είναι άνεργοι συνεχίζουν να ασφαλίζονται και για χρονικό διάστημα μέχρι τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί τα δύο (2) έτη, στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης, για όλους τους κλάδους, στους οποίους ασφαλίζονταν και εργαζόμενοι μέχρι την απόλυση τους, για τριακόσιες (300) ημέρες εργασίας για κάθε έτος.

5. Το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών των παραγράφων 3 και 4 βαρύνει τον Ο.Α.Ε.Δ., υπολογιζόμενων επί του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, όπως αυτό προσαυξάνεται λόγω οικογενειακών βαρών και χρόνου προϋπηρεσίας του επιδοτουμένου. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις περί επιδότησης των κοινών ανέργων από τον Ο.Α.Ε.Δ.

6. Τα ποσά που απαιτούνται για την ειδική επιδότηση ανεργίας του παρόντος άρθρου βαρύνουν κατά το ήμισυ τον Ο.Α.Ε.Δ. και κατά το ήμισυ τον προϋπολογισμό του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.

7. Ο αναγνωριζόμενος κατά τις παραγράφους 3 και 4 χρόνος ασφάλισης λαμβάνεται υπόψη και για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 825/1978, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Η ισχύς της διάταξης αυτής αρχίζει από 14.2.1997, τα δε οικονομικά αποτελέσματα από την πρώτη του επομένου μήνα της δημοσιεύσεως του παρόντος.
Σημ.: όπως η παρ.7 προστέθηκε με την παρ.3 άρθρ.22 Ν.2860/2000 ΦΕΚ Α 251/14.11.2000.

Άρθρο 20
Σημ.: όπως ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με το άρθρο 12 του Ν.3457/2006 (ΦΕΚ Α 93/2006)

1. Καθιερώνεται κατάλογος συνταγογραφομένων ιδιοσκευασμάτων για το Δημόσιο και όλους τους φορείς και κλάδους ασφάλισης ασθενείας, ανεξάρτητα από την ονομασία και τη νομική τους μορφή.
Ο ανωτέρω κατάλογος εγκρίνεται και αναθεωρείται κατ΄ έτος με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Υγείας και Πρόνοιας και Εμπορικής Ναυτιλίας, ύστερα από εισήγηση Ειδικής Επιτροπής που συστήνεται, με απόφαση των ίδιων Υπουργών στον Ε.Ο.Φ..

2. Η Ειδική Επιτροπή είναι επταμελής και συγκροτείται από δύο καθηγητές ή αναπληρωτές των σχολών επιστημών υγείας των Α.Ε.Ι. ένα γιατρό με βαθμό διευθυντή, του Ε.Σ.Υ. και ένα φαρμακοποιό, με προϋπηρεσία άνω των πέντε ετών στο Ε.Σ.Υ. και από ένα γιατρό ή φαρμακοποιό του Ε.Ο.Φ., του Ι.Κ.Α., του Ο.Γ.Α., που ορίζονται από τις διοικήσεις τους. Για καθένα από τα μέλη ορίζεται αντίστοιχα και αναπληρωτής. Πρόεδρος ορίζεται ένας εκ των δύο καθηγητών.
Έργο της Ειδικής Επιτροπής είναι η κατάρτιση καταλόγου συνταγογραφομένων φαρμάκων για όλους τους ασφαλιστικούς φορείς και το Δημόσιο, με αντικειμενικά κριτήρια, όπως η αποδεδειγμένη θεραπευτική αποτελεσματικότητα τους, η ανεκτικότητα και ασφάλεια, το μέσο κόστος ημερήσιας θεραπείας, η χορήγηση τους από τις κοινωνικές ασφαλίσεις άλλων χωρών και κάθε άλλο κριτήριο κατά τη γνώμη της Επιτροπής.

3. Με απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Υγείας και Πρόνοιας συνιστάται στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Επιτροπή Ενστάσεων, αποτελούμενη από τον πρόεδρο του Κ.Ε.Σ.Υ. με αναπληρωτή τον αντιπρόεδρο, τον πρόεδρο του Ε.Ο.Φ. με αναπληρωτή τον αντιπρόεδρο, το γενικό διευθυντή κοινωνικών ασφαλίσεων της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων με αναπληρωτή το διευθυντή ασφάλισης ασθενείας και μητρότητας, το γενικό διευθυντή Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας με αναπληρωτή το διευθυντή της διεύθυνσης φαρμάκων και φαρμακείων του ίδιου Υπουργείου, τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, με αναπληρωτή που ορίζεται από τη διοίκηση του Συλλόγου, τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, με αναπληρωτή που ορίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο και έναν καθηγητή φαρμακευτικού τμήματος των σχολών επιστημών υγείας, με τον αναπληρωτή του, που ορίζεται από τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας.
Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται ο Πρόεδρος του Κ.Ε.Σ.Υ..
Έργο της Επιτροπής είναι η εξέταση των ενστάσεων των ενδιαφερόμενων παρασκευαστών ή αντιπροσώπων των οποίων ιδιοσκευάσματα δεν έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο. Οι αποφάσεις της έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα για την ειδική επιτροπή.

4. Σε όλα τα μέλη και στους γραμματείς των Επιτροπών των παρ. 2 και 3 καταβάλλεται αποζημίωση κατά συνεδρίαση, η οποία δεν υπόκειται στους περιορισμούς των άρθρων 3 του Ν. 1256/1982 και 18 του Ν. 1505/1984, βαρύνει το Λογαριασμό Βελτίωσης Κοινωνικής Ασφάλισης (Λ.Β.Κ.Α.) και τον προϋπολογισμό του Ε.Ο.Φ.. Το ύψος της αποζημίωσης και η αναλογία της δαπάνης που θα βαρύνει το Λ.Β.Κ.Α. και τον Ε.Ο.Φ. θα καθορισθεί με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Υγείας και Πρόνοιας.

5. Οι όροι λειτουργίας των Επιτροπών, η διαδικασία εγκρίσεως ή απορρίψεως των ιδιοσκευασμάτων, η γραμματειακή εξυπηρέτηση τους και κάθε άλλη λεπτομέρεια θα οριστεί με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Πρόνοιας και Εμπορίας Ναυτιλίας.

6. Κατά την πρώτη εφαρμογή του καταλόγου συνταγογραφομένων ιδιοσκευασμάτων και για την έκδοση της υπουργικής απόφασης της παρ. 1 θα ληφθεί υπόψη η εισήγηση της Επιτροπής, που καταρτίσθηκε με τις αριθ. Φ7/οικ.391/13.3.95 και Φ7/οικ.520/5.4.96 αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

7. Το Δημόσιο και οι φορείς της παρ. 1 του παρόντος άρθρου δεν θα εξοφλούν συνταγές που θα περιέχουν φάρμακα μη συμπεριλαμβανόμενα στον κατάλογο, εκτός εάν συνοδεύονται από ειδικά αιτιολογημένη γνωμάτευση του θεράποντα ιατρού για την αναγκαιότητα της χορήγησης τους και με την ένδειξη “αναντικατάστατο”, θεωρημένη από ελεγκτή ιατρό του Δημοσίου ή του αρμόδιου φορέα.

8. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού καθιερώνεται ενιαίος τύπος συνταγής χορήγησης φαρμάκων για το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, θεσπίζονται όργανα και διαδικασίες ελέγχου της φαρμακευτικής περίθαλψης και καθορίζονται οι υποχρεώσεις των ασφαλιστικών φορέων, φαρμακοποιών και των θεραπόντων ιατρών, καθώς και οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης τους.

Άρθρο 21
Τροποποίηση διατάξεων του Ν. 1474/1984 (ΦΕΚ 128 Α΄)

1. Η παράγραφος 3 του άρθρου 6 του Ν. 1474/1984 (ΦΕΚ. Α΄ 128) αντικαθίσταται ως ακολούθως:
3. Οι εκλογές για την ανάδειξη όλων των οργάνων του Επιμελητηρίου διενεργούνται με μυστική ψηφοφορία, κάθε τρία (3) χρόνια, ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια, με την επιφύλαξη της ισχύος του άρθρου 7 του Π.Δ/τος 334/1985, για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος με αλληλογραφία. Η ημέρα διεξαγωγής τους προσδιορίζεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο ορίζει, επίσης την ημέρα διεξαγωγής ολικής ή μερικής επαναληπτικής εκλογής, είτε σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης είτε στην περίπτωση ματαίωσης της ψηφοφορίας, σε ορισμένο εκλογικό τμήμα, για οποιονδήποτε σοβαρό λόγο. Ως αφετηρία της τριετούς θητείας των οργάνων λογίζεται η ημέρα εγκατάστασης του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο υποχρεούται να προκηρύξει εγκαίρως τις εκλογές, ώστε αυτές να διεξαχθούν εντός του τελευταίου μήνα της θητείας του.

2. Μετά την παράγραφο 3 του άρθρου 6 του Ν. 1474/1984, όπως αντικαθίσταται με την προηγούμενη παράγραφο, προστίθενται νέες παράγραφοι 4 και 5 που έχουν ως ακολούθως:
4. Ο χρόνος διενέργειας των εκλογών που ορίζεται στην προηγούμενη παράγραφο μπορεί να μετατίθεται μέχρι πέντε (5) μήνες κατ΄ ανώτατο όριο είτε σε περιπτώσεις που ο χρόνος αυτός ή το προηγούμενο απ΄ αυτόν δίμηνο συμπίπτει με το χρόνο διενέργειας βουλευτικών εκλογών είτε σε περιπτώσεις που συντρέχουν άλλοι σοβαροί λόγοι καθιστώντες αδύνατη ή δυσχερέστατη τη διεξαγωγή των εκλογών. Για τη μετάθεση αυτή του χρόνου των εκλογών απαιτείται απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, ύστερα από σχετική εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Επιμελητηρίου. Με την ίδια υπουργική απόφαση μετατίθενται ανάλογα και όλες οι προθεσμίες οι σχετικές με τις εκλογές και ρυθμίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες εφαρμογής της.
5. Η θητεία των οργάνων του Επιμελητηρίου που αναδείχθηκαν από τις εκλογές της 11ης Ιουνίου 1993 παρατείνεται μέχρι την εγκατάσταση των νέων οργάνων του, που θα αναδειχθούν από τις επικείμενες εκλογές, των οποίων ως ημέρα διεξαγωγής ορίζεται η 11.5.1997. Όλες οι πράξεις των προαναφερόμενων οργάνων, οι οποίες ενεργούνται εντός της ως άνω παράτασης, λογίζονται ως γενόμενες εντός της θητείας τους».

Άρθρο 22
Τροποποίηση διατάξεων του Ν. 2346/1995 (ΦΕΚ 220 Α΄)

1. Το άρθρο 4 του Ν. 2346/1995 τροποποιείται ως εξής:
α) Στο τέλος του εδαφίου L του σημείου Γβ της παρ. 5 του άρθρου 4 προστίθεται η φράση και τους υπαλλήλους του Οργανισμού Βάμβακος και του Εθνικού Οργανισμού Καπνού”.
β) Στο τέλος του σημείου Ε της παρ. 5 του άρθρου 4 προστίθεται εδάφιο που έχει ως εξής:
«Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και για τους υπαλλήλους του Οργανισμού Βάμβακος και του Εθνικού Οργανισμού Καπνού, εκτός από τους υπηρετούντες στην Κεντρική Υπηρεσία, που μετακινούνται από δέκα (10) μέχρι τριάντα (30) χιλιόμετρα, αποκλειστικά και μόνο για την εφαρμογή προγραμμάτων έρευνας, σποροπαραγωγής, γεωργικής μέριμνας και εφαρμογών και την πραγματοποίηση των προβλεπόμενων εκάστοτε ελέγχων της αρμοδιότητας τους και επιστρέφουν αυθημερόν στην έδρα τους.

2. Η ισχύς της προηγούμενης παραγράφου αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Ν. 2346/1995.

Άρθρο 23
Η ισχύς του νόμου αυτού αρχίζει από τη δημοσίευση του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις επί μέρους διατάξεις.

Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεση του ως νόμου του Κράτους.
Αθήνα, 12 Φεβρουαρίου 1997
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΑΛ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ
Β. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
Μ. ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ Κ. ΓΕΙΤΟΝΑΣ
ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
ΣΤ. ΣΟΥΜΑΚΗΣ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 13 Φεβρουαρίου 1997

Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΕΥΑΓΓ. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ